Znikające przeprawy

2002-07-28 19:58

Drewniane mosty powoli stają się reliktem przeszłości. Zastępują je przeprawy mostowe, budowane według nowych technologii, z zastosowaniem nowoczesnych materiałów budowlanych.

Wyszogród
Ostatnio rozebrano stalowo-drewniany most w Wyszogrodzie. Pozostawione dwa jego przęsła od strony skarpy wyszogrodzkiej będą służyć jako taras widokowy i mała przystań żeglarska. Pierwszy wyszogrodzki most drewniany powstał przypadkowo. Wznieśli go ze względów strategicznych niemieccy saperzy w 1916 roku tuż przy ujściu Bzury do Wisły. W czasie II wojny światowej dwa razy był wysadzany. Najpierw w czasie bitwy nad Bzurą ładunki wybuchowe podłożyli saperzy armii Modlin, a pod koniec wojny - Niemcy. Po wojnie most odbudowano, traktując go jako inwestycję tymczasową. Dźwigary składały się z desek drewnianych łączonych na kołki. Z czasem most gnił i próchniał. Chwiał się i trząsł, gdy codziennie przejeżdżały po nim setki samochodów, autobusów i wyładowanych towarem ciężarówek. Drewniane belki były tak zniszczone, że po rozbiórce nie nadawały się do powtórnego wykorzystania. W latach 1961-67 zniszczoną przeprawę drewnianą zastąpił nowy, stalowo-drewniany most zlokalizowany na Wiśle, nieco bliżej w stronę Gdańska. Miał 1285 metrów długości, był wsparty na 60 drewnianych filarach posadowionych na drewnianych palach. Najczęściej były one wolno stojące lub połączone z filarami. Ich konstrukcję wykonano z bali, okrąglaków i kantówki. Aby zabezpieczyć most przed krą, od strony dolnej wody pomost nad filarami dociążano pryzmami z piaskiem. Przy podporach w nurcie głównym umieszczono izbice rozcinające lód. Aby ochronić je przed rozbiciem, pokryto je kantówkami i blachą. Filary były zwieńczone oczepami, na których układano albo łożyska w postaci przekładki z blachy stalowej, albo od razu układano stalowe belki nośne. Belki wykonano z dwuteowników walcowanych, skrajne miały wysokość 5,5 m. W przęśle kratowym konstrukcję nośną stanowił stalowy ruszt kratowy. Na stalowych belkach co 80 cm ułożono drewniane poprzecznice, a na nich drewniany pokład jezdny. Początkowo nawierzchnia mostu była bitumiczna, ale w trakcie robót remontowych stopniowo zastępowano ją drewnianą. Dolną warstwę pomostu, grubości 10 cm stanowiły deski ułożone równolegle do osi mostu. Górną warstwę, grubości 5-6 cm zbudowano z desek ułożonych w jodełkę lub prostopadle do osi mostu. Chodniki i poręcze były również drewniane.

Drewniany most w Wyszogrodzie nie był epokowym dziełem techniki. Za wielkie osiągnięcie inżynierskie uchodził jego XVI-wieczny poprzednik - o połowę krótszy most, przerzucony przez Wisłę w Warszawie. Był to również pierwszy stały most warszawski i zarazem najdłuższa tego rodzaju konstrukcja w ówczesnej Europie. Wybudowano go w latach 1568-1573 z funduszy króla Zygmunta Augusta i księżnej Anny Jagiellonki. Budowa kosztowała 100 tysięcy florenów. Otwarcia mostu dokonano już po śmierci króla, z okazji pierwszej wolnej elekcji. Zygmunt August zdołał jednak jeszcze przejechać przez nieukończoną przeprawę w 1572 roku. Pierwszy pal w dno rzeki wbito 25 czerwca 1568 roku. Łączna długość mostu wynosiła około pół kilometra. Jako budulec posłużyły bale z drewna dębowego i sosnowego. Dębowe były między innymi podpory wbijane w dno Wisły. Most miał 22 przęsła o rozpiętości od 22 do 24 metrów. Osiemnaście głównych przęseł przerzuconych nad rzeką miało konstrukcję kratową. Skierowane w górę rzeki izbice okute blachą miały chronić dębowe filary przed krą. Cztery przęsła od strony Pragi wsparte były na pływających łyżwach, a ich nawierzchnię wsparto na balach leżajowych. Budowla miała 6 metrów szerokości. Most był gigantycznym przedsięwzięciem, a zagrożeniem dla niego była nie tylko kra, ale również ogień. Dlatego jego warszawski przyczółek chroniła masywna, gotycka brama, później wielokrotnie przebudowywana. Księżna Anna Jagiellonka w celu ochrony mostu nakazała powołanie milicji mostowej. Niestety, w 1603 roku most uszkodziła powódź. Budowlę przestano konserwować i z biegiem czasu rozpadła się ona zupełnie.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej