Od namiotu do kościoła pasywnego
Na Równi Szaflarskiej w Nowym Targu parafianie modlą się na razie w namiocie, ale w przyszłości przeniosą się do kościoła, zużywającego na cele grzewcze tylko 15 kWh/m2 w ciągu roku. W zagłębieniu, sięgającym 3,2 m, wylano już fundamenty, założono też zbrojenia słupów i pod ściany. Ten pierwszy w Polsce kościół pasywny powstaje według autorskiej koncepcji Tomasza Pyszczka i Marcina Stelmacha z Krakowa, nad całością czuwa na miejscu nowotarski konstruktor Paweł Put.
Projekt jest pionierski. Takiego obiektu nie ma nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Jego pomysłodawcy nie potwierdzają argumentu, jakoby idea budownictwa pasywnego sprawdzała się jedynie w przypadku domów jednorodzinnych. - Właśnie budynki wielorodzinne i użyteczności publicznej zużywają najwięcej energii, także - planując je - warto pomyśleć o oszczędnościach - mówi Marcin Stelmach.
Pomysł zrodził się w niewiarygodnie prosty sposób. Obaj architekci interesowali się budownictwem pasywnym: uczestniczyli w konferencjach i seminariach, było też trochę podglądania - obiektów w Niemczech i Austrii. W pewnym momencie na ich drodze stanął Günter Schlagowski, prekursor i wielki zwolennik energooszczędnych rozwiązań, który entuzjazmem do tego typu budowania wręcz zaraża.
Autor: Parafia Na Równi Szaflarskiej
Budynek plebanii zimą 2007/2008
Rysunek przedstawia gęstość strumienia energii cieplnej. Wyświetlone wektory na powierzchni analizowanego wycinka obrazują wzmożony przepływ ciepła wynikający z niejednorodności materiałowej przegrody.
Trudnością jest bez wątpienia brak wzorców. Chodzi o kosztorysy, na podstawie których można by porównać, jaka jest różnica w kosztach budowy metra kwadratowego w technologii pasywnej i standardowym obiekcie. To, jakie materiały i w jakiej ilości wykorzystać do izolacji, na którym elemencie inwestycji się skupić, jest ustalane na bieżąco. Kościół będzie częściowo podpiwniczony i np. w ocenie, jak na rozkład temperatur wpływa głębokość, mają dopomóc specjalne czujniki w podłodze. Planowany termin ich montażu to wrzesień. Konkretów dostarczą też zapewne kosztorysy hali pasywnej w Słomnikach (woj. małopolskie), nad projektem której pracują Stelmach i Pyszczek.
Budowa kościoła ruszyła w maju 2008 roku. Od pozwolenia na budowę, wydanego w kwietniu, większe - jak się wydaje - znaczenie miała jednak gwarancja, że materiały budowlane będzie można kupić z 20-50-procentowym rabatem. Na placu budowy zgromadzono produkty firm Dow (pianka polistyrenowa STYROFOAMTM), Silikaty (polistyren ekstrudowany) i Termoorganiki (polistyren ekspandowany i hydrofobizowany). Działka ma powierzchnię 7022 mkw. i została wydzielona z sąsiedniej parafii. W Nowym Targu jest siedem kościołów. Jesienią, gdy po raz pierwszy pokazano plany tego, gotowy był już stan surowy budynku plebanii.
Architekturą kościół nawiązuje do tradycyjnej zabudowy Podhala. Świadczą o tym elementy takie jak wysoki strzelisty dach czy niskie podcienie. Koncepcja wykluwała się powoli - rozmowy z inwestorem, czyli ks. Janem Karlakiem, proboszczem parafii Na Równi Szaflarskiej, zaczęły się w sierpniu 2006 roku. Obiekt ma mieć zwartą bryłę, a w celu pozyskania jak najwięcej energii słonecznej przeszklona zostanie ściana południowa. Okna będą się znajdować na wysokości dachu (około 5 m) i pod okapem. - Umieściliśmy je tak, by latem chroniły przed przegrzaniem, a zimą wpadało do budynku maksymalnie dużo światła - tłumaczy Tomasz Pyszczek.
Analiza nasłonecznienia - przekrój poprzeczny
Inne rozwiązania pasywne to: wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła powyżej 90 proc. (dwie centrale o wydajności 10000 m3/h i 2000 m3/h), kolektory słoneczne na dachu, pompa ciepła - jako źródło ciepła dla ogrzewania podłogowego. Według projektu współczynnik przenikania ciepła U ma wynosić: 0,75 W/(m2K) dla okien i 0,10 W/(m2K) dla przegród zewnętrznych. Dofinansowanie z Unii Europejskiej na pompę ciepła znacznie obniżyłoby wydatki, których wysokość bez względu na etap budowy trudno oszacować - rosną tak jak kościół.
Jako redakcja, wspierająca ideę budownictwa pasywnego, będziemy kibicować przedsięwzięciu.
Porównanie zużycia energii w różnych typach budowli >>
Fizyka budowli
Analizy zostały wykonane w programie ANSYS posłużyły do sprawdzenia układu konstrukcji dachu i określenia gęstości strumienia ciepła na podstawie, którego możliwe jest stwierdzenie czy w przegrodzie występują mostki termiczne.
