Na skrzyżowaniu nowych dróg i dawnych kultur

Autostradowa Obwodnica Wrocławia (AOW) powstaje w kawałkach i z dużym poślizgiem z powodu zamieszania w przetargach. Zaś w Krakowie, w okolicy planowanej północnej obwodnicy miasta odkopano ostatnio wiele interesujących skamieniałości. Jeśli chodzi o budowę obwodnic w Polsce, nieprzewidzianym sytuacjom z pewnością nie koniec.

Gdy po raz pierwszy pisaliśmy o obwodnicy wrocławskiej, miała być gotowa w 2009 roku. Termin realizacji przesunął się potem na rok 2010, zaś obecnie mówi się o 2011 i - jak twierdzą we wrocławskim oddziale GDDKiA - opóźnień już nie będzie. Pod mostem, który ma być pierwszym odcinkiem autostrady i o którym z powodu nieprawidłowych kosztów kloszy do lamp rozpisywała się cała prasa, wykonywane jest już palowanie tymczasowe. Po licznych potyczkach przetargowych, umowę umożliwiającą rozpoczęcie inwestycji podpisano w maju tego roku. Gwarancją dotrzymania terminu może być to, że wykonawca - konsorcjum firm Mostostal Warszawa SA i Acciona Infrastructura SA - buduje według warunków kontraktowych FIDIC.

Znani są też wykonawcy pozostałych odcinków. Budimex Dromex zaprojektuje i zbuduje odcinek, mający w sumie 14,5 km. Prace będą prowadzone na autostradzie A8, ta zostanie połączona z drogą krajową nr 8. Dochodzi do tego budowa obiektów inżynieryjnych, urządzeń ochrony środowiska i liniowe roboty ziemne. Odcinek ma być gotowy 26 miesięcy od dnia podpisania umowy, czyli 6 grudnia 2010 roku. Wydaje się jednak, że umowa nie w pełni zabezpiecza interesy wykonawcy. - Inwestor usunął z zapisów kontraktu większość przywilejów, które dają nam zapisy FIDIC - mówi Łukasz Kubiak z biura komunikacji Budimex SA.

Więcej czasu, bo 29 miesięcy ma konsorcjum firm Mostostal Warszawa, Dywidag Bau, Helit+Woerner Budowlana oraz Strabag. Ale i odcinek, za który odpowiada, jest dłuższy - ma około 19 km. Chodzi o budowę AOW od węzła Lotnisko do łącznika w Długołęce.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: GDDKiA

Znaleziska na obwodnicy garwolińskiej

Kwoty kontraktów nie należą do najniższych. O ile jednak część budowana przez Budimex mieści się w tzw. średniej, już w przypadku trzeciego odcinka obwodnicy można mówić o rekordzie. Za kilometr drogi wychodzi przeszło 105 mln zł. Przypomnijmy, że na otwarciu tegorocznych targów "Autostrada Polska", minister Cezary Grabarczyk jako średnią wymienił kwotę 15-16 mln euro za kilometr (według obecnego przelicznika euro to około 55-59 mln zł). Budimex realizuje obecnie dziesięć kontraktów drogowych, z czego aż siedem umów podpisał w tym roku. W firmie przyznają, że ta dotycząca Autostradowej Obwodnicy Wrocławia jest pierwszą, tak dużą. Prace pochłoną ponad 630 mln zł netto.

W okolicach Krakowa zainteresowało nas to, na czym obwodnica ma powstać. Otóż, pod odcinkiem A4, który połączy węzły drogowe Modlnica i Radzikowskiego, w październiku znaleziono pozostałości fali osadniczej rolników, m.in. z epoki żelaza i czasów celtyckich (źródło: serwis wnp.pl, 17.10.2008). Jak się okazuje, znajdują się tu cztery stanowiska archeologiczne. - Informacje o wszystkich stanowiskach zawiera Archeologiczne Zdjęcie Polski (projekt jest realizowany od 1978 roku w całej Polsce, polega na poszukiwaniu, rejestrowaniu i nanoszeniu na mapy stanowisk archeologicznych - przyp. red.). Jednak badania archeologiczne, prowadzone dodatkowo, przy okazji dużych inwestycji, zazwyczaj wykazują, że takich miejsc jest więcej niż wynikałoby z AZP bądź zajmują one większy obszar. Największe nagromadzenie stanowisk? Podkarpacie, Małopolska i Kujawy - mówi Katarzyna Maranda, naczelnik Wydziału Środowiska w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Do spektakularnych znalezisk należą kości mamutów, odkopane przy okazji budowy obwodnicy Garwolina. Są wśród nich kości miednicy, kręgosłupa, a także ogromna żuchwa i maleńka czaszka małego mamuta. Obwodnica funkcjonuje od września 2007 roku. Na Podkarpaciu, pod przyszłą obwodnicą Jarosławia znaleziono groby dawnych ludów koczowniczych, najprawdopodobniej Scytów. Budowa obwodnicy rozpocznie się w czwartym kwartale 2009 roku. Na odcinku autostrady A1 pomiędzy Bełkiem a Żorami pracownicy Muzeum Śląskiego w Katowicach wykopali szczątki osady z XIII wieku, w tym fragmenty ceramiki i glinianych naczyń (por. POLSKA Dziennik Zachodni, 25.04.2008). Z kolei podpisanie umowy na budowę drogi ekspresowej S7 z Elbląga do Pasłęka (woj. warmińsko-mazurskie) poprzedziły badania, które miały potwierdzić, że we wczesnym średniowieczu istniała tu osada portowo-handlowa. Badania archeologiczne na trasie przyszłych dróg są prowadzone od 1995 roku. Taki obowiązek nakłada na GDDKiA ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Ciekawostką może się wydać to, co ustaliliśmy też przy okazji rozmów z małopolskim oddziałem GDDKiA: - Węzeł drogowy w Modlnicy w przyszłości może stać się początkiem północnej obwodnicy Krakowa, ale tej drogi obecnie nie ma w planach inwestycyjnych GDDKiA i nie wiadomo, kto ją zbuduje i kiedy. Prowadzone przed laty prace studialne nad wyprowadzeniem drogi ekspresowej S7 z Krakowa wykazały, że korzystniej jest ją budować po wschodniej stronie miasta, do węzła Bieżanów na autostradzie A4. To właśnie czynimy - tłumaczy Magdalena Chacaga z oddziału GDDKiA w Krakowie.

Planowana droga ekspresowa docelowo połączy węzeł bieżanowski ze Słomnikami. Umowę na budowę pierwszego, blisko 3-kilometrowego odcinka podpisano 10 października 2008 roku i prace już ruszyły. Wykonawcą będzie konsorcjum firm Polimex - Mostostal SA i Doprastav AS (polsko-słowackie).

Całe szczęście, można powiedzieć, że obecny kryzys finansowy wpływa jedynie na inwestycje deweloperskie i budownictwo kubaturowe, a drogownictwa jeszcze nie dotyka.