Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa: dobry czas dla inwestycji transportowych i budownictwa

Budowa dróg, przyspieszenie inwestycji na kolei czy wdrożenie programu Mieszkanie Plus to tylko niektóre działania realizowane przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

W ramach Programu Budowy Dróg Krajowych 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.) w realizacji są: w budowie i na etapie przetargu - 163 zadania o łącznej długości 2 185 km. Wartość tych inwestycji to 80,7 mld zł. Oddano do użytkowania zadania za kwotę ponad 2,3 mld zł. Zawarte zostały umowy z wykonawcami 96 zadań inwestycyjnych o łącznej długości ponad 1 340 km. Ich wartość to 51,5 mld zł. Dodatkowo w przetargu znajduje się 67 odcinków o wartości 32 mld zł.

Drogi dla kierowców

W 2016 r. do użytkowania zostało oddanych łącznie 125,2 km dróg krajowych, których wartość wynosiła 5,65 mld zł. W ubiegłym roku do dyspozycji kierowców zostało oddanych 78,5 km nowych autostrad: 37,3 km odcinek A1 Stryków – Tuszyn o wartości 1,4 mld zł oraz 41,2 km odcinek A4 Rzeszów – Jarosław o wartości 2,7 mld zł. W 2017 r. sieć dróg wydłuży się o kolejnych 400 km nowoczesnych i bezpiecznych tras.

Do budowy przygotowywane są kolejne zadania

W 2016 r. podpisane zostały umowy z wykonawcami na budowę 264 km dróg o wartości 10,5 mld zł. Uruchomione zostały przetargi na 98 km dróg o wartości 3,4 mld zł. W 2017 r. planowane jest podpisanie umów na budowę 580 km dróg o wartości 24 mld zł oraz ogłoszenie przetargów na ponad 200 km dróg o wartości 12 mld zł. Dodatkowo, po raz pierwszy od wielu lat, w budżecie państwa na 2017 r. został wygospodarowany dodatkowy miliard zł na utrzymanie i przygotowanie do realizacji kolejnych dróg krajowych. Te pieniądze pozwolą na opracowanie niezbędnej dokumentacji technicznej i projektowej dla nowych zadań. Jest to pierwszy tak istotny wzrost finansowania z budżetu państwa w ostatnich ośmiu latach.

Rosną wydatki na budownictwo drogowe

Na budowę dróg są przeznaczane coraz większe nakłady finansowe. W 2014 r. na ten cel przeznaczono 6,73 mld zł, w 2015 – 8,66 mld zł. Wyraźny wzrost jest zauważalny w 2016 r. – na budownictwo drogowe wydano 12,78 mld zł. Oznacza to dwukrotny wzrost w stosunku do 2014 r.

Program likwidacji miejsc niebezpiecznych

Poza Programem Budowy Dróg Krajowych realizowane są działania na istniejącej sieci dróg krajowych, polegające na przebudowie skrzyżowań, budowie lewoskrętów, instalacji sygnalizacji świetlnej i oznakowania, budowie chodników i ścieżek rowerowych. W 2016 r. zostało ogłoszonych 140 przetargów dla zadań o łącznej wartości 433 mln zł. Podpisano 113 umów na realizację zadań o łącznej wartości 297 mln zł. W ramach Programu likwidacji miejsc niebezpiecznych zakończono realizację 46 zadań o łącznej wartości 178 mln zł. Jednocześnie do prac przygotowawczych skierowano kolejnych 101 zadań o łącznej szacunkowej wartości 554 mln zł. Dodatkowo w 2016 roku realizowane były 162 zadania remontowe, na które przeznaczono prawie 350 mln zł ze środków budżetu państwa.

Wspieramy drogi samorządowe

W ramach rezerwy subwencji ogólnej, z której dofinansowywane są inwestycje na drogach krajowych i wojewódzkich w miastach na prawach powiatu, w 2016 r. na wsparcie samorządów trafiło 336 mln zł. Dzięki tym środkom dofinansowanie dla realizowanych zadań uzyskało 169 jednostek samorządu terytorialnego. Także na 2017 r. przeznaczonych zostanie kolejnych 336 mln zł na ten cel. Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019 zakłada przeznaczenie na dofinansowanie budowy i przebudowy dróg lokalnych 3,8 mld zł. W efekcie rządowego wsparcia w 2016 r. możliwa była przebudowa 1500 km, budowa ponad 300 km i remont 250 km dróg lokalnych. W ramach naboru na 2017 rok wojewodowie zakwalifikowali do dofinansowania 336 zadań na drogach gminnych oraz 205 zadań na drogach powiatowych.

Polska na mapie drogowej Europy

Dzięki staraniom rządu przyspiesza realizacja ważnych ciągów komunikacyjnych, m.in. Via Carpatia i Via Baltica, które mają strategiczny charakter dla całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Ich budowa pozwoli na wykorzystanie atutu wynikającego z położenia naszego kraju i tego, że przez Polskę przebiegają międzynarodowe szlaki komunikacyjne, w tym łączące Europę Północną i Południową. Kolejna decyzja MIB dotyczy dokończenia budowy drogi ekspresowej S3 do granicy z Czechami. Trasa ta pozwoli na skomunikowanie zespołu portów Szczecin – Świnoujście z południem Europy. W 2016 r. oddany do ruchu został ostatni odcinek autostrady A4, łączącej zachodnią i wschodnią granicę Polski. Podjęta też została decyzja o skierowaniu do realizacji ostatniego, brakującego fragmentu A1 od Tuszyna do Częstochowy.

Przyspieszenie prac na kolei

Uproszczono i przyspieszono procedury związane z przygotowaniem oraz realizacją inwestycji kolejowych. Stworzono podstawy prawne, przyspieszające procesy inwestycyjne: zaktualizowany został Krajowy Program Kolejowy oraz zmieniona ustawa o transporcie kolejowym. Działania te umożliwiają spółce PKP Polskie Linie Kolejowe realizację ambitnego programu modernizacji infrastruktury. W ramach aktualizacji KPK wartość zadań w programie określono na ok. 66,5 mld zł. Aktualizacja KPK pozwoliła m.in. na zwiększenie zakładanego celu podstawowego Programu do 9 tys. km przebudowanych torów (w stosunku do pierwotnego wskaźnika wynoszącego 8,5 tys. km torów). Tylko w samym 2016 r. ogłoszonych zostało ponad 300 przetargów na inwestycje w ramach KPK. Dokonana została aktualizacja zakładanych kosztów realizacji poszczególnych zadań. Aktualizacja KPK „spłaszcza” rozłożenie nakładów w latach 2019 (o ok. 15%) oraz 2020 (o ponad 20%) w stosunku do pierwotnego Programu. Zmniejszenie poziomu wydatków w kluczowych latach realizacji KPK wynika z niewystarczającego potencjału wykonawców i pozwoli na uniknięcie ryzyka wzrostu cen materiałów. W ramach KPK od listopada 2015 r. do kwietnia 2017 r. ogłoszono 559 przetargów na kwotę ponad 20 mld zł. W tym czasie podpisanych zostało 456 umów z wykonawcami. Do końca 2017 r. jest planowane ogłoszenie kolejnych blisko 190 przetargów na kwotę 6 mld zł. Systematycznie podpisywane są kontrakty z wykonawcami – w ostatnim okresie m.in. dla odcinka Czachówek – Radom, linii 447 Grodzisk Mazowiecki – Warszawa czy Krakowskiego węzła kolejowego w zakresie odcinka Kraków Główny Towarowy – Rudzice. Do końca 2017 r. planowane jest podpisanie blisko 300 umów o wartości niemal 26 mld zł.

Przywrócony dialog na kolei

Dla sprawnej realizacji inwestycji na kolei niezbędne było przywrócenie dialogu z branżą. - Głos branży w sprawie realizacji inwestycji jest dla nas bardzo cenny. To bardzo istotne, by wiedza, doświadczenie i propozycje fachowców w dziedzinie inwestycji kolejowych zostały wykorzystane i wysłuchane – mówił minister infrastruktury i budownictwa Andrzej Adamczyk. By usprawnić realizację inwestycji i wyciągać wnioski z doświadczeń z realizacji dotychczasowych zadań, przywrócono regularne spotkania przedstawicieli sektora kolejowego w ramach Forum Inwestycyjnego. W wielu kwestiach udało się już wypracować kompromis oczekiwany przez rynek. Forum Inwestycyjne zrzesza przedstawicieli PKP PLK SA, branży wykonawców inwestycji kolejowych i producentów materiałów, MIB oraz Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Jego celem jest prowadzenie dialogu oraz wypracowywanie rozwiązań usprawniających proces inwestycyjny, w szczególności wzorów dokumentów, takich jak umowy czy program funkcjonalno-użytkowy. Powołana została również Rada Ekspertów do spraw działań, mających na celu optymalizację procesu realizacji inwestycji kolejowych. Stanowi ona podstawową platformę współpracy podmiotów zaangażowanych w zakresie wdrożenia rozwiązań proponowanych przez Forum Inwestycyjne.

Pasażerowie wracają na kolej

Po latach tendencji spadkowej następuje wzrost zaufania pasażerów do przewoźników kolejowych. Pasażerowie coraz częściej wybierają ofertę PKP Intercity. W 2016 r. PKP Intercity zanotowało po raz pierwszy od lat dodatni wynik finansowy: ponad 38,5 mln przewiezionych pasażerów, około 1,77 mld zł przychodów ze sprzedanych biletów oraz dodatni wynik finansowy na poziomie 47 mln zł. - Wyniki finansowe i wzrost liczby przewiezionych przez PKP Intercity osób pokazują, że pasażerowie coraz częściej wybierają ofertę tej Spółki, bo jest ona dobrze przygotowana. Po latach tendencji spadkowej następuje wzrost zaufania pasażerów do przewoźników kolejowych – mówił minister Andrzej Adamczyk.

Korzyści dla pasażerów

Dzięki realizowanym inwestycjom poprawia się bezpieczeństwo i komfort podróżowania. Dzięki prowadzonym pracom, m.in. na liniach Poznań - Wrocław, Kraków - Katowice czy Warszawa - Białystok, poprawia się atrakcyjność kolejowego transportu pasażerskiego w ruchu międzyaglomeracyjnym. Poprawia się także komfort podróżowania koleją w aglomeracjach. Prowadzone są prace na linii obwodowej w Warszawie, czy na linii Sosnowiec -Katowice - Tychy. Dzięki prowadzonym modernizacjom skróci się czas podróży: np. na trasie z Warszawy do Lublina czas przejazdu z 2 h 15 min. do 1 h 30 min. Prowadzone są inwestycje, zwiększające komfort obsługi na stacjach i przystankach kolejowych. Powstają nowe, wyższe perony, które ułatwiają wsiadanie i wysiadanie z pociągu, perony są wyposażane w pasy ostrzegawcze dla niewidomych i słabowidzących, a dojścia do peronów – w pochylnie. Budowane są windy, wprowadzane jest również czytelne oznakowanie na stacjach, nowe oświetlenie, wiaty i ławki. Dzięki modernizacjom poprawia się poziom bezpieczeństwa. Montowane jest lepsze oświetlenie oraz monitoring przejść i peronów. Poprawie ulega też bezpieczeństwo ruchu kolejowego i drogowego. Budowane są bezkolizyjne przejazdy nad lub pod torami, zwiększa się także poziom zabezpieczeń na przejazdach kolejowo-drogowych.

Wdrożenie metodyki BIM w zamówieniach publicznych

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa rozpoczęło we wrześniu 2016 r. cykl spotkań eksperckich dotyczących możliwości wdrożenia metodyki BIM (Building Information Modeling) w Polsce, który stanowi forum prezentacji opinii przedstawicieli różnych zainteresowanych środowisk. Dialog podjęty z interesariuszami ma umożliwić zaprezentowanie zalet, jak i wątpliwości związanych z wprowadzeniem metodyki BIM w Polsce - zarówno zwolennikom, jak i sceptykom jej wdrożenia. W ocenie MIB wdrożenie metodyki BIM w polskim budownictwie, w tym w zamówieniach publicznych, stanowi wyzwanie cywilizacyjne, a dialog podjęty z interesariuszami przybliża MIB do ujęcia systemowego i do odpowiedzi na pytania: kiedy, w jakim zakresie, w jaki sposób można wdrożyć metodykę BIM, aby osiągnąć korzyści i ustrzec się ewentualnego ryzyka. Dotychczas odbyły się trzy spotkania eksperckie, w których udział wzięli m.in. przedstawiciele publicznych zamawiających, projektanci, wykonawcy, przedstawiciele środowiska akademickiego i naukowego oraz administracji publicznej. Oprócz entuzjastów wdrożenia tej metodyki w Polsce, są również środowiska sceptycznie nastawione, które obawiają się jej wprowadzenia, mimo znajomości potencjalnych korzyści, jakie wdrożenie może przynieść sektorowi budowlanemu, jak i całej polskiej gospodarce. Wdrożenie metodyki BIM bez odpowiedniego przygotowania zarówno po stronie sektora prywatnego, jak i publicznego, może zmarginalizować małe pracownie projektowe oraz firmy budowlane, które nie będą miały wystarczająco dużo czasu, aby przygotować się kadrowo i organizacyjnie do zaistniałych zmian. Również eksperci biorący udział w spotkaniach organizowanych przez MIB wskazywali, że pośpiech we wdrożeniu metodyki BIM nie jest wskazany i należy się do tego procesu właściwie przygotować. Dlatego MIB po dotychczasowych spotkaniach proponuje zrealizowanie projektu pilotażowego z wykorzystaniem metodyki BIM. Projekt powinien objąć swoim zakresem zarówno fazę postępowania przetargowego, jak i przygotowania i realizacji inwestycji. MIB zwróciło się z propozycją zaangażowania się w projekt pilotażowy z wykorzystaniem metodyki BIM do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. MIB przedstawiło gotowość do wsparcia przy realizacji projektu pilotażowego w takim zakresie, aby obie strony mogły zebrać jak najwięcej informacji oraz cennej wiedzy o faktycznych potrzebach i korzyściach związanych z ewentualnym wdrożeniem metodyki BIM w Polsce. Biorąc pod uwagę kompleksowe podejście do usprawnienia realizacji inwestycji MIB dodatkowo prowadzi przegląd przepisów mający na celu zainicjowanie procesu ich uaktualnienia i dostosowania do aktualnych uwarunkowań rynkowych oraz oczekiwań uczestników procesu inwestycyjnego. Obecnie prowadzona jest analiza: • rozporządzenia w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym, • rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno- użytkowego.

Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie metody kalkulacji kosztów cyklu życia budynków oraz sposobu przedstawienia informacji o tych kosztach

Ustawa prawo zamówień publicznych wprowadziła przepis, zgodnie z którym w przypadku, gdy zamawiający szacuje koszty z wykorzystaniem podejścia opartego na rachunku kosztu cyklu życia zamówienia, określa w specyfikacji istotnych warunków zamówienia dane, które mają przedstawić wykonawcy, oraz metodę, którą zastosuje do określenia kosztów cyklu życia na podstawie tych danych (przepis ma więc charakter fakultatywny). Ponieważ przepisy rozporządzenia będą miały charakter fakultatywny, MIB zależy, aby projekt w sposób prosty i czytelny umożliwiał zamawiającemu szacowanie kosztów na jego podstawie. Głównym celem projektu jest rozwiązanie problemu nadmiernego stosowania kryterium ceny jako jedynego kryterium oceny ofert.

Program Mieszkanie Plus wszedł w fazę realizacji

Rząd realizuje Narodowy Program Mieszkaniowy, którego elementem jest pakiet Mieszkanie Plus odpowiadający na aktualne problemy mieszkalnictwa w Polsce. Najważniejsze założenia Narodowego Programu Mieszkaniowego Narodowy Program Mieszkaniowy to kompleksowy dokument, określający główne działania polityki mieszkaniowej w perspektywie do 2030 roku, które pozwolą na realizację trzech głównych celów:

• zwiększenie dostępu do mieszkań dla osób o dochodach uniemożliwiających obecnie nabycie lub wynajęcie mieszkania na zasadach komercyjnych;

• zwiększenie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkaniowych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na niskie dochody lub szczególnie trudną sytuacją życiową;

• poprawę warunków mieszkaniowych społeczeństwa, stanu technicznego zasobów mieszkaniowych oraz zwiększenie efektywności energetycznej.

Z programu Mieszkanie Plus skorzystają wszyscy

O najem mieszkania wybudowanego w ramach Mieszkania Plus będą mogli ubiegać się wszyscy obywatele. Jeśli osób zainteresowanych najmem lokalu będzie więcej niż dostępnych mieszkań, zostaną wprowadzone dodatkowe kryteria określające pierwszeństwo, m.in. dla osób wychowujących dzieci, gospodarstw domowych nieposiadających tytułu własności i spółdzielczego własnościowego prawa do innego mieszkania. Kryteria te będą uzależnione od lokalnych potrzeb i uwarunkowań.

Program Mieszkanie Plus będzie wsparciem dla rodzin i impulsem rozwoju lokalnej gospodarki

Mieszkania na wynajem budowane w ramach Mieszkania Plus przeznaczone są do gospodarstw domowych o niskich i przeciętnych dochodach, których nie stać na pozyskanie kredytu na mieszkanie, a jednocześnie ich dochody są zbyt wysokie, aby ubiegać się o mieszkanie komunalne. Opłata miesięczna za najem w programie Mieszkanie Plus będzie ustalana na zasadach rynkowych, jednak będzie niższa od obecnych stawek komercyjnych. Czynsz będzie pokrywał koszty budowy i finansowania obiektu oraz koszty eksploatacyjne budynków. Niższe czynsze zostaną osiągnięte przez wykorzystanie gruntów publicznych oraz stosowanie nowoczesnych i tanich technologii budowlanych (np. prefabrykaty). Planowane działania w ramach Mieszkania Plus pozwolą na pobudzenie aktywności inwestycyjnej lokalnych społeczności. Dzięki zainicjowaniu przez rząd programu budowy mieszkań w wielu gminach lokalne firmy mogą pozyskać dodatkowe kontrakty, m.in. na realizację prac budowlanych. W przypadku już rozpoczętych inwestycji w Białej Podlaskiej i Jarocinie wykonawcami budynków mieszkalnych zostały firmy lokalne.

Uporządkowanie przepisów budowlanych i urbanistycznych

MIB pracuje nad regulacją całego procesu inwestycyjnego. Kodeks urbanistyczno-budowlany wprowadza m.in. sześć kategorii inwestycji i jedną zintegrowaną zgodę inwestycyjną. Projekt kodeksu urbanistyczno-budowlanego jest już po pogłębionych, ponad trzymiesięcznych konsultacjach publicznych. MIB opublikuje nową wersję kodeksu, przepisy wprowadzające kodeks i projekty ustaw okołokodeksowych w drugiej połowie br. Potem projekty związane z kodeksem rozpatrzy rząd i Sejm RP. Główne cele kodeksu to:

• skrócenie i usprawnienie procesu inwestycyjno-budowlanego, w tym likwidacja zbędnych procedur dla najprostszych budowli;

• przywrócenie i zapewnienie efektywnego gospodarowania przestrzenią oraz wzmocnienie partycypacji społecznej w podejmowaniu rozstrzygnięć przestrzennych na wszystkich poziomach planowania, aby przypadki działań niezgodnych z interesem społeczności lokalnej należały do rzadkości;

• efektywny i transparentny proces lokalizacji i realizacji inwestycji publicznych.