Konferencja ASM: buduje się
Na konferencji "Monitoring rynku budowlanego", już po raz trzynasty zorganizowanej przez ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku, w zasadzie było optymistycznie. Jak wynika bowiem z zebranych danych za rok 2010 i w porównaniu ze wskaźnikami lat poprzednich, słupki pną się w górę...
Organizatorzy podzielili konferencję na trzy panele.
Pod lupą
Pierwszy, zatytułowany “Polskie budownictwo pod lupą”, dostarczył informacji o aktualnym stanie sektora budowlanego w Polsce i prognozach dla poszczególnych branż. Analitycy ASM przedstawili dane w rozbiciu na produkcję budowlaną, budownictwo mieszkaniowe, komercyjne i inżynieryjne.
Ocena kondycji kraju wobec perspektywy wzrostu w budownictwie wygląda nieźle, bo też i w pozostałych krajach europejskich przyszło ożywienie i wyraźne oznaki wychodzenia z dekoniunktury. W roku 2009 tylko Polska miała dodatni PKB, natomiast na rok 2011 w minusowy PKB prognozowany jest tylko w Grecji, dla Polski prognoza wynosi 3,3%. Wszędzie ruszyły inwestycje, w Polsce najbardziej cieszą te mieszkaniowe, bo chociaż jest to niewielka część całej produkcji budowlano-montażowej, to jednak ten segment budownictwa jest uważany za miernik jego kondycji. W I półroczu tego roku ogłoszono ponad 66 tys. przetargów dla branży budowlanej. Do sierpnia 2010 roku do Polski napłynęło 6 mld euro inwestycji zagranicznych. W przyszłym roku ASM szacuje wzrost produkcji budowlano-montażowej o 10%, obecnie firmy wykorzystują swoje moce w 78%. Ankieta wykazała, że spośród firm wykonawczych ponad połowa planuje rozwój w ciągu 2 najbliższych lat - ok. 30% chce zwiększyć zatrudnienie, ok. 40% planuje zakup sprzętu. Jedyne co może niepokoić w tej beczce miodu, to deficyt budżetowy najwyższy od 20 lat. Konieczność łatania tej “dziury” może być przyczyną ograniczenia funduszy na inwestycje publiczne.
W budownictwie mieszkaniowym przede wszystkich do gry powrócili deweloperzy. Aż o 60% (do sytuacji rok wcześniej) wzrosła liczba rozpoczętych przez nich budów. Inwestorom indywidualnym spadła aktywność o 1%, ale jest to nadal niemal połowa wszystkich inwestycji mieszkaniowych i od kilku lat wielkość ta pozostaje właściwie na stałym poziomie. Mieszkań oddanych do użytku do września było 97 tys. (165 tys. - 2008, 160 tys. - 2009) i raczej nie ma co liczyć na szokujący wynik na koniec roku. Ale to pokłosie tego, że mniej budów było prowadzonych w ostatnich dwóch latach. Do końca roku wydane pozwolenia na budowę powinny osiągnąć poziom ok. 178 tys., czyli tyle ile w roku 2009. O ożywieniu na rynku mieszkań świadczy też liczba czynnych kredytów - ok. 1,4 mln.
Budownictwo inżynieryjne to dzisiaj 57% wolumenu budownictwa. Swego czasu prognozowano większy front takich robót, ale nie jest źle. Oby tylko dynamika w tym segmencie, szczególnie w drogownictwie, nie spadła po roku 2012.
Nie wszystkie inwestycje uda się zakończyć przed piłkarskimi mistrzostwami, niektóre już zostały przełożone do realizacji na rok 2013. Szykują się też inwestycje w linie kolejowe, bo stan sieci PKP jest kiepski - na 19 tys. linii kolejowych ok. 25% ma stan niezadowalający, 38% dostateczny i tylko 37% można nazwać stanem dobrym. Budowę i modernizacje lotnisk są na razie rozplanowane do roku 2015.
W sumie, po tych wszystkich analizach branży budowlanej, jawi się całkiem dobry obraz jej kondycji. Jednak nadal ostrożne prognozy pokazują, że nie do końca jest to branża przewidywalna, zresztą jak i cała gospodarka obarczona powiązaniami z globalną wioską.
Z własnego podwórka
Kolejnym punktem programu konferencji był panel dyskusyjny o "Kondycji polskiego budownictwa", którego moderatorem był Zbigniew Bachman, prezes Fundacji Wszechnicy Budowlanej, a jego uczestnikami byli: Jan Deja (Stowarzyszenie Producentów Cementu), Mirosław Lubarski (Grupa Polskie Składy Budowlane SA), Robert Klos (Związek Polskie Okna i drzwi) oraz Jacek Bielecki (Polski Związek Firm Deweloperskich). Każdy z dyskutantów komentował sytuację z punktu widzenia “własnego podwórka”.
Jacek Bielecki zapewniał, że zagraniczni deweloperzy nie zdominowali naszego rynku. Jest ich mniej więcej tyle samo co deweloperów rodzimych, a nawet ci zagraniczni na ogół mają polskie zarządy, którym całkowicie ufają. Na pytanie o ceny i niekorzystne dla klientów umowy powiedział: “Nie jesteśmy krwiopijcami”. Dodał też, że Urząd Ochrony Konsumentów i Konkurencji, który od dwóch lat analizuje umowy deweloperów, jest “odporny na mechanizmy ekonomiczne”. UOKiK kwestionuje zapisy o powierzchni lokali i kary za odstąpienie od umowy. Jak prognozuje kolejny rok w tym sektorze? Najwięcej zależy nie od deweloperów i ludzi, którzy chcą zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe, a od systemu bankowego. “Bardziej jednak bym się obawiał o budownictwo niemieszkaniowe oparte na finansowaniu publicznym” - podsumował na koniec.
Mirosław Lubarski scharakteryzował polski rynek dystrybucji materiałów budowlanych, który swą strukturą jest najbardziej zbliżony do rynku niemieckiego. W Europie jest kilka modeli handlu materiałami budowlanymi. Na przykład we Francji czy Skandynawii rynek jest skonsolidowany w kilku bądź kilkunastu sieciach. Są też kraje z rynkiem bardzo rozdrobnionym. Polska jest gdzieś pośrodku - ma kilkanaście tysięcy podmiotów handlujących materiałami (Niemcy kilka tysięcy obsługuje 90% rynku). Generalnie był zadowolony z kondycji PSB, w których jest zrzeszonych na dzisiaj 280 firm z łącznymi przychodami w wysokości 4 mld zł. Ubolewał, że polskie prawo nie zna pojęcia “grupy sprzedażowo-zakupowej”, co znacznie by ułatwiło budowanie takich struktur.
Jan Deja, od 35 lat związany “z betonem”, przede wszystkim niezwykły rozwój tej branży w Polsce - jest chyba jedną z najnowocześniejszych w Europie, jest piątą siłą tego regionu (wyprzedza nas Turcja, Hiszpania, Francja i Włochy). Największą konsumpcję cementu mają Chiny (50% całej światowej produkcji), gdzie przypada 1000 kg cementu na osobę. W Polsce jest to wielkość 450 kg i mamy realną szansę wkrótce zwiększyć to zużycie do 600 kg/osobę.
Robert Klos opowiedział, jak niezwykłą jakościową zmianę przeszła produkcja stolarki. “Uczyliśmy się od Niemców, a oni teraz mówią, że przywozimy do nich “mercedesy”.” Kontynuując wcześniejsze odniesienia do gospodarki chińskiej unaocznił zebranym, że tam tylko jeden związek tej branży produkuje 100 mln okien rocznie, a w Polsce wszyscy producenci ok. 10 mln. Ale jest mimo wszystko branża niemała, bo od poziomu producenta do montażu zatrudnia 120 tys. osób. Bolączką jest brak siły wykwalifikowanej.
W sieci
Trzeci panel dotyczył obecności branży budowlanej w internecie. Przede wszystkim trzeba tu przytoczyć dane, ilu jest obecnie w Polsce użytkowników sieci - 22,4 mln osób i w stosunku do roku 2000 jest to wzrost o 701,8%! Jak wynika z badania ASM, z branży budowlanej z internetu korzysta 59,8% inwestorów indywidualnych, 82,8% wykonawców i 98,5% architektów. Prawie 70% z nich zagląda do sieci codziennie, 16% kilka razy w tygodniu i 6% raz w tygodniu. Najczęściej jest to korzystanie z wyszukiwarek i poczty elektronicznej (ok. 70%) i zakupy (54%). Z portali branżowych korzysta ok. 38% internautów, podobna liczba wchodzi na strony firmowe. Coraz bardziej popularna jest aktywność branży w tzw. social mediach, czyli serwisach społecznościowych. Internet odgrywa bowiem coraz większą rolę w działaniach marketingowych i PR dla budowania wizerunku firm i promocji marek. Tu jednak poprzeczka zawieszona jest wysoko i dla udanych działań najlepiej oddać się w ręce fachowców.
Konferencja, która odbyła się 28 października w Warszawskim Domu Technika NOT, miała dużą frekwencję, dopisali przedstawiciele władz, firm z branży budowlanej i inwestycyjnej, instytucji naukowych, firm zajmujących się marketingiem społecznościowym. “Monitoring rynku budowlanego 2010” otrzymał honorowy patronat Ministerstwa Infrastruktury, które na konferencji reprezentowała wiceminister Magdalena Gaj. Obecny też był Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta, który nazwał siebie “wieloletnim przyjacielem konferencji ASM".
