GUNB o kontrolach - nie jest źle...
Na prawie 15,5 tys. obiektów wielkopowierzniowych, które zgodnie z Prawem budowlanym dwa razy do roku muszą być poddawane obowiązkowym kontrolom potwierdzającym bezpieczeństwo ich użytkowania - GUNB ma dokumentację, że "w sezonie jesienno-zimowym" 2007/2008 okresowy przegląd miało prawie 13 tys. budynków. Trzeba jednak pamiętać, że GUNB analizuje sam fakt przeprowadzenia kontroli - bo to narzuca Prawo, a Urząd jest powołany właśnie do pilnowania czy prawo jest przestrzegane - a nie rzeczywisty stan techniczny budynków.
Główny Urząd Nadzoru Budowlanego zaprezentował wyniki obowiązkowych kontroli obiektów wilkopowierzchniowych, co wynika z ostatnich zmian prawnych mających na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa użytkowania obiektów budowlanych. Wprowadziła je ustawa z 10 maja 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2007 r. Nr 99 poz. 665), weszła w życie 20 czerwca 2007 r.
Teoria...
Nowe regulacje pojawiły się m.in. w "utrzymaniu obiektów budowlanych". Wynika z nich, że właściciel lub zarządca obiektu budowlanego odpowiada za zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, nie tylko w aspekcie sprawności technicznej tego obiektu, ale również w sytuacji oddziaływania na ten obiekt różnych czynników zewnętrznych, takich jak silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, powodzie, wyładowania atmosferyczne, osuwiska ziemi, itp.(art. 61 Prawa budowlanego).
Właściciel lub zarządca obiektu jest zobowiązany do zapewnienia wykonania kontroli okresowej:
polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:
- elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu;
- instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska;
- instalacji gazowych oraz przewodów kominowych.
polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, jego estetyki i otoczenia, kontrolą ta powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.
Takie kontrole okresowe właściciel lub zarządca zleca osobie z właściwymi kwalifikacjami (co oznacza zazwyczaj uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności). Kontrolę przewodów kominowych: dymowych, spalinowych i wentylacyjnych mogą wykonywać również osoby mające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim. Kontrolę instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych powinny natomiast wykonywać osoby z tzw. "uprawnieniami dozorowymi" (kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych).
Nowelizacja ponadto wprowadziła obowiązek zapewnienia dodatkowej kontroli bezpieczeństwa użytkowania w przypadku wystąpienia niekorzystnych zjawisk oddziałujących na obiekt. Szczególną uwagą zostały objęte obiekty wielkopowierzchniowe, potraktowane umownie jako "obiekty podwyższonego ryzyka", zarówno ze względu na możliwość przebywania w nich znacznej liczby ludzi, jak i na często nietypowe i skomplikowane rozwiązania konstrukcyjne. A uściślając - dla budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2, właściciel lub zarządca (zgodnie z art. 62 ust.1 pkt 3), ma obowiązek zapewnić wykonanie kontroli okresowej co najmniej dwa razy w roku, w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada. Instrumentem dyscyplinującym ten obowiązek jest bezzwłoczne wysłanie do właściwego organu nadzoru budowlanego zawiadomienia o przeprowadzonej kontroli - wysyła je osoba wykonująca taką kontrolę.
Gdy zostaną stwierdzone nieprawidłowości do nadzoru budowlanego musi zostać wysłana kopia protokołu, a właściciel, zarządca lub użytkownik powinien natychmiast usunąć uszkodzenia, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem (art. 70 ust. 1). Natomiast nadzór budowlany w takich okolicznościach został zobligowany do bezzwłocznego przeprowadzenia kontroli sprawdzającej wykonanie tego obowiązku (art. 70 ust. 2).
Lekceważący stosunek do utrzymywania obiektów w należytym stanie może zostać "nagrodzony" sankcją karną: właściciel lub zarządca może otrzymać grzywnę nie mniejszą niż 100 stawek dziennych, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Właściciel, zarządca ale również użytkownik, mogą zostać także ukarani (areszt, ograniczenie wolności, grzywna) w sytuacji, gdy nie usunęli stwierdzonych podczas kontroli uszkodzeń mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi, mienia bądź środowiska (art. 92 ust.1 pkt 2). I wreszcie właściciel lub zarządca, który nie zapewnił przeprowadzenia wymaganych prawem kontroli, a także osoba przeprowadzająca kontrolę, która stwierdziła braki lub uszkodzenia, ale nie przesłała protokołu kontroli - podlegają karze grzywny (art. 93 pkt 8 i 9a).
| Kierownictwo GUNB podczas konferencji prasowej, od prawej: Paweł Ziemski - I zastępca GINB, Robert Dziwiński- Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, Andrzej Urban - II zastępca GINB oraz Iwona Świderska - dyrektor Departamentu Inspekcji i Kontroli Budowlanej |
..i praktyka
W lipcu 2007 r. wojewódzcy i powiatowi inspektorzy nadzoru budowlanego zostali zobowiązani do opracowania wykazów obiektów budowlanych, podlegających kontrolom wykonywanym co najmniej 2 razy w ciągu roku, czyli "obiektów podwyższonego ryzyka".
W październiku Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego zobowiązał terenowe organy do przeprowadzenia kontroli prewencyjnych, przypominających właścicielom lub zarządcom o obowiązku przeprowadzenia kontroli okresowych takich obiektów do 30 listopada.
W listopadzie 2007 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego zwrócił się do terenowych służb o przysłanie informacji o stanie realizacji tego ustawowego obowiązku przez właścicieli lub zarządców oraz o podejmowanych działaniach nadzoru budowlanego, a w grudniu zobowiązał organy nadzoru budowlanego do przeprowadzenia kontroli w zakresie przestrzegania przepisów prawa.
Na podstawie informacji uzyskanych od wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego w okresie od 15 października 2007 r. do 14 stycznia 2008 r., stwierdzono, że:
Terenowe organy nadzoru budowlanego przeprowadziły ogółem 5666 kontroli (inspektorzy nie sprawdzali stanu technicznego budynków, a to czy została w nich wykonana kontrola). Były to, zarówno kontrole prewencyjne, wykonywane przed 30 listopada 2007 r., przypominające właścicielom lub zarządcom obiektów o nowych obowiązkach, jak i kontrole dokonywane po wyznaczonym dla właścicieli i zarządców terminie, podczas których sprawdzano wykonanie obowiązków. W ich wyniku:
Co ciekawe, nie było mandatów dla zarządców centrów handlowych. Zostały wydane 4 nakazy rozbiórki, ale są to właściwie obiekty nieużytkowane.
