Europy plan naprawy gospodarki

Globalne powiązania kapitałowe spowodowały szybkie rozszerzenie się kryzysu, w tym na kraje UE oraz na większość gałęzi gospodarki. Skutek? Globalne ograniczenie konsumpcji i inwestycji, wzrost bezrobocia, spadek tempa rozwoju gospodarczego. Doraźną metodą zwalczania kryzysu są bezpośrednie dotacje dla banków. Dalsze kroki, podejmowane m. in. przez władze Unii Europejskiej, opierają się na próbach ożywienia rynków o największym potencjale rozwoju.

Europejski plan naprawy gospodarczej (European Economic Recovery Plan)

Europejski plan naprawy gospodarczej, będący odpowiedzią Komisji Europejskiej na coraz bardziej widoczny w UE kryzys, został przedstawiony 26 listopada 2008 roku, w dokumencie KOM(2008) 800. Na podstawie analizy zaistniałej sytuacji, jako główny cel planu postawiono ograniczenie skali recesji, zwiększenie popytu i przywrócenie zaufania, a także zachowanie jak największej ilości miejsc pracy oraz pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom w prowadzeniu działalności, do czasu powrotu korzystnych tendencji na rynku.

Dwa zasadnicze elementy, na których opiera się europejski plan naprawy gospodarczej to: 

• wprowadzenie na rynek dodatkowych 200 mld euro, w tym 170 mld w postaci wydatków instytucji publicznych i obniżek stóp podatkowych, a kolejne 30 jako wsparcie natychmiastowych działań ze środków unijnych, 
• ukierunkowanie działań krótkoterminowych na „inteligentne inwestycje”, czyli podnoszenie efektywności energetycznej w celu stworzenia miejsc pracy i oszczędności energii oraz inwestycje w czyste technologie, mające wesprzeć m. in. sektor budowlany i motoryzacyjny przy wchodzeniu na przyszłościowe rynki niskich emisji. Oczekiwanym, długoterminowym skutkiem tej inicjatywy jest podniesienie konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej na świecie.

Zgodnie z założeniami europejski plan naprawy gospodarczej powinien osiągnąć następujące cele strategiczne: 

• pobudzić popyt i wzmocnić zaufanie konsumentów, 
• zmniejszyć koszty społeczne kryzysu (ograniczyć redukcję zatrudnienia, umożliwić bezrobotnym powrót do pracy), 
• przygotować gospodarkę europejską na ożywienie gospodarcze, tak aby była ona konkurencyjna, oparta na wiedzy oraz aby mogła sprostać przyszłym potrzebom przedstawionym w strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia,
• ułatwić wdrażanie technologii niskoemisyjnych w gospodarce, dzięki czemu ma nastąpić zmniejszenie wpływu na klimat, poprawa bezpieczeństwa energetycznego oraz stworzenie nowych miejsc pracy w tej branży.

Przeniesienie środków z funduszy strukturalnych UE na inwestycje w efektywność energetyczną

Kolejną inicjatywą podjętą przez instytucje UE, zmierzającą do osiągnięcia ożywienia gospodarczego, jest próba zmiany funkcjonowania funduszy strukturalnych UE, w taki sposób, aby jak najlepiej odpowiadały wyzwaniom wynikającym z trwającego kryzysu. Dokument wprowadzający ramy prawne umożliwiające państwom członkowskim UE takie działania – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w odniesieniu do kwalifikowalności efektywności energetycznej i inwestycji w energię odnawialną budownictwie mieszkaniowym  - został przyjęty przez Komisję Europejską 3 grudnia 2008 r. Rozporządzenie to mówi o włączeniu w zakres objęty dofinansowaniami inwestycji w efektywność energetyczną lub odnawialne źródła energii w budynkach gospodarstw domowych o niskim dochodzie.
Zgodnie z założeniami dokumentu, ułatwienie tych działań powinno pozwolić na osiągnięcie następujących celów: 

• poprawa dynamiki i zwiększenie konkurencyjności gospodarki europejskiej, 
• tworzenie nowych miejsc pracy, szczególnie w budownictwie, 
• dalszy rozwój wiedzy i technologii w dziedzinie efektywności energetycznej i OŹE,
• wsparcie realizacji innych celów wspólnoty (poprawa bezpieczeństwa energetycznego, walka ze zmianami klimatu).

Biorąc pod uwagę grupę docelową, do której skierowane są zmiany (gospodarstwa domowe o niskim dochodzie), należy podkreślić dodatkowe korzyści płynące z wprowadzenia omawianego rozporządzenia, to znaczy poprawę warunków mieszkaniowych i oszczędności na energii zużywanej do ogrzewania pomieszczeń.