Znak towarowy. Ważna zmiana dla znaków towarowych zarejestrowanych w UE

2020-11-23 15:03
Znak towarowy
Autor: Adobe Stock Znak towarowy trzeba zarejestrować w krajowym urzędzie patentowym, członkowie UE mogą rejestrować europejskie znaki towarowe obowiązujące we wszystkich państwach członkowskich

Znak towarowy sprawia, że jeden towar odróżnia się od towaru innej firmy. Dla znaków towarowych Urząd Patentowy RP prowadzi rejestr. Znak towarowy może być zastrzeżony lokalnie – na terenie kraju, można też uzyskać unijny znak towarowy obowiązujący we wszystkich państwach członkowskich. Jaka jest procedura uzyskania znaku towarowego? Co może być znakiem towarowym? Ile to kosztuje? Co się zmienia w europejskich znakach towarowych od 1 styczna 2021?

Spis treści

  1. Znak towarowy – co to jest?
  2. Jaki znak towarowy nie zostanie zarejestrowany
  3. Rejestracja znaku towarowego 
  4. Unijny znak towarowy
  5. Ile kosztuje ochrona znaku towarowego? 

Znak towarowy – co to jest?

Definicję znaku towarowego zawarto w ustawie Prawo własności przemysłowej (art. 120):

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.

Za znak towarowy podrobiony uważa się znak użyty bezprawnie, znak identyczny ze znakiem zarejestrowanym, które nie mogą być odróżnione w zwykłych warunkach obrotu od znaków zarejestrowanych, dla towarów objętych prawem ochronnym.

Żeby można byłoby udzielić ochrony dla znaku towarowego musi on spełniać jednocześnie dwa, łączne kryteria:

  • musi nadawać się do odróżnienia towarów i/lub usług jednej firmy od innej,
  • musi dać się przedstawić w rejestrze znaków towarowych.  

Znaki towarowe umożliwiają odróżnianie produktów tego samego rodzaju oferowanych przez różnych przedsiębiorców, dodatkowo są elementem budowania wizerunku i reputacji marki.

Wyróżnia się wiele rodzajów znaków towarów. Najczęściej są to znaki słowne, graficzne, słowno-graficzne,  przestrzenne, pozycyjne, dźwiękowe, kolory, desenie, znaki ruchome, multimedialne, hologramy oraz inne, o ile dadzą się zaprezentować w rejestrze. W Polsce taki wykaz prowadzi Urząd Patentowy RP, który prowadzi następujące rejestry: patentowy (oprócz wpisów o stanie prawnym udzielonych patentów, zawiera również wpisy patentów europejskich), dodatkowych praw ochronnych; wzorów użytkowych; wzorów przemysłowych; znaków towarowych; oznaczeń geograficznych oraz rejestr topografii układów scalonych. Rejestry są jawne, więc każdy ma dostęp do danych. 

Urząd Patentowy doradza, że znak towarowy nie musi być oryginalny, ale na tyle charakterystyczny, by przyciągał uwagę i identyfikował dany produkt na rynku. Tu najlepiej sprawdza się zasada, żeby przy tworzeniu znaku używać elementów fantazyjnych i abstrakcyjnych w stosunku do towarów czy usług, na które mają być nakładane.

Ochrona znaku towarowego jest udzielana na 10 lat. Po upływie tego okresu trzeba przedłużyć ochrony przed upływem tego okresu. Po uzyskaniu rejestracji znaku towarowego dobrze jest monitorować bazy takich znaków, by mieć pewność, że nikt nie łamie praw do naszego znaku towarowego. 

Jaki znak towarowy nie zostanie zarejestrowany

Urząd Patentowy odmówi z urzędu rejestracji znaku towarowego w kilku sytuacjach:

  • gdy będzie składał się z oznaczeń rodzajowych lub opisowych, które służą do wskazania rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności [nie zostanie zarejestrowany np. „dobre okno” czy „farba ekologiczna”],
  • gdy znak towarowy tworzy słowo czy pojęcie, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w praktykach handlowych [np. silikon czy nylon],
  • gdy będzie wprowadzać odbiorców w błąd co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towaru [np. znak Farby Wojciech miałby obejmować w wykazie dla znaku także okna czy narzędzia budowlane],
  • zawiera symbol Rzeczypospolitej Polskiej (godło, barwy lub hymn), a zgłaszający nie przedstawił zgody właściwego organu państwa, znak sił zbrojnych, organizacji paramilitarnej lub sił porządkowych, reprodukcję polskiego orderu, odznaczenia lub odznaki honorowej, bądź innego oficjalnego lub powszechnie używanego odznaczenia,
  • składa się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru, 
  • nastąpiło zgłoszenie w złej wierze,
  • gdy zgłoszony znak jest sprzeczny z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami,
  • zawiera element o wysokiej wartości symbolicznej, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, którego używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową,
  • zawiera symbol (herb, flagę, godło) obcego państwa lub organizacji międzynarodowej,
  • zawiera urzędowo uznane oznaczenie przyjęte do stosowania w obrocie, w szczególności znak bezpieczeństwa, znak jakości lub cechę legalizacji, o ile zgłaszający nie wykaże, że jest uprawniony do jego używania,
  • stanowi lub odtwarza w swoich zasadniczych elementach nazwę odmiany roślin zarejestrowaną z wcześniejszym pierwszeństwem w Rzeczypospolitej Polskiej lub na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej,
  • kolizja praw z wcześniejszym identycznym lub podobnym znakiem towarowym sygnującym identyczne, podobne lub komplementarne towary czy usługi.

Katalog przyczyn bezwzględnej odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zawiera ustawa Prawo własności przemysłowej w art. 1291

Od 2016 r. obowiązuje nowy system rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych - jest to tzw. system sprzeciwowy.  Nowy system znacznie upraszcza procedurę uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy. Przed dokonaniem zgłoszenia trzeba sprawdzić, czy nie istnieją znaki towarowe identyczne lub podobne do tego, który chcemy zgłosić. W tym celu należy przeszukać następujące bazy:

  • bazę znaków krajowych
  • bazę znaków Unii Europejskiej
  • bazę znaków międzynarodowych (wszystkie te wyznaczone na Polskę lub Unię Europejską)

Trzeba się liczyć się z tym, że nasz znak towarowy, mimo rejestracji, może zostać w przyszłości unieważniony ze względu na identyczność lub podobieństwo do wcześniejszego znaku innego uprawnionego.

Rejestracja znaku towarowego 

Oczywiście, całą procedurę rozpoczyna się z przygotowanym znakiem towarowym do zgłoszenia. Po czym trzeba przejść kilka etapów rejestracji wg następującej kolejności:

  1. Złożenie podania (formularz do pobrania) do Urzędu Patentowego oraz kilka załączników, w tym m.in.: 1 fotografia znaku, 2 egz. informatycznych nośników danych zawierających nagranie dźwięku w przypadku znaku dźwiękowego lub multimedialnego (lub innych znaków które można przedstawić na nośniku), dowód uiszczenia opłaty, dokument stwierdzający uprawnienie do używania niektórych oznaczeń w znaku towarowym oraz inne dokumenty i oświadczenia, jeżeli jest to niezbędne do uzasadnienia twierdzeń i żądań zawartych w zgłoszeniu. Podanie można złożyć elektronicznie jedynie przy użyciu oprogramowania i w formatach używanych przez Urząd Patentowy. Dokumenty w postaci elektronicznej muszą zostać opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym.
  2. Zgłoszenie jest badane pod względem formalnoprawnym i zostaje ujawnione w zewnętrznej bazie znaków towarowych prowadzonej przez Urząd, nie później niż w terminie 2 miesięcy od daty ich zgłoszenia.
  3. Kolejnym etapem jest badanie, czy nie istnieją bezwzględne przesłanki odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy.
  4. Gdy Urząd nie stwierdzi bezwzględnych przeszkód dla rejestracji znaku, informacja o dokonanym zgłoszeniu znaku towarowego zostanie opublikowana w Biuletynie Urzędu Patentowego RP. Urząd ponadto zawiadomi zgłaszającego o podobnych lub identycznych znakach wcześniejszych, które mogą być przeszkodą do rejestracji w wyniku wniesienia sprzeciwu, lub prowadzić do ewentualnego unieważnienia znaku. Na tak  sprzeciw osób trzecich przewidziano okres 3 miesięcy od daty ogłoszenia w Biuletynie Urzędu Patentowego RP informacji o zgłoszeniu. W razie wniesienia sprzeciwu, Urząd Patentowy niezwłocznie zawiadamia o tym zgłaszającego oraz informuje strony (zgłaszający i wnoszący sprzeciw) o możliwości ugodowego rozstrzygnięcia sporu, a termin na ugodowe rozstrzygnięcie sporu wynosi 2 miesiące, z możliwością przedłużenia do 6 miesięcy na wniosek stron. W przypadku, gdy strony nie dojdą do porozumienia to Urząd Patentowy rozstrzyga o oddaleniu sprzeciwu lub uznaniu go za zasadny. 
  5. Końcowym etapem postępowania w sprawie udzielania prawa ochronnego na znak towarowy, jest wydanie przez Urząd Patentowy decyzji o udzieleniu bądź odmowie udzielenia prawa ochronnego. 

Unijny znak towarowy

Znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP zapewnia ochronę marce tylko na terytorium Polski. Gdy działalność firmy wychodzi poza granice i dotyczy Unii Europejskiej, dobrze jest postarać się o unijny znak towarowy, który zapewnia ochronę we wszystkich 28 państwach członkowskich UE.

W takim przypadku podanie o rejestrację znaku towarowego trzeba złożyć do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z siedzibą w Alicante. Unijny znak towarowy może zostać zgłoszony do rejestracji samodzielnie przez zgłaszającego bądź też przez jego pełnomocnika: 

  • drogą elektroniczną poprzez stronę internetową Urzędu (w trybie zwykłym lub przyspieszonym (fast track),
  • pocztą na adres EUIPO, Avenida de Europa 4, 03008 Alicante,
  • osobiście w recepcji Urzędu EUIPO w Alicante,
  • faksem.

Rejestracja znaku towarowego w EUIPO jest podobna do procedury krajowej. Znak jest chroniony także przez 10 lat i należy pamiętać o przedłużeniach.

Od 1 stycznia 2021 unijne znaki towarowe przestają obejmować obszar Wielkiej Brytanii. Zgodnie z porozumieniem między Unią Europejską a Wielką Brytanią, wszystkie znaki towarowe i wzory przemysłowe, które w dniu 31 grudnia 2020 będą podlegały ochronie na obszarze Unii, zostaną zarejestrowane w brytyjskim urzędzie UKIPO jako odrębne prawa.

Ile kosztuje ochrona znaku towarowego? 

Uzyskanie tzw. regionalnej ochrony znaku towarowego jest mniej więcej 10-krotnie tańsze niż rejestracja znaku w Unii Europejskiej, ale też skala ochrony na globalnym rynku europejskim jest nieporównanie większa. Poniżej prezentujemy wybrane opłaty związane z uzyskaniem znaku towarowego w Polsce i UE (wysokość opłat obowiązująca w roku 2020). 

Opłaty związane z procedurą ochrony znaku towarowego w Polsce w zł

zgłoszenie znaku towarowego dla towarów i usług w jednej klasie towarowej 450 
 za każdą następną klasę towarową 120
oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa – za każde pierwszeństwo 100
zgłoszenie drogą elektroniczną w jednej klasie towarowej 400
za każdą następną klasę  120
wniosek o przekształcenie rejestracji międzynarodowej w zgłoszenie krajowe w jednej klasie towarowej 120
za każdą następną klasę towarową 100
publikacja informacji o udzielonym prawie ochronnym 90
wniosek o wydanie decyzji w postępowaniu spornym 1000
wniosek o rejestrację międzynarodową znaku towarowego 600
wniosek o przedłużenie ochrony znaku towarowego za każdą klasę 400

Tabela opłat za ochronę znaku towarowego znajduje się na stronie Urzędu Patentowego RP.

Opłaty związane z procedurą ochrony unijnego znaku towarowego w euro

zgłoszenie indywidualnego znaku towarowego UE  1000
zgłoszenie drogą elektroniczną  850
zgłoszenie unijnego znaku wspólnego lub unijnego znaku certyfikującego 1800
j.w. zgłoszenie drogą elektroniczną  1500
opłata za drugą klasę towarów i usług w przypadku indywidualnego znaku UE  50
opłata za każdą klasę towarów i usług po przekroczeniu dwóch klas w przypadku indywidualnego znaku towarowego UE  150
opłata za sprzeciw  320
opłata podstawowa za przedłużenie indywidualnego znaku towarowego UE  1000
j.w. drogą elektroniczną  850

Wykaz opłat w procedurze uzyskania ochrony dla europejskiego znaku towarowego znajduje się na stronie Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) przy wniosku o rejestrację. 

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają
Czytaj więcej