Uchwały antysmogowe dla miast i województw. Sprawdź, ile masz czasu na spełnienie wymagań

2020-09-29 12:24 czem

Uchwały antysmogowe obowiązują w całej Polsce, chociaż nie wszystkie ich zapisy weszły już w życie. Sprawdź, jakie rozwiązania i terminy w ramach uchwał antysmogowych zostały przyjęte na rzecz poprawy jakości powietrza.

Artykuł jest częścią akcji specjalnej TERMOMODERNIZACJA, w której przekonujemy, jak ważne jest kompleksowe do niej podejście

Uchwały antysmogowe

Swoje uchwały antysmogowe mają województwa, czasami wydzielone są z nich miasta, w których występuje szczególny problem smogu i mają odrębne uchwały. Ponieważ ich celem jest poprawa czystości powietrza, uchwały antysmogowe wskazują rodzaj urządzeń grzewczych dopuszczonych do stosowania oraz rodzaj paliw, których użycie jest zakazane lub wskazują co jest dopuszczalne.

Wśród nich prekursorem walki ze smogiem jest oczywiście Kraków, gdzie – zgodnie z uchwałą antysmogową przyjętą przez radnych województwa małopolskiego w styczniu 2016 – od 1 września 2019 obowiązuje zakaz spalania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach. W większości województw przepisy są mniej restrykcyjne, np. zakaz spalania dotyczy jedynie odpadów węglowych, czyli na przykład miału czy flotokoncentratu, a także mokrego drewna i biomasy. Warto sprawdzić uchwałę antysmogową dla swojego województwa i upewnić się, czy nie ma w niej wyłączeń. W uchwałach najważniejsze są terminy obowiązywania dla określonych instalacji.

Wyciąg z wybranych uchwał antysmogowych (kolejność nie jest alfabetycznie). Poniżej wykazu zamieściliśmy linki do uchwał antysmogowych.

zakaz spalania w piecach, kominkach i kotłach, w tym w kotłach wchodzących w skład zestawów zawierających kocioł na paliwo stałe, ogrzewacze, dodatkowe, regulatory temperatury i urządzenia słoneczne / wyłączne dopuszczenie

miasto / województwo

od kiedy obowiązuje

- mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem;

- węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla;

- węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm;

- paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%.

woj. mazowieckie

woj. kujawsko-pomorskie

uzdrowiska w woj. dolnośląskim

woj. śląskie

woj. podkarpackie

woj. opolskie

dla mazowieckiego obowiązuje z wyjątkami instalacji, których eksploatacja rozpoczęła się przed wejściem w życie uchwały, wymagania obowiązują od: a) 1 stycznia 2023 – w przypadku instalacji niespełniających wymagań w zakresie sprawności cieplnej i emisji zanieczyszczeń dla klasy 3, 4 lub 5 wg PN-EN 303-5:2012, b) 1 stycznia 2028 – w przypadku instalacji spełniających wymagania dla klasy 3 lub klasy 4 wg PN-EN 303-5:2012

dla kujawsko-pomorskiego j.w. z wyjątkiem a) – od 1 stycznia 2024

dla uzdrowisk obowiązuje

dla śląskiego i podkarpackiego obowiązuje z wyjątkami:

– od 1 stycznia 2022 w przypadku instalacji eksploatowanych powyżej 10 lat od daty ich produkcji lub bez tabliczki znamionowej, – od 1 stycznia 2024 dla instalacji eksploatowanych od 5-10 lat od daty produkcji, – od 1 stycznia 2026 dla instalacji eksploatowanych poniżej 5 lat, – od 1 stycznia 2028 dla instalacji spełniających wymagania dla klasy 3 lub klasy 4 wg normy PN-EN 303-5:2012

dla opolskiego obowiązuje

- paliw, w których udział masowy węgla kamiennego lub węgla brunatnego o uziarnieniu 0-3 mm wynosi powyżej 15%,

- paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20%.

woj. małopolskie

obowiązuje z wyjątkiem a) od 1 stycznia 2023 – w przypadku instalacji niespełniających wymagań j.w. b) od 1 stycznia 2027 - w przypadku instalacji spełniających wymagania j.w.

- węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem;

- mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem;

- paliw, w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15%;

- węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, nie spełniających któregokolwiek z poniższych parametrów jakościowych: a) wartość opałowa co najmniej 23 MJ/kg, b) zawartość popiołu nie więcej niż 10%, c) zawartość siarki nie więcej niż 0,8 %;

- biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20%

woj. wielkopolskie

Poznań

Kalisz

woj. dolnośląskie (bez Wrocławia)

dla woj. wielkopolskiego obowiązuje z terminami dla wyjątków j.w.: a) od 1 stycznia 2024 i b) od 1 stycznia 2026

dla Poznania i Kalisza obowiązuje z wyjątkami j.w.: a) od 1 stycznia 2024 i b) od 1 stycznia 2028

dla woj. dolnośląskiego obowiązuje z terminami dla wyjątków j.w.: a) od 1 lipca 2024 i b) od 1 lipca 2028

w instalacjach dopuszcza się stosowanie wyłącznie następujących rodzajów paliw: 1) paliwa gazowego, 2) gazu płynnego LPG; 3) lekkiego oleju opałowego, 4) biomasy stałej o wilgotności poniżej 20% , o ile spalanie biomasy zachodzi w instalacji, w której emisja cząstek stałych (pyłu) nie przekracza granicznych wielkości określonych w pkt. 2 lit. a załącznika II do rozp. Komisji (UE) 2015/1185 z 24 kwietnia 2015 i nie są to podstawowe źródła ciepła w lokalu

Sopot

woj. pomorskie (projekt) bez Sopotu

podane warunki obowiązują dla Sopotu od 1 stycznia 2024

dla woj. pomorskiego zakaz stosowania innych paliw niż wskazane wchodzi w życie 1 stycznia 2021

dopuszcza się wyłącznie stosowanie:

- gazu ziemnego wysokometanowego lub zaazotowanego (w tym skroplonego gazu ziemnego), propanbutanu, biogazu rolniczego lub innego rodzaju gazu palnego,

- lekkiego oleju opałowego

Kraków

Wrocław

dla Krakowa obowiązuje

dla Wrocławia obowiązuje z wyjątkami j.w.: a) od 1 lipca 2024 i b) od 1 lipca 2028

zakazuje się stosowania paliw:- w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi powyżej 15%, za wyjątkiem paliw o wartości opałowej niemniejszej niż 24 MJ/kg i zawartości popiołu nie większej niż 12%;

- węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla;

- mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek pro

woj. łódzkie

obowiązuje z wyjątkami j.w.: a) od 1 stycznia 2023 i b) od 1 stycznia 2027

- dopuszcza się wyłącznie eksploatację instalacji, które spełniają minimalny standard emisyjny zgodny z 5 klasą pod względem granicznych wartości emisji zanieczyszczeń normy PN-EN 303-5:2012

- dopuszcza się wyłącznie eksploatację instalacji, które spełniają minimalne poziomy sezonowej efektywności energetycznej i normy emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń określone w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1185 z 24 kwietnia 2015 roku w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE

woj. lubuskie bez Zielonej Góry

Zielona Góra

Gorzów Wielkopolski

dla lubuskiego obowiązuje od 1 stycznia 2027 roku

dla Zielonej Góry od 1 stycznia 2023

dla Gorzowa Wlkp. od 1 stycznia 2023

Zobacz uchwały antysmogowe:

Uchwała antysmogowa w Warszawie – ile można dostać za wymianę kotła?

Dzięki poprawionej uchwale antysmogowej, Warszawiacy mogą uzyskać wyższą dotację na likwidację kopciucha, przy czym wysokość dotacji zostanie dostosowana do rodzaju budynku i skali inwestycji. Kwota wzrosła z 7 tys. do 12 tys. zł.

Uchwała jednak wspiera nie tylko wymianę kotłów, ale także inne przedsięwzięcia związane ze zmianą systemu grzewczego. Dlatego kolejną zachętą dla mieszkańców domów jednorodzinnych, którzy zdecydują się m.in. na podłączenie do gazu będzie dodatkowe 10 tys. zł na nową lub modernizowaną instalację grzewczą. W przypadku przyłączenia domu do ciepłą sieciowego można liczyć na dofinansowanie aż 40 tys. zł. Zastąpienie tzw. "kopciucha" gruntową pompą ciepła jest warte nawet 50 tys. zł wsparcia od miasta.

Zarządzający budynkami wielorodzinnymi również otrzymają wyższe kwoty dopłat do eko-inwestycji. Przy podłączeniu budynku wielorodzinnego do sieci gazowej dotacje do 80 tys. zł (było 15 tys.), do sieci ciepłowniczej – do 90 tys. zł (było 20 tys. zł); instalacja gruntowej pompy ciepła – do 100 tys. zł (było maks. 40 tys. zł). Osoby zastępujące stary kocioł pompą ciepła (gruntową bądź powietrzną) mogą – oprócz dotacji na pompę i instalację grzewczą – otrzymać preferencyjną dopłatę na zakup paneli fotowoltaicznych i turbin wiatrowych. Standardowa dopłata do paneli fotowoltaicznych to 1,5 tys. zł za 1 kW, jednak w tym przypadku mieszkańcy mogą liczyć na 5 tys. zł za 1 kW, ale maksymalnie 15 tys. zł.

Władze Warszawy zdecydowały się na wysokie dotacje dlatego, że wcześniej proponowane dotacje nie zachęcały mieszkańców do proekologicznych decyzji – składano kilka-kilkanaście wniosków w kolejnych naborach. Przy okazji warto dodać, że obecnie nie ma żadnych terminów na składanie wniosków o dotacje, można je składać w każdym momencie w swoich urzędach dzielnicowych.

Jeszcze tylko w 2020 roku można liczyć na 100% dotacji. Od 2021 r. kwota będzie zmniejszona do 90%, a w roku 2022 – do 70%.

Polecany artykuł:

Zakaz palenia w kominku. Pierwszy taki zakaz w Polsce i mandaty do 5 tys. zł

Uchwała antysmogowa w Krakowie

Od 1995 roku zlikwidowano w Krakowie ponad 45 000 palenisk węglowych, z czego 25 000 w latach 2012-2019. Jak zostało oszacowane, obecnie w mieście pozostało ok. 4000 pieców węglowych i budynki w nie wyposażone znajdą się pod szczególnym nadzorem służb miejskich, włączając w to wsparcie dla rozwiązania problemów. A są to przede wszystkim problemy społeczno-socjalne, finansowe, zły stan techniczny budynków, nieuregulowany stan prawny nieruchomości, brak zainteresowania właścicieli wymianą kotła oraz budynki do wyburzenia.

Od 1 września 2019 w Krakowie obowiązuje całkowity zakaz palenia węglem i drewnem. To oznacza również zakaz używania takiego opału w kominkach. Nie można na stałe budować ciężkich grilli ogrodowych, np. murowanych, związanych z podłożem na stałe, natomiast można sezonowo korzystać z lekkich, przenośnych rusztów (w świetle przepisów nie są one instalacją). W instalacjach spalania paliw dopuszcza się stosowanie wyłącznie:

gazu ziemnego wysokometanowego lub zaazotowanego (w tym skroplonego gazu ziemnego), propan-butanu,
biogazu rolniczego lub innego rodzaju gazu palnego,
lekkiego oleju opałowego.

Nowa uchwała antysmogowa zakazuje eksploatowania instalacji energetycznych, zainstalowanych w szklarniach, z wyjątkiem instalacji objętych obowiązkiem zgłoszenia lub pozwolenia na emisje. A zatem do uchwały antysmogowej muszą dostosować się:

instalacje energetyczne o mocy do 1 MW,
instalacje inne niż energetyczne o mocy do 0,5 MW,
instalacje do suszenia owoców, warzyw, zboża, innych płodów rolnych lub leśnych w ilości do 50 Mg,
instalacje do przechowywania owoców, warzyw, zboża innych płodów rolnych lub leśnych – w ilości do 50 Mg,
instalacje do chowu lub hodowli zwierząt niezaliczonych do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.

Wprowadzenie w Krakowie zakazy oznaczają również kontrole ich przestrzegania. W tym celu zostali przeszkoleni krakowscy strażnicy miejscy oraz urzędnicy z Wydziału ds. Jakości Powietrza i inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. W sezonie grzewczym mają oni wytyczony plan przeprowadzenia ponad 4500 kontroli, a w poszukiwaniu zanieczyszczeń pomagają im drony, kamery termowizyjne i monitory pyłu zawieszonego.

W zależności od wagi wykroczenia, są udzielane pouczenia lub wystawiane mandaty karne w wysokości od 20 do 500 zł. W razie odmowy przyjęcia mandatu zostaje złożony wniosek do sądu o ukaranie – wtedy grzywna może już wynieść nawet 5000 zł.

Gdy strażnicy miejscy stwierdzą uporczywe łamanie uchwał antysmogowych dotychczas mogli w takiej sytuacji skierować wniosek do sądu o ukaranie grzywną do 5 tys. zł. Ponieważ taki proces trwa, szef MSWiA umożliwił im więc nakładanie grzywien w drodze mandatu karnego do 5 tys. zł w trybie natychmiastowym.

Kontrola powietrza przez dron — Autor: UM Kraków Przestrzeganie zakazu palenia węglem i drewnem będzie kontrowane przez drony

Polecany artykuł:

Program „Czyste Powietrze". Od 21.10.2020 wyższe dotacje! Kto może z nich sko...

Uchwały antysmogowe walczą o środowisko i świadomość społeczną

Palenie odpadów w przydomowych kotłowniach ma bardzo niekorzystny wpływ na bilans CO₂ w atmosferze i jest źródłem szkodliwych zanieczyszczeń. Podczas ogrzewania domów odpadami, takimi jak: plastikowe opakowania, ubrania, lakierowane meble, powstają m.in.: dwutlenek siarki (SO₂), powodujący trudności w oddychaniu, tlenek węgla (CO), który wiąże czerwone krwinki i utrudnia transport tlenu w organizmie czy tlenki azotu (NOx), przyczyniające się do uszkodzenia płuc. Szczególnie niebezpieczne są jednak dioksyny i furany – jedne z najbardziej trujących i rakotwórczych substancji – uszkadzają nerki, płuca i wątrobę oraz zwiększają ryzyko powstawania nowotworów.

W opinii społecznej zdecydowana większość Polaków (80%) uważa, że spalanie plastikowych butelek i foliowych opakowań w domowych kotłach grzewczych jest bardzo szkodliwe dla środowiska, a 6% uważa, że to jest mało szkodliwe i 5% – że nie jest szkodliwe. Młodzi z grupy wiekowej 18-24 lata wykazują się najmniejszą świadomością dotyczącą szkodliwości spalania plastiku, a przecież to niewiele młodsza od badanych szkolna młodzież zainicjowała protesty klimatyczne i dyskusję na temat ochrony środowiska.