Świadectwo energetyczne budynku od 2023 obowiązkowe! Kto wydaje świadectwo energetyczne? Za jego brak grożą kary

Świadectwo energetyczne od 28 kwietnia 2023 wprowadza nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy Prawo budowlane. Właścicieli nieruchomości czeka więc nowy obowiązek i wydatek kilkuset złotych za wystawienie dokumentu. Za jego brak będą kary - nawet kilka tysięcy złotych. Jakich nieruchomości ma dotyczyć świadectwo energetyczne?

Spis treści

1. Świadectwo energetyczne obowiązkowe!
2. Świadectwo energetyczne budynku - jak jest teraz?
3. Jakie zmiany w świadectwach energetycznych? Co podlega kontroli?
4. Obowiązek montażu systemów automatyki i sterowania od 2025
5. Za brak świadectwa energetycznego budynku grożą kary!
6. Ile kosztuje świadectwo energetyczne budynku?
7. Kto wydaje świadectwo energetyczne?

Świadectwo energetyczne obowiązkowe!

Świadectwa energetyczne obowiązują w Polsce od kilku lat i dotyczą budynków wybudowanych po 2009 roku. Nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków wprowadza obowiązek sporządzania świadectw energetycznych dla każdego budynku (również tych wybudowanych przed 2009) indywidualnego czy wielorodzinnego. Najważniejsze zmiany to:

• obowiązkowe świadectwo energetyczne dla inwestorów indywidualnych. Kopia świadectwa będzie musiała być dołączona do zawiadomienia o ukończeniu budowy lub wniosku o pozwolenie na użytkowanie.
• obowiązkowe świadectwo energetyczne dla budynków wybudowanych przed 2009 rokiem - jeśli budynek taki przejdzie modernizację, konieczne będzie uzyskanie świadectwa.

Szczegółowy opis zmian w dalszej części artykułu.

Świadectwo energetyczne budynku - jak jest teraz?

Charakterystyka energetyczna budynku jest to zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku dotyczących obliczeniowego zapotrzebowania budynku na energię na cele centralnego ogrzewania, ciepłej wody, wentylacji i klimatyzacji, a w przypadku budynku użyteczności publicznej także oświetlenia.

Świadectwo energetyczne budynku wymagane jest w sytuacji, gdy:

• budynek zbywany jest na podstawie umowy sprzedaży,
• budynek zbywany jest na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• budynek będzie wynajmowany.

Obowiązek sporządzenia świadectw energetycznych budynków wzniesionych po 2009 roku. Dotyczy zarówno budynków nowo wybudowanych, jak i tych modernizowanych. Kopia świadectwa energetycznego musi być załączona do zawiadomienia o ukończeniu budowy. 

Czytaj więcej: Co zawiera świadectwo charakterystyki energetycznej budynku?

Świadectwo ważne jest przez okres 10 lat. Jeśli w tym czasie zrobimy remont budynku ze zmianami mającymi wpływ na zużycie energii, będziemy musieli wystąpić o nowe świadectwo potwierdzające wskaźniki energetyczne.

Jakie zmiany w świadectwach energetycznych? Co podlega kontroli?

Najważniejszą zmianą prawną jest obowiązek świadectwa energetycznego dla wszystkich budynków, również tych wybudowanych przed 2009 rokiem i domów jednorodzinnych.

Kolejną zmianą jest obowiązek kontroli systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji, także tych o mocy ponad 70 kW.

Właściciel lub zarządca budynku poddaje budynki w czasie ich użytkowania okresowej kontroli w zakresie systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji polegającej na:

• sprawdzeniu stanu technicznego systemu ogrzewania, z uwzględnieniem efektywności energetycznej źródeł ciepła oraz dostosowania ich mocy do potrzeb użytkowych:

a) co najmniej raz na 5 lat – dla kotłów o nominalnej mocy cieplnej od 20 kW do 100 kW,

b) co najmniej raz na 2 lata – dla kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej większej niż 100 kW,

c) co najmniej raz na 4 lata – dla kotłów opalanych gazem o nominalnej mocy cieplnej większej niż 100 kW,

d) co najmniej raz na 3 lata – dla źródeł ciepła niewymienionych w lit. a–c, dostępnych części systemu ogrzewania lub połączonego systemu ogrzewania i wentylacji, o sumarycznej nominalnej mocy cieplnej większej niż 70 kW;

• ocenie efektywności energetycznej, co najmniej raz na 5 lat:

a) dostępnych części systemu klimatyzacji o nominalnej mocy chłodniczej większej niż 12 kW,

b) połączonego systemu klimatyzacji i wentylacji o sumarycznej nominalnej mocy chłodniczej większej niż 70 kW.

Ponowna kontrola nie jest wymagana w przypadku, gdy od czasu jej przeprowadzenia nie było żadnych zmian w systemie lub w charakterystyce energetycznej budynku.

Nowelizacja ustawy umożliwi powszechny dostęp do podstawowych informacji zawartych w świadectwach charakterystyki energetycznej gromadzonych w centralnym rejestrze.

Nowe przepisy nakładają obowiązek dołączenia przez inwestorów (w tym deweloperów i inwestorów indywidualnych) świadectwa charakterystyki energetycznej budynków do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.

Obowiązek montażu systemów automatyki i sterowania od 2025

Nowelizacja ustawy wprowadzi obowiązek montażu w określonych budynkach systemów automatyki i sterowania, zgodnie z przepisami unijnymi.

W przyjętym projekcie ustawy czytamy: właściciel lub zarządca budynku, jeżeli jest to uzasadnione technicznie i opłacalne z ekonomicznego punktu widzenia, w terminie do dnia 31 grudnia 2024, wyposaża budynek niemieszkalny z systemem:

1. ogrzewania lub połączonym systemem ogrzewania i wentylacji o sumarycznej nominalnej mocy cieplnej ponad 290 kW,
2. klimatyzacji lub połączonym systemem klimatyzacji i wentylacji o nominalnej sumarycznej mocy chłodniczej ponad 290 kW

– w system automatyki i sterowania dla budynków.

Za brak świadectwa energetycznego budynku grożą kary!

W przepisach uwzględniono kary zarówno dla audytorów energetycznych, jak i właścicieli nieruchomości.

• dla osób sporządzających świadectwa charakterystyki energetycznej rygor odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń,
• dla właścicieli nieruchomości za niedołączenie dokumentu np. w przypadku sprzedaży czy wynajmu nieruchomości - grozi za to kara grzywny - jej górna granica nie została podana w ustawie.

Warto też wspomnieć, że nowelizacja ustawy zobowiązuje ministra do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa do realizacji długoterminowej strategii renowacji budynków służącej wspieraniu renowacji krajowych zasobów budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, zarówno publicznych, jak i prywatnych.

Więcej o długoterminowej strategii renowacji budynków przeczytasz w artykule: Długoterminowa Strategia Renowacji - rząd przyjął projekt renowacji budynków w Polsce

Ile kosztuje świadectwo energetyczne budynku?

Koszt wykonania świadectwa energetycznego ależy przede wszystkim od:

• wielkości budynku i jego przeznaczenia;
• stopnia skomplikowania bryły budynku;
• konstrukcji przegród zewnętrznych i wewnętrznych;
• zastosowanych instalacji;
• dostępności dokumentacji technicznej;
• lokalizacji.

Przykładowo, u jednej z firm małopolskich koszt świadectwa energetycznego wynosi od 400 zł dla lokalu mieszkalnego i od 550 zł dla domu jednorodzinnego. Cena świadectwa dla budynku wielorodzinnego to 900 zł.

Z kolei w Warszawie za sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej trzeba zapłacić 500 zł dla domu jednorodzinnego. Koszt audytu to 1000 zł i więcej, w zależności od budynku.

Kto wydaje świadectwo energetyczne?

Art. 17 u.c.e.b. określa, kto może wykonać świadectwo energetyczne budynku. Zgodnie z tym przepisem świadectwo to sporządza osoba, która:

1. posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2. nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe i ukończyła:

• studia wyższe zakończone uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera, inżyniera architekta, inżyniera architekta krajobrazu, inżyniera pożarnictwa, magistra inżyniera architekta, magistra inżyniera architekta krajobrazu, magistra inżyniera pożarnictwa albo magistra inżyniera, albo
• studia wyższe inne niż wymienione w lit. a oraz studia podyplomowe, których program uwzględnia zagadnienia związane z charakterystyką energetyczną budynków, wykonywaniem audytów energetycznych budynków, budownictwem energooszczędnym i odnawialnymi źródłami energii.

Może je również sporządzić osoba, która posiada uprawnienia budowlane (art. 14 ust. 1 Prawa budowlanego).

Reasumując, z przepisów wynika że charakterystykę energetyczną projektowanego budynku może sporządzić zarówno projektant, jak i osoba posiadająca uprawnienia do opracowania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Decyzja należy do projektanta.

Źródło: sejm.gov.pl