Rodzinny kapitał opiekuńczy a babciowe. Czy babciowe wykluczy 12 tys. na dziecko z RKO?
Rodzinny kapitał opiekuńczy a babciowe? Jak się mają do siebie te dwa świadczenia dla rodziców małych dzieci. Czy wprowadzając babciowe, rząd zabierze 12 tys. na drugie i kolejne dziecko z rodzinnego kapitału opiekuńczego, które już funkcjonuje? Wyjaśniamy.
Spis treści
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
- Na czy ma polegać babciowe?
- "Aktywnie w domu" zamiast RKO
- Aktywny rodzic, czyli 3 rodzaje świadczeń dla rodziców
Przypomnijmy, czym jest rodzinny kapitał opiekuńczy i ostatnio ogłoszone nowe świadczenie "babciowe", które ma obowiązywać od 1 października 2024. Jak ma się do siebie rodzinny kapitał opiekuńczy a "babciowe"?
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
Rodzinny kapitał opiekuńczy to świadczenie prorodzinne działające od stycznia 2022 roku w ramach Polskiego Ładu. Mogą się starać o nie rodzice (po złożeniu wniosku) na drugie i kolejne dziecko w rodzinie. Świadczenie przysługuje od 12. miesiąca życia do 35. miesiąca życia. Maksymalna wysokość świadczenia to 12 tys. zł na dziecko. Pieniądze wypłaca ZUS bez względu na dochód rodziców. Wsparcie ma na celu pomoc w łączeniu rodzicielstwa z pracą zawodową.
Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje w kwocie 500 zł lub 1000 zł miesięcznie, ale rodzice sami decydują, czy kapitał chcą otrzymywać w wysokości 500 zł przez okres 24 miesięcy, czy też 1000 zł przez 12 miesięcy. Więcej o RKO piszemy poniżej:
Na czy ma polegać babciowe?
Babciowe, a w zasadzie Aktywny Rodzic, bo babciowe to tylko potoczna nazwa programu, to nowe świadczenie, którego projekt ustawy przyjął niedawno rząd. Przeznaczone ma być dla pracujących rodziców na opiekę nad ich małymi dziećmi - do 35. miesiąca życia. Wysokość świadczenia to 1500 zł miesięcznie (1900 w przypadku dziecka z niepełnosprawnoscią), przyznawane na 24 miesiące. Od rodziców będzie zależało, komu zapłacą za opiekę nad dzieckiem, czy babci, opiekunce, cioci czy też dziadkowi. Babciowe ma ruszyć 1 października 2024.
Rodzinny kapitał opiekuńczy a babciowe. Czy RKO zostanie?
Idea rodzinnego kapitału opiekuńczego i babciowego jest taka sama - wsparcie młodych rodziców w aktywności zawodowej i ich powrocie do pracy.
W pierwotnej propozycji babciowego, za którą odpowiada nowy rząd, znalazł się zapis o utrzymaniu RKO. Ale, czy faktycznie tak będzie? O tym, że nowe świadczenie babciowe "kasuje" rodzinny kapitał opiekuńczy wskazuje ekonomista Rafał Mundry.
"Aktywnie w domu" zamiast RKO
Świadczenie "aktywnie w domu" - jedna z opcji programu Aktywny rodzić ma działać podobnie jak rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO). Z jedną różnicą. Świadczenie "aktywnie w domu" będzie można uzyskać na każde, w tym na pierwsze i jedyne dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Będzie przysługiwało w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. W sumie będzie można więc dostać 12 tys. zł na dziecko, czyli tyle samo, co w przypadku RKO. Wybór świadczenia "aktywnie w domu" wykluczy więc obowiązującą ustawę o rodzinnym kapitale opiekuńczym.
Jak tłumaczy resort, rodzice uprawnieni w tej chwili do pobierania RKO będą mogli dalej je pobierać, jak i przejść na "Aktywnego rodzica". Rząd pozostawi wybór, które rozwiązanie jest dla nich korzystniejsze.
Projekt ustawy przewiduje też, że wszyscy rodzice, którzy uzyskają prawo do RKO przed wejściem w życie "Aktywnego rodzica", zachowają je. Oznacza to, że świadczenie będzie wypłacane maksymalnie do października 2026.
Aktywny rodzic, czyli 3 rodzaje świadczeń dla rodziców
Przypomnijmy założenie programu Aktywny rodzic, popularnie nazywanego babciowym. W ramach programu rząd przewidział 3 rodzaje świadczeń dla rodziców małych dzieci:
- "Aktywni rodzice w pracy", czyli tzw. babciowe – świadczenie dla pracujących rodziców dziecka w wieku od 12. do 35. miesiąca życia, którzy opiekę scedowali na babcię lub innego członka rodziny lub opiekunkę. Będzie ono przysługiwać w wysokości 1500 zł (1900 zł w przypadku dziecka z niepełnosprawnością) miesięcznie przez 24 miesiące.
- "Aktywnie w żłobku" – wsparcie dla rodziców, którzy poślą swoje dziecko do żłobka, klubu dziecięcego lub skorzystają z opiekuna. Przysługuje ono do 3. roku życia. Wyjątkiem jest tu sytuacja, w której niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – wtedy świadczenie przysługuje do 4. roku życia. Jego wysokość to 1500 zł. Do tej opłaty nie wlicza się koszt wyżywienia dziecka w tych placówkach.
- "Aktywnie w domu" (dawne RKO) – skorzystają z niego rodzice sami wychowujący dziecko w domu w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Wysokość świadczenia to 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące.
Trzeba tez wiedzieć, że świadczeń tych nie można łączyć. Jeśli np. będziemy pobierać świadczenie "Aktywni rodzice w pracy", ale w którymś momencie poślemy naszą pociechę do żłobka, to wtedy musimy przejść na świadczenie "Aktywnie w żłobku". Z drugiej strony, jeśli któreś z rodziców przebywało z dzieckiem w domu, ale postanowiło wrócić na rynek pracy i np. wynajmie opiekuna, to może zwiększyć kwotę świadczenia z 500 zł do 1500 zł.
