Nowelizacja specustawy o EURO 2012
Uchwalenie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 * wynikało z konieczności przyspieszenia procesu realizacji inwestycji dotyczących infrastruktury niezbędnej - by to wydarzenie w ogóle w Polsce mogło się odbyć. Ministerstwo Infrastruktury stwierdziło, że już czas na doprecyzowanie obowiązujących przepisów oraz ich częściową zmianę. W projekcie nowelizacji proponuje eliminację barier prawnych nadal spowalniających cykl inwestycyjny oraz wprowadzenie możliwości wyboru trybu przygotowania inwestycji zgodnie z wolą inwestora.
Głównym celem nowelizacji jest ujednolicenie procesu przygotowania inwestycji. Obowiązujące na dzień dzisiejszy przepisy przewidują dwu- lub trzyetapowy proces lokalizacji i nabywania nieruchomości na cele realizacji przedsięwzięć związanych z EURO 2012. Pierwszym etapem jest wydanie przez właściwego wojewodę decyzji o ustaleniu lokalizacji, kolejnym jest proces negocjacji z właścicielami i użytkownikami wieczystymi nieruchomości, które zostały objęte decyzją - w sprawie ich wykupu. W sytuacji, gdyby negocjacje nie przyniosły rezultatu, ustawa przewiduje wywłaszczenie tych nieruchomości w trybie administracyjnym.
Projektowana nowelizacja proponuje połączenie tych etapów i objęcie procesu lokalizacji i wywłaszczenia jedną decyzją. Natomiast wysokość odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości będzie ustalana w drodze negocjacji lub odrębnej decyzji.
Kolejna istotna zmiana dotyczy wysokości odszkodowania za przejęte nieruchomości , zgodnie z zasadą "słusznego odszkodowania" (art. 21 ust. 2 Konstytucji RP) czyli ekwiwalentnego do wartości wywłaszczonego dobra. Innymi słowy: odszkodowanie powinno dawać właścicielowi bądź użytkownikowi wieczystemu możliwość odtworzenia analogicznego stanu jaki miał przed pozbawieniem praw do danej nieruchomości. Gwarancji takiej nie daje ustalenie wysokości odszkodowania na poziomie równym jedynie wartości wywłaszczonego prawa określonej przez rzeczoznawcę majątkowego. Odtworzenie sytuacji majątkowej sprzed wywłaszczenia wymaga, poza zakupem nieruchomości, także poniesienia dodatkowych kosztów związanych np. z poszukiwaniem nowego lokum, podatkami i opłatami związanymi z nabyciem, czy też przeprowadzką. W związku z tym Ministerstwo Infrastruktury proponuje, aby wysokość odszkodowania za przejęte nieruchomości była wyższa niż ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego do 5% w przypadku, w którym dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty danej nieruchomości wyda ją niezwłocznie oraz o kwotę 10 000 zł w przypadku, gdy decyzja o dotyczy nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym wydzielony został lokal mieszkalny.
Proponowane zmiany ustawy zostały oparte w dużym stopniu o rozwiązania legislacyjne wynikające z ustaw tzw. „specdrogowej” i „speckolejowej”.
*(Dz. U. Nr 173, poz. 1219, z późn. zm.)