Kodeks budowlany. Projekt kodeksu czeka na uwagi

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego opublikowała tzw. projekt podstawowy nowego Kodeksu urbanistyczno-budowlanego (pierwotnie dokument miał nazywać się Kodeksem budowlanym). Zawiera on już wcześniej zgłaszane w ramach konsultacji środowiskowych rozwiązania i uwagi, ale wiadomo, że wszystkiego nie dało się uwzględnić. Kluczem kodeksu budowlanego jest zatem kompromis, ale czy to się udało?  

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego na 111 stronach opracowała podstawowy projekt nowego Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. Eksperci komisji wiedzą, że przed nami jeszcze wiele żmudnej pracy, czyli zapisy szczegółowe. Dotychczasową wersję kodeksu budowlanego Komisja Kodyfikacyjna wystawiła pod osąd publiczny i czeka na opinie i uwagi, które w terminie do 7 lipca 2014 należy przesyłać na adres e-mail: kkpb@transport.gov.pl

Dlaczego Kodeks urbanistyczno-budowlany

Pierwotnie miał obyć tworzone od nowa Prawo budowlane. Jednak realizację inwestycji budowlanej w Polsce regulują również przepisy z innych ustaw. Kodeks o rozszerzonej nazwie ma w idei uporządkować proces inwestycyjno-budowlany, który obecnie jest, jak to nazwała Komisja Kodyfikacyjna: zdezintegrowany z wyraźnymi cechami nadregulacji”.
Projektowany Kodeks będzie regulował proces budowlany od etapu planistycznego, przez przystępowanie do robót budowlanych, ich realizację oraz utrzymanie obiektu budowlanego. W obszarze etapu planowania przestrzennego Kodeks ma zerwać z dotychczasowym systemem miejscowego planowania przestrzennego opartego o doraźne działania. Wprowadzi obowiązek planistyczny dla wszystkich tych obszarów, które mają być czynne inwestycyjnie, w szczególności dla obszarów nowej zabudowy. Będzie też wymagał szerokiego przeprowadzenia studiów i analiz planistycznych, „żeby nowe plany powstawały wszędzie tam gdzie są potrzebne, a pod zabudowę gminy przeznaczały tereny racjonalnie”. Jak uzasadnia to Komisja Kodyfikacyjna, taka racjonalizacja gospodarki przestrzennej przyniesie  wymierne korzyści, w szczególności zatrzyma zadłużanie się gmin w związku z wykupem gruntów pod drogi.
Korzyści przyniesie również uproszczenie przystępowania do robót budowlanych i ich realizacji. Chodzi tu m.in. o  większy katalog obiektów, które będą mogły być budowane na podstawie zgłoszenia zamiast pozwolenia na budowę.
A to wszystko ma odbywać się w zgodzie z zasadą dużej dbałości o interes publiczny (dobro wspólne). Przestrzeń i inne wartości wysoko cenione uznaje się za dobro wspólne podlegające szerokiej ochronie prawnej.
Ważna jest także konstrukcja przepisów – w zamierzeniu mają one być przejrzyste, rozwiązania prawne mają być czytelne, uporządkowane, przewidywalne i łatwe w stosowaniu.
Wejście w życie Kodeksu spowoduje utratę mocy szeregu aktów prawnych, w szczególności Prawa budowlanego i ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, z wyłączeniem regulacji dotyczących planowania ponadlokalnego.

Co zawiera projekt Kodeksu urbanistyczno-budowlanego

Projekt Kodeksu urbanistyczno-budowlanego zawiera 9 działów merytorycznych.
W I dziale (Przepisy ogólne) pojawią się wszelkie definicje i wyjaśnienia co do przedmiotu regulacji.
W dziale II wymienieni są prawa i obowiązki uczestników procesu inwestycyjno – budowlanego (i tak też się ten dział nazywa: Uczestnicy procesu inwestycyjno-budowlanego). Kodeks wymienia: inwestora, gminę, osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w procesie inwestycyjno-budowlanym oraz organy administracji publicznej (czyli organy administracji architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego).
Dział III to - Planowe gospodarowanie przestrzenią. Jest tu mowa o studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, miejscowych przepisach urbanistycznych, trybie uchwalenia i zmiany aktu planowania przestrzennego, skutkach wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i ocenie aktualności aktów planowania przestrzennego. Tu znalazło się także miejsce na określenie współpracy inwestora z gminą (w odniesieniu do urbanistycznego projektu realizacyjnego), zdefiniowanie polityki przestrzennej i jej realizacja na obszarach rewitalizacji oraz kontrola legalności aktów planowania przestrzennego.
Dział IV „zajął się” inwestowaniem na obszarach, na których nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Definiuje i organizuje obszary zabudowane, obszary o ograniczonej zabudowie oraz przyrzeczenie inwestycyjne.
Przygotowanie terenów pod inwestycje reguluje dział V. Pojawiły się tu zagadnienia o scaleniu i podziale nieruchomości, rozliczeniach katastralnych, realizacji infrastruktury technicznej i społecznej, opłatach adiacenckich. Jest tu również mowa o umowie infrastrukturalnej, zmianach stawek podatku od nieruchomości, przyłączaniu obiektów budowlanych lub nieruchomości gruntowych do infrastruktury technicznej.
Dział VI (Realizacja inwestycji) to jakby dotychczasowe Prawo budowlane. Zawarte tu zostały zagadnienia związane z projektowaniem inwestycji, wymogami stawianymi obiektom budowlanym, czym jest zgoda budowlana, jak należy wykonywać roboty budowlane i jak Szczególne zasady przygotowania i realizacji inwestycji celu publicznego omawia dział VII. Jest tu mowa m.in. o lokalizacji takiej inwestycji, ocenie jej oddziaływania na środowisko, wywłaszczeniu nieruchomości lub ich zwrotu, a także o realizacji takiej inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej.
Dział VIII dotyczy utrzymania obiektów budowlanych i definiuje katastrofę budowlaną. 
Zmiany w nadzorze budowlanym wprowadza dział IX. Opisuje zasady kontroli i nadzoru procesu inwestycyjno-budowlanego, określa postępowanie w sprawie naruszenia przepisów, samowoli budowlanej i naruszenia przepisów w toku wykonywania robót budowlanych.
Dział X opisuje mechanizm działania Krajowego Rejestru Budowlanego.
W projekcie są jeszcze przepisy końcowe (dział XI) oraz uzasadnienia dla zaproponowanych rozwiązań (stan dotychczasowy, cel i systematyka regulacji, proponowane zmiany o charakterze systemowym, szczegółowe rozwiązania projektowanej regulacji, skutki zamierzonej regulacji, wejście w życie Kodeksu, przepisy przejściowe).

Jest jeszcze czas na zgłaszanie uwag, warto więc zapoznać się z opublikowanym przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego projektem >>