Spis treści
Kiedy wymiana instalacji gazowej jest konieczna
Modernizacja instalacji gazowej w budynku wielorodzinnym jest często nieunikniona, zwłaszcza w starszych budynkach, gdzie rury i urządzenia mają ponad 20 lat. Oznaki, że instalacja wymaga wymiany, to między innymi zły stan przewodów i obawa, że nastąpi jej rozszczelnienie, co zwiększa ryzyko ulatniania się gazu i zagrożeń z tym związanych.
Modernizacja pozwala dostosować instalację do aktualnych wymagań i przepisów, co zwiększa bezpieczeństwo jej użytkowania.
Jakie formalności przy wymianie instalacji gazowej
Wymiana instalacji gazowej w budynku wielorodzinnym podlega regulacjom prawnym, musi być zgodna z normami, przepisami warunków technicznych oraz Prawa Budowlanego. Wymagane formalności zależą przede wszystkim od zakresu robót budowlanych, jakie będą prowadzone w budynku. Istotne jest, czy dochodzi do przebudowy istniejącej instalacji gazowej, czy do rozbiórki dotychczasowej instalacji i zamontowanie w budynku nowej instalacji gazowej.
Zgodnie z Prawem Budowlanym:
- art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d - nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji gazowych;
- art. 29 ust. 4 pkt 1 lit. d i pkt. 2 lit b - nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych polegających na przebudowie i remoncie urządzeń budowlanych.
Przy czym instalacje gazowe stanowią urządzenie budowlane (zob. art. 3 pkt 9 ustawy – Prawo budowlane). Więc rozbiórka takich instalacji jest zwolniona z pozwolenia na budowę i zgłoszenia.
Jeśli budynek jest wpisany do Rejestru Zabytków wówczas projekt wymiany gazu należy uzgodnić z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
W przypadku budynków wielorodzinnych projekt wymiany instalacji gazowej sporządza się w oparciu o obowiązujące normy i przepisy, uzgodnienia z administratorem budynku, spółdzielnią lub wspólnotą mieszkaniową, a często również konsultacje z mieszkańcami. Po zakończeniu prac instalacja musi przejść próbę szczelności, a protokół odbioru potwierdza zgodność z normami. Obowiązkowe jest też sprawdzenie działania wentylacji i drożności przewodów kominowych, które są niezbędne dla bezpiecznego użytkowania gazu.
Przeczytaj również: Rozliczanie ciepła we wspólnocie mieszkaniowej – obowiązki zarządcy i możliwe metody
Etapy wymiany instalacji gazowej w 5 krokach
Proces wymiany instalacji gazowej w budynku wielorodzinnym składa się z kilku etapów, które wymagają współpracy projektanta instalacji, wykonawcy oraz zarządcy budynku.
Krok 1: Ocena stanu instalacji gazowej
Pierwszym etapem jest inwentaryzacja istniejącej instalacji gazowej budynku połączona z wizją lokalną na budynku. Fachowcy oceniają stan rur, armatury, liczników oraz urządzeń gazowych, takich jak kotły czy kuchenki. Sprawdzają możliwość poprowadzenia nowych przewodów i uzgadniają z lokatorami zmiany w obrębie poszczególnych lokali mieszkalnych. Pozwala to określić zakres modernizacji oraz ocenić potencjalne trudności, z jakimi trzeba się liczyć.
Jednym z problemów przy wymianie instalacji gazowej może być zmiana lokalizacji liczników gazowych i trasy instalacji gazowej. Dawniej liczniki umieszczało się w lokalach mieszkalnych i przez nie biegły też piony. Obecnie powinny być zamontowane na klatce schodowej. W związku z tym, trzeba sprawdzić możliwości ich umieszczenia na każdym piętrze lub na spocznikach międzykondygnacyjnych.
Krok 2: Sporządzenie projektu technicznego
Na podstawie oceny przygotowywany jest projekt techniczny wymiany instalacji gazowej przez uprawnionego projektanta. Dokument uwzględnia normy oraz specyfikę budynku, na przykład liczbę mieszkań, rodzaj i lokalizację odbiorników gazu, w tym liczbę kuchenek i piecyków gazowych, lokalizację liczników gazu, a także skrzynki z kurkiem głównym, którą zwykle umieszcza się na elewacji. Projekt składa się z opisu technicznego, zestawienia materiałów oraz szczegółowych rysunków.
Warto pamiętać, że instalację gazową zasilaną z sieci gazowej stanowi układ przewodów za kurkiem głównym, prowadzonych na zewnątrz lub wewnątrz budynku, wraz z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzeniami do pomiaru zużycia gazu, urządzeniami gazowymi oraz przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeżeli są one elementem wyposażenia urządzeń gazowych.
i
Krok 3. Załatwienie formalności
Przed rozpoczęciem prac związanych z wymianą instalacji gazowej należy zgłosić roboty w starostwie powiatowym, jeśli jest to wymagane, ewentualnie zdobyć inne potrzebne zgody, jak na przykład konserwatora zabytków. Niekiedy konieczne jest uzyskanie odstępstwa od warunków technicznych, jeśli nie da się w istniejącym budynku spełnić aktualnie obowiązujących wymagań. Zastosowanie instalacji gazowej w budynkach o wysokości ponad 25 m wymaga uzyskania pozytywnej opinii wydanej przez właściwego komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. Wszelkie zmiany należy prowadzić w porozumieniu z operatorem sieci gazowej.
Warto zaplanować harmonogram prac, aby zminimalizować niedogodności dla mieszkańców.
Krok 4: Wykonanie prac – prowadzenie instalacji gazowej
Prace powinny być realizowane zgodnie z projektem wymiany instalacji gazowej przez ekipę z uprawnieniami gazowymi. Przewody instalacji gazowej w budynkach muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy, zapewniając pełną szczelność i trwałość.
Przewody instalacji gazowej, od 0,5 m przed zewnętrzną ścianą budynku do kurków odcinających przed gazomierzami należy wykonywać z rur stalowych bez szwu lub ze szwem przewodowych. Montaż instalacji gazowej powinien odbywać się poprzez spawanie, zapewniając trwałość i bezpieczeństwo systemu gazowego.
Instalacja za gazomierzami lub odgałęzienia do mieszkań powinny być wykonane z rur stalowych bez szwu lub ze szwem przewodowych łączonych przez spawanie lub z rur miedzianych lutowanych lutem twardym. Dopuszcza się inne metody łączenia rur, o ile zapewniają szczelność i trwałość zgodnie z normami dla instalacji gazowych.
Instalacji gazowej nie można prowadzone przez pomieszczenia mieszkalne ani przestrzenie, gdzie użytkowanie mogłoby uszkodzić instalację lub wpłynąć na parametry gazu. Zabrania się stosowania w mieszkaniach połączeń gwintowanych oraz innych metod łączenia rur, jeśli mogą zagrażać bezpieczeństwu mieszkańców.
Przeczytaj również: Współczynnik LAF w budownictwie wielorodzinnym – jak wpływa na rozliczanie kosztów ogrzewania lokali?
Przewody gazowe należy lokalizować z uwzględnieniem bezpieczeństwa, zachowując odpowiednią odległość od innych instalacji (na przykład wodociągowych, elektrycznych czy kanalizacyjnych), aby umożliwić prace konserwacyjne. Poziome odcinki instalacji gazowej powinny znajdować się co najmniej 0,1 m powyżej innych przewodów. Przy krzyżowaniu się z innymi instalacjami przewody gazowe muszą być oddalone o minimum 0,02 m.
Dopuszcza się prowadzenie przewodów z rur stalowych bez szwu lub ze szwem przewodowych, łączonych przez spawanie, przez jedną kondygnację garażu pod kondygnacją nadziemną, pod warunkiem zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Przewody instalacji gazowej w piwnicach i suterenach należy prowadzić na powierzchni ścian, natomiast na innych kondygnacjach dopuszcza się prowadzenie ich w bruzdach osłoniętych nieuszczelnionymi ekranami lub wypełnionymi, po uprzednim wykonaniu próby szczelności instalacji, łatwo usuwalną masą tynkarską nie powodującą korozji przewodów. Przewody gazowe powinny być prowadzone po wierzchu ścian w odległości 2 cm od tynku. Przy przejściach przez ściany i stropy przewody należy prowadzić w rurach ochronnych uszczelnianych pianką poliuretanową.
Krok 5: Podłączenie odbiorników gazu
Przy każdym odbiorniku gazowym powinien być zamontowany kurek odcinający kulowy w pozycji poziomej. Minimalna wysokość montażu kurka od podłogi 70 cm. Przewodów gazowych nie wolno prowadzić przez kanały wentylacyjne dymowe i spalinowe.
Wszystkie odbiorniki gazowe powinny mieć aktualne atesty. Należy je montować w pomieszczeniach o minimalnej wysokości 2,2 m, w odległości od otworów minimum 0,5 m i łączyć na sztywno lub z zastosowaniem przewodów elastycznych mających certyfikat na znak bezpieczeństwa.
We wszystkich pomieszczeniach, gdzie zamontowane będą odbiorniki gazowe, musi być sprawna wentylacja grawitacyjna wyciągowa, zaś odbiorniki, które wymagają odprowadzenia spalin, takich jak piec gazowy, kocioł gazowy – muszą być podłączone do sprawnych i drożnych kanałów spalinowych.
W mieszkaniu jednopokojowym dopuszcza się pomieszczenie kuchenne bez okien lub z wnęką kuchenną połączoną z przedpokojem, pod warunkiem zastosowania co najmniej wentylacji mechanicznej wywiewnej (w przypadku kuchni gazowej). W mieszkaniu wielopokojowym kuchnia może stanowić część pokoju przeznaczonego na pobyt dzienny, pod warunkiem zastosowania w tym pomieszczeniu wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej z podłączeniem do niej okapu wywiewnego nad trzonem kuchennym, a także z zapewnieniem odprowadzenia powietrza z pomieszczenia dodatkowym otworem wywiewnym, usytuowanym nie więcej niż 0,15 m poniżej płaszczyzny sufitu.
Lokale, które nie spełniają wymagań wentylacji pomieszczeń, należy dostosować według zaleceń pokontrolnych opisanych w przeglądzie kominiarskim.
Polecany artykuł:
Krok 6: Montaż gazomierzy
Każdy odbiorca powinien mieć osobny gazomierz, zabezpieczony przed dostępem osób nieupoważnionych, co gwarantuje bezpieczeństwo instalacji gazowej. Ich lokalizacja powinna umożliwiać łatwą kontrolę i wymianę urządzeń. Przed każdym gazomierzem należy zainstalować zawór odcinający. Jeśli gazomierz znajduje się w szafce z kurkiem głównym, wymóg ten uznaje się za spełniony, co upraszcza montaż instalacji gazowej. Gazomierze w budynkach wielorodzinnych można instalować w następujących miejscach:
· w szafkach z materiałów trudnopalnych z otworami wentylacyjnymi, umieszczonymi na klatkach schodowych lub korytarzach ogólnych albo na zewnątrz budynku, wraz z kurkiem głównym;
· w szybach wentylowanych przeznaczonych dla pionów instalacyjnych, z drzwiczkami bez otworów wentylacyjnych, dostępnymi od strony pomieszczeń niemieszkalnych.
Przeczytaj również: Detekcja gazu w kotłowni. Jak systemy detekcji gazu zapewniają bezpieczne ogrzewanie budynku?
W istniejących budynkach wielorodzinnych, podlegających przebudowie lub remontowi instalacji gazowej, dopuszcza się montaż gazomierzy bez szafek w kuchniach (jako samodzielnych pomieszczeniach) lub przedpokojach, pod warunkiem zachowania bezpieczeństwa i zgodności z normami. Gazomierze mogą być ponadto instalowane w wydzielonych i zamykanych pomieszczeniach piwnicznych, jeżeli mają one okno oraz przewód wentylacji grawitacyjnej wyprowadzony ponad dach lub przez ścianę zewnętrzną na wysokość co najmniej 2,5 m powyżej terenu, w odległości nie mniejszej niż 0,5 m od bocznej krawędzi okien, drzwi i innych otworów. Takie rozwiązanie zapewnia bezpieczeństwo i prawidłową wentylację.
Największa wysokość ustawienia gazomierza od poziomu podłogi nie powinna przekraczać 1,8 m, licząc od podłogi do dolnej części jego obudowy. Najmniejsza wysokość ustawienia gazomierza od podłogi do dolnej części jego obudowy – 0,3 m. Minimalna odległość gazomierza (w obudowie) od drzwi wejściowych to 0,5 m.
i
Gdzie nie montować gazomierza?
Należy unikać pomieszczeń mieszkalnych, łazienek oraz miejsc narażonych na korozję, takich jak przestrzenie z wilgocią czy oparami chemicznymi, aby zapewnić trwałość systemu. Nie wolno umieszczać gazomierzy we wspólnych wnękach z licznikami elektrycznymi, co minimalizuje ryzyko awarii, ani w odległości mniejszej niż 1 m w rzucie poziomym od palników gazowych lub innych palenisk, aby zapobiec zagrożeniom związanym z wysoką temperaturą. Ponadto gazomierze muszą być zlokalizowane co najmniej 3 m od urządzeń gazowych, mierząc wzdłuż przewodu, co gwarantuje bezpieczną eksploatację i zgodność z normami technicznymi.
Montaż gazomierzy i łączenie ich z instalacją oraz odłączenie należy do dostawcy gazu.
Krok 7: Odbiór i próba szczelności
Po wykonaniu wymiany instalacji gazowej należy:
- sprawdzić zgodność jej wykonania z projektem;
- wykonać kontrolę jakości wykonanych robót;
- wykonać próbę szczelności przewodów;
- przeprowadzić kontrolę przewodów wentylacyjnych i kominowych.
Próbę szczelności przeprowadza się w obecności dostawcy gazu. Należy ją wykonać zgodnie z Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, z późniejszymi zmianami. Próbę szczelności należy wykonać przy pomocy sprężonego powietrza. Instalację uważa się za szczelną jeżeli po napełnieniu powietrzem o ciśnieniu 0,1 MPa nie stwierdzi się spadku ciśnienia w przeciągu 0,5 godziny.
Odbiór techniczny obejmuje także kontrolę przewodów kominowych i wentylacji. Protokół odbioru jest niezbędny do uruchomienia instalacji.
Podsumowanie
Po wymianie instalacji ważne jest regularne jej kontrolowanie, by zapewnić bezpieczeństwo. Prawo nakazuje przeprowadzanie corocznych przeglądów instalacji gazowej. Nowoczesne instalacje wykorzystują rury odporne na korozję oraz systemy sygnalizacyjno-odcinające, które automatycznie reagują na wycieki gazu. Regularna konserwacja, w tym kontrola wentylacji i przewodów kominowych, zapewnia bezpieczeństwo mieszkańców i długowieczność systemu.
