Czy będzie zakaz palenia drewnem?
Unia Europejska i jej kraje członkowskie uważają, że energia pochodząca z biomasy drzewnej jest energią odnawialną. Jest ona zaliczana do celów udziału OZE w produkcji energii. Czy takie stanowisko może ulec zmianie? Czy zakaz promowania spalania drewna w elektrowniach zostanie rozszerzony na domowe instalacje grzewcze?
Spis treści
- Uznawanie drewna za paliwo odnawialne wzbudza kontrowersje
- Drewno ważnym surowcem opałowym w Polsce
- Zerowa emisja CO2 ze spalania drewna
- Emisja zanieczyszczeń ze spalania drewna
Uznawanie drewna za paliwo odnawialne wzbudza kontrowersje
Unia Europejska uznaje biomasę za odnawialne źródło energii ważne na drodze do osiągnięcia celu klimatycznego. Właśnie zakończono kolejny etap negocjacji między Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim i Radą UE w sprawie zmian w dyrektywie dotyczącej OZE. Przyjęto nowy cel - w 2030 r. z odnawialnych źródeł energii (OZE) ma pochodzić przynajmniej 42,5% energii elektrycznej w UE. To o 10% więcej niż zakładano do tej pory. Z biomasy (drewno opałowe, rośliny i inne materiały organiczne) pochodzi 60% energii odnawialnej produkowanej w krajach unii. Jednocześnie przyjęto, że należy ograniczyć spalanie drewna w przemyśle energetycznym.
W ostatnich latach elektrownie, które muszą wykorzystywać określony procent paliwa w postaci biomasy, otrzymywały duże dotacje za spalanie biomasy. Doprowadziło to do tego, że w elektrowniach spalano wysokiej jakości drewno wielkogabarytowe, które powinno trafić do przerobu w przemyśle drzewnym, a nie na opał. Rewizja dyrektywy OZE ma na celu także zaprzestanie dotowania spalania korzeni i pniaków drzew w elektrowniach. Należy również zwrócić uwagę na to, skąd pochodzi drewno przeznaczone do spalania. Nie powinno się zaliczać do celów OZE energii powstałej ze spalania drewna pozyskanego z najcenniejszych ekosystemów (m.in. starodrzewów, lasów pierwotnych, mokradeł).
Czy zakaz promowania spalania drewna w elektrowniach może zostać rozszerzony na domowe instalacje grzewcze?
Drewno ważnym surowcem opałowym w Polsce
Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków zgłoszono 2,5 mln kotłów na paliwo stałe opalanych drewnem kawałkowanym, 400 tys. kotłów na pellet drzewny oraz 58 tys. na inne rodzaje biomasy, a także 1,5 mln kominków i kóz na paliwo stałe, wśród których ogromna liczba jest z pewnością opalana drewnem kawałkowanym. Tak więc istnieje duże zapotrzebowanie na drewno jako surowiec opałowy.
Ustawy antysmogowe przygotowane w poszczególnych województwach zakazują palenia mokrym drewnem, o wilgotności 20% i więcej. Zakaz palenia drewnem obowiązuje w Krakowie i niektórych uzdrowiskach. Poza tym nie należy palić drewnem w kominkach czy kozach w tak zwane dni smogowe, czyli gdy w powietrzu jest dużo pyłów zawieszonych i innych zanieczyszczeń. Nowe kominki i piece na drewno muszą spełniać wymogi Ekoporojektu, m.in. dotyczące emisji zanieczyszczeń. Stare urządzenia tego rodzaju, odpowiedzialne za duża emisję, powinny być wycofywane z eksploatacji.
Zerowa emisja CO2 ze spalania drewna
Bilans węgla w drzewach jest zerowy. Drzewa w wyniku fotosyntezy pobierają dwutlenek węgla z atmosfery. Podczas spalania drewna ta sama ilość gazu jest uwalniana. Dlatego pod tym względem drewno, biomasa jako źródło energii są uznawane za ekologiczne – mają zerową emisję CO2. Ponieważ gospodarka leśna prowadzi do wzrostu nowych lasów, które mają zastąpić te wycinane, także w celach energetycznych, biomasa jest paliwem odnawialnym, zaliczanym do OZE. Co więcej, produkcja lasów nie jest kosztowna ani energochłonna. To również jest argument za tym, żeby palić drewnem lub paliwami z jego przerobu.
Emisja zanieczyszczeń ze spalania drewna
Ekolodzy zwracają jednak uwagę, że spalanie drewna jest odpowiedzialne za emisję związków, które zanieczyszczają powietrze, a także są groźne dla naszego zdrowia. W dymie powstającym podczas spalania drewna znajdują się bardzo duże ilości pyłów oraz wiele toksycznych związków chemicznych, np. tlenek węgla, toluen, benzen, formaldehyd, dioksyny, benzo(a)piren. Emisja zanieczyszczeń zależy od jakości drewna oraz sposobu jego spalania. Im gorszej jakości i wilgotniejsze drewno, tym jest ona większa. Jest różnica również między spalaniem drewna w starym piecu lub prostej kozie a nowoczesnym kotłem zgazowującym lub na pellet.
Problem konieczności zmniejszenia emisji zanieczyszczeń ze spalania drewna dostrzegają ustawodawcy. Na przykład w programie Czyste powietrze można otrzymać wyższą dotację na montaż kotła na pellet lub zgazowującego drewno, o podwyższonym standardzie, czyli m.in. charakteryzującego się obniżoną emisją pyłów stałych. Od 1 lipca 2023 r. dofinansowanie kotłów na biomasę będzie dotyczyć wyłącznie urządzeń o obniżonej emisji.
