Pod Wadowicami remontują dwór Zegadłowicza. Gorzeń Górny ma szansę odzyskać perłę architektury
Autor: Dariusz Jędrzjewski
Ruszają prace remontowe, które przywrócą wygląd dworku Emila Zegadłowicza pod Wadowicami
Niszczejący od wielu lat dworek Emila Zegadłowicza wreszcie doczekał się remontu. 7 lipca 2024 r. władze powiatu wadowickiego podpisały umowę na renowację obiektu. Pochodzący z połowy XIX w. zabytek odzyska wreszcie dawny blask.
Spis treści
- Dworek Zegadłowicza. Czy można go będzie zwiedzać?
- Gorzeń Górny odziedziczył Emil Zegadłowicz
- Koniec działalności?
- Remont po latach
- To nie pierwszy remont – jest nadzieja?
Dworek Zegadłowicza. Czy można go będzie zwiedzać?
Jeszcze 8 lat temu dworek Zegadłowicza odwiedzali turyści i wycieczki szkolne. Było tutaj muzeum biograficzne pisarza i poety Emila Zegadłowicza, jedna z największych placówek tego typu w Polsce. Jest szansa, że późnoklasycystyczny pałacyk powróci znów na listę placówek muzealnych, wzbogacając ofertę kulturalną regionu wadowickiego.
Gorzeń Górny odziedziczył Emil Zegadłowicz
W 1873 r. majątek w Gorzeniu Górnym stał się własnością Tytusa Zegadłowicza. W 1908 r. ziemie odziedziczył jego syn pisarz i poeta Emil znany ze swoich lewicowych poglądów, za które w czasach II Rzeczpospolitej był mocno krytykowany. Centrum majątku był zbudowany w połowie XIX w późnoklasycystyczny dwór, przebudowany nieznacznie przez Tytusa Zegadłowicza. Na początku lat 20. XX w. stał się lokalnym ośrodkiem kulturalnym i siedzibą artystycznej grupy poetyckiej Czartak, kultywującej w twórczości nurt regionalizmu. Jednym z jej założycieli był właśnie Emil Zegadłowicz.
W 1946 r. żona zmarłego w 1941 r. pisarza otworzyła w dworku pierwszą ekspozycję poświęcona jego życiu i twórczości. Później spuścizną po Emilu Zegadłowiczu opiekowała się córka Atessa. Od 1993 r. muzeum biograficzne znalazło się pod patronatem Fundacji Czartak. Prezentowano tu eksponaty związane z życiem prywatnym i literackim pisarza oraz zbiory z jego kolekcji rzeźby, malarstwa, grafiki. Tu można było zobaczyć rzeźby Andrzeja Wowry artysty ludowego z Gorzenia, przyjaciela pisarza, bohatera „Ballady o Wowrze” z cyklu „Powsinóg beskidzkich”.
Koniec działalności?
Muzeum funkcjonowało do 2017 r., kiedy Fundacja Czartak zdecydowała o przekazaniu zbiorów do Muzeum Ziemi Suskiej w Suchej Beskidzkiej. Ta sprawa wywołała bardzo duże poruszenie wśród mieszkańców Wadowic. Wiele osób zarzucało władzom bezczynność i brak przepływu informacji z fundacją, pomimo że w dworku odbywało się wiele imprez Wadowickiego Centrum Kultury. Duże emocje wzbudziła też notarialna forma przekazania spuścizny po pisarzu, która była niejako zrzeczeniem się praw do części dziedzictwa regionu. Fundacja tłumaczyła swoje postępowanie brakiem funduszy na renowację wielu znajdujących się w kolekcji przedmiotów.
Remont po latach
Sam dworek jest własnością Skarbu Państwa, w którego imieniu pieczę nad nim sprawują władze lokalne. Dopiero po siedmiu latach starostwu udało się ogłosić w kwietniu 2024 r. przetarg na remont. W jej wyniku wyłoniono wykonawcę, firmę Lipiński, z którą podpisano umowę 11 lipca. Renowacja ma kosztować ok. 750 tys. zł.
Przeprowadzone zostaną roboty budowlane, izolacyjne oraz odwadniające i nawierzchniowe. Zakres będzie obejmował m.in. wykonanie izolacji przeciwwilgociowej ścian techniką iniekcji, przebudowę kanalizacji deszczowej i instalację odprowadzenia wód opadowych, rozbiórkę i odtworzenie chodników i opasek wokół budynków. Prace mają być przeprowadzane pod nadzorem konserwacyjnym i archeologicznym.
To nie pierwszy remont – jest nadzieja?
Już w 1980 r. muzeum i dworek zamknięte zostały dla zwiedzających na trzynaście lat. Powodem był przedłużający się remont. Po tym okresie muzeum funkcjonowało przez blisko ćwierć wieku. Być może teraz dzięki remontowi uda się przywrócić je znowu do życia. Nie ma nic wspanialszego jak obcowanie z twórczością artysty w miejscu, w którym żył od dzieciństwa.
Rewitalizacja wnętrz Twierdzy Srebrna Góra. W dawnych izbach żołnierskich można przenocować
Autor: Twierdza Srebrna Góra sp. z o.o.
Rewitalizacja wnętrz Twierdzy Srebrna Góra
