Co by na to powiedział Poznański? - Manufaktura w Łodzi

W Łodzi otwarto Manufakturę. Gigantyczne centrum to odnowione historyczne zakłady Izraela Poznańskiego. W 1997 r. francuski inwestor, firma Apsys, wykupiła je od zakładów Polteksu, by dwa lata później rozpocząć prace rozbiórkowe budynków niewpisanych do rejestru zabytków.

Budowa Manufaktury trwała ponad osiem lat. Firma Apsys zapewnia, że obiekt to coś więcej niż tylko "nowe" centrum. Zadaniem firmy było przede wszystkim odnowienie i tchnięcie nowego życia w dawne zakłady Izraela Poznańskiego, przy zachowaniu ich zabytkowej architektury. Firma postawiła sobie za cel oddanie zaniedbanego i opuszczonego obiektu, będącego elementem historycznego dziedzictwa miasta, do użytku mieszkańców. Planuje się, że otwarcie kompleksu to zatrudnienie dla ok. 5 tys. osób.
W 1997 r. miejsce to było przerośniętym "patchworkiem" różnych stylów architektonicznych, gdzie pierwotna architektura industrialna z 1870 r. ginęła pod dobudowywanymi w latach 1930-1990 budynkami z późniejszych epok. Był to ogromny i niedostępny kompleks budynków, otoczony wielkimi barierami.

Manufaktura zajmuje powierzchnię 27 ha. Składa się z 13 budynków o łącznej powierzchni 90 000 m kw. Kompleks to połączenie handlu, usług i muzeów, a także teraźniejszości z przeszłością. 50 proc. dostępnej powierzchni przeznaczono w nim na handel, 20 - na usługi związane z biznesem, a aż 30 proc na rozrywkę.
Jak na Łódź przystało, galeria handlowa to przede wszystkim butiki z odzieżą, akcesoriami mody i biżuterią. W około 300 sklepach będzie można nabyć modę sportową, luksusową, damską oraz męską, a także modę dla dzieci. Sporą część sklepów stanowią również placówki oferujące produkty zdrowotne i związane z pielęgnacją urody. Wśród obecnych tu marek wiele z nich to marki międzynarodowe. Wszystkie marki pogrupowane są według tematyki, co ma ułatwić zorientowanie się klientom w układzie galerii.

W ofercie firmy Apsys mocny nacisk położony jest na rozrywkę, przede wszystkim poprzez otwarcie kompleksu 15 sal kinowych wyposażonych w ekran IMAX (będzie to piąty tego typu ekran w Polsce), dyskotek, kręgielni, ściany wspinaczkowej, sali bilardu zawodowego, placów zabaw dla dzieci, miasteczka edukacyjnego, klubu karate i fitness klubu. Na Alei Rzemieślników będzie można zobaczyć, jak tkacze, piekarze i kowale wykonują na miejscu sprzedawane wyroby: kosze z wikliny, chleb własnego wyrobu i inne przedmioty. Powierzchnia rozrywkowa stanowi aż 30 proc. ogólnej powierzchni centrum.
Manufaktura to również restauracje, oferujące potrawy z różnych zakątków świata, zlokalizowane wokół Rynku. Turystom zostanie udostępniony czterogwiazdkowy hotel. Otwarcie obiektu przewiduje się na jesień 2007 r. Architektura hotelu ma zachować styl fabryki, ale wystrój wnętrza pokoi będzie miał nowoczesny charakter. Zostanie również uruchomione specjalne centrum biurowo-konferencyjne.

Wspólne działanie

Od początku realizacji projektu Apsys starał się włączyć do prac projektowych samorządy lokalne (Urząd Miasta Łodzi, Urząd Marszałkowski, konserwatora zabytków itd.). I tak, od 2001 r. wydano ponad 110 pozwoleń na budowę, na rozbiórkę oraz na zagospodarowanie lub przebudowę. W wyniku współpracy z Urzędem Marszałkowskim powstał projekt rozbudowy Narodowego Muzeum Sztuki Współczesnej, którego siedzibą będzie jeden z budynków wpisanych do historycznego rejestru tego miejsca. Projekt Muzeum Sztuki Współczesnej w Manufakturze uzyskał dodatkowo stałe poparcie polskiego Ministerstwa Kultury oraz wielu stowarzyszeń kulturalnych. Muzeum zostanie otwarte w 2007 roku.

Królestwo włókiennictwa i Pałac Poznańskiego

Łódź to miasto o bogatych tradycjach włókienniczych. Miasto wyspecjalizowało się w tej gałęzi przemysłu za czasów zaborów, kiedy nadrzędnym celem było zaspokajanie potrzeb carskiej Rosji. Pierwsza dzielnica włókiennicza powstała w 1823 roku i datę tę uważa się za początek  Łodzi przemysłowej. Lata 1828-1880 to bezprecedensowy wzrost produkcji oraz apogeum rozwoju miejskiego przemysłu. Najwięcej fabryk włókienniczych pojawiło się jednak w okresie poprzedzającym bezpośrednio wybuch I wojny światowej. Były to m.in. zakłady Poznańskiego, Heinzla i Kunitzera.
Izrael Poznański, którego kariera rozpoczęła się w 1852 r., zajmował się na początku handlem. Szybko jednak zamiłowanie do włókiennictwa wzięło górę nad innymi rodzajami działalności. W latach 1860-70 Poznański stał się głównym handlarzem tkaniny bawełnianej w największej kompanii włókienniczej. Ponieważ jego aspiracje ciągle rosły, inwestował nie tylko w nieruchomości w samej Łodzi, ale również w Azji Centralnej - jego pola bawełny miały mu dać całkowitą niezależność od Ameryki, Egiptu oraz Indii. W 1872 r. mały warsztat założony dwadzieścia lat wcześniej stał się prawdziwą fabryką rozbudowywaną w kolejnych latach. Powstały wówczas: warsztat tkacki, pralnia, odlewnia, warsztat naprawczy maszyn, a następnie fabryka węglowa, farbiarnia, drukarnia tekstylna, składy, koszary dla straży pożarnej czy skład kolejowy.
Pozwoliło to Poznańskiemu uniezależnić się od wszelkich innych dostawców. Przy współpracy architekta Hilarego Majewskiego rozpoczęto podział zakładu na trzy główne części: fabrykę, dzielnicę dla robotników i rezydencję zwaną Pałacem Poznańskich.
Pod koniec XIX w. Poznański był jednym z najbogatszych przemysłowców w Królestwie Polskim.

Łódź na fali

Według badania przeprowadzonego w 2005 r. przez GENI, Łódź staje się ważnym ośrodkiem logistycznym, transportowym i kongresowym, wspieranym przez silny sektor bankowy i finansowy. Od 10 lat stopa bezrobocia wykazuje stałą tendencję spadkową, a miasto przyciąga coraz większą liczbę inwestorów z sektora włókienniczego, zakładów montażowych urządzeń gospodarstwa domowego, logistyki, back-offices, centrów administracji i call centers.

Jeśli chodzi o architekturę, Łódź przeżyła kilka faz rozbudowy, które rozpoczęto od ulicy Piotrkowskiej, stopniowo oddalając się od centrum. Fabryki sąsiadujące z budynkami mieszkalnymi zawsze stanowiły część życia miasta. Trzecia fala rozbudowy objęła dawne Zakłady Poznańskiego. Wówczas powstawały one w szczerym polu, przez które przepływała jedynie rzeka Łódka. Od tamtego czasu rozrastająca się Łódź "wchłonęła" Manufakturę, która teraz znajduje się dokładnie w sercu miasta.