Gospodarka wodna. Zrównoważone Zarządzanie Ryzykiem Powodziowym
Gospodarka wodna zgodna z Dyrektywą Powodziową UE, sposoby zapobiegania powodziom oraz zarządzania ryzykiem powodzi to główne tematy seminarium "Zrównoważone Zarządzanie Ryzykiem Powodziowym – Dobre Praktyki Wielkiej Brytanii" jakie odbyło się w siedzibie Ambasady Brytyjskiej w Warszawie.
Celem seminarium, jakie odbyło sie w marcu 2011 r. była prezentacja dobrych praktyk brytyjskich w zakresie zrównoważonego zarządzania ryzykiem powodziowym w świetle uregulowań prawnych Unii Europejskiej, szczególnie nowej Ramowej Dyrektywy Powodziowej UE (Water Framework Directive EU) obowiązującej wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Nakłada ona również na Polskę bardzo konkretne i określone czasowo zadania związane z opracowaniem prognoz, map zagrożenia ryzykiem powodziowym oraz planów zarządzania kryzysowego w celu zmniejszenia szkód powodziowych.
Spotkanie otworzył, a następnie prowadził Steven Chandler, Pierwszy Radca Ambasady i Konsul Generalny.
Na temat implementacji unijnej Dyrektywy Powodziowej w Wielkiej Brytanii mówiła Rachel Glossop, doradca z Agencji Środowiska zaangażowanej w opracowanie narodowej strategii – ram określających działania w czasie powodzi. Agencja Środowiska ściśle współpracuje w tym zakresie z przedsiębiorstwami zajmującymi się gospodarką wodną (Water Companies) oraz władzami lokalnymi (Local Flood Authorities), których obowiązkiem jest sporządzanie lokalnych planów zarządzania (Flood Risk Managment Plans). Ale wśród działań Agencji poza modelowaniem zjawisk powodziowych i konstruowaniem map zagrożonych terenów jest także ostrzeganie przed ryzykiem i budowanie świadomości społecznej. W każdej chwili, na przykład, na podstawie dostępnej on-line Mapy Powodzi (Flood Map) każdy obywatel może sprawdzić nie tylko jak wygląda jego sytuacja, ale i określić wysokość przysługujących mu ewentualnych odszkodowań. Wystarczy tylko wprowadzić swój kod pocztowy.
Innym przykładem działań prowadzonych w ścisłej współpracy ze społeczeństwem są szeroko zakrojone ćwiczenia wdrażające pożądane procedury zachowania się w sytuacji kryzysowej. Ostatnio, w dniach 4-11 marca 2011 r. tysiące ludzi wzięło udział w takim alercie w południowo-zachodniej Anglii (symulowano wylanie rzeki) oraz w zachodniej części kraju (zagrożenie falami morskimi). Mówił o tym Dr Richard Crowder, Dyrektor Generalny do spraw gospodarki wodnej z Halcrow Group, który zwracał uwagę na konieczność udostępniania szybkiej informacji przez proste i najbardziej dostępne urządzenia, takie jak np. telefony komórkowe. W swoim wystąpieniu na temat sposobów i technologii służących uzyskaniu efektów zgodnych z Ramową Dyrektywą Powodziową postulował także konieczność naukowego podejścia, polegającego na precyzyjnym modelowaniu naturalnych procesów występujących w przyrodzie, ich szczegółowej analizie następnie wprowadzaniu nowych uregulowań prawnych – na poziomie lokalnym i ogólnokrajowym.
Autor: Barbara Kawecka-Zygadło
Seminarium zgromadziło projektantów, specjalistów zarządzania kryzysowego, przedstawicieli urzędów lokalnych z całej Polski
Zgromadzeni licznie uczestnicy seminarium, którzy przybyli z różnych rejonów kraju, mieli okazję wysłuchać sześciu bardzo interesujących prezentacji tematycznych dotyczących wszystkich aspektów zarządzania ryzykiem powodziowym - od przykładowych rozwiązań projektowych, stosowanych w Anglii, Walii i Szkocji, po międzynarodowe doświadczenia z Kanady, Australi czy Arabii Saudyjskiej, które przedstawił Graham Knott, Dyrektor Regionalny AECOM - brytyjskiej firmy konsultacyjnej i projektowej o zasiegu globalnym.
– Największym naszym wrogiem jest samozadowolenie – przekonanie, że nic złego się nie wydarzy – powiedział Graham Knott – Któż na przykład mógł się spodziewać, że katastrofalna powódź dosięgnie Arabię Saudyjską - kraj piasków. Natomiast w 2009 roku to właśnie w Jeddah zginęło 130 osób, gdy suche koryto rzeki wypełniło się podczas opadów tak gwałtownie, że sieć kanalizacyjna nie zdołała odebrać wzbierającej w bardzo szybkim tempie wody.
Zrównoważone rozwiązania inżynieryjne przedstawił Wiil McBain, Associate Director z grupy ARUP której rozwiązania projektowe uwzględniają wszystkie aspekty zrównoważonego projektowania (Sustainable Design): środowiskowy, społeczny i ekonomiczny. W odniesieniu do zagrożenia powodziowego oznacza to zwrócenie szczególnej uwagi na:
- zabudowę na terenach zagrożonych - nie należy wznosić nowych obiektów i skutecznie chronić stare;
- kontrolę by infrastruktura była właściwa;
- odpowiednie zagospodarowanie terenu przewidujące miejsce na wodę.
Aby zobiektywizować proces oceny poszczególnych projektów, firma ARUP posługuje się "kartą wyników" zrównoważonej inwestycji budowlanej.
Jaap Flikweert, Dyrektor Techniczny firmy konsultingowej Royal Haskoning, w swoim wystąpieniu dotyczącym wykorzystania Prawa Wodnego w celu polepszenia jakości życia obywateli, omawiał przykłady rozwiązań z terenu Wielkiej Brytanii i Holandii, które to kraje określił liderami w zarządzaniu ryzykiem powodziowym. Szczegółowo omówił też kalendarz działań wynikający z Ramowej Dyrektywy Wodnej UE, w tym trzy podstawowe etapy prac:
- wstępne oszacowanie ryzyka powodziowego (Preliminary Flood Risk Assessments),
- opracowanie map ryzyka zagrożenia powodziowego (Flood Risk Areas Maps),
- sporządzenie planu zarządzania kryzysowego (Flood Risk Areas Management Plan).
Jaap Flikweert wspomniał też o opracowywanych przez firmę Royal Haskoning planach dla Elektrowni w Połańcu oraz o projekcie Racibórz Polder.
Wystąpienie kończące część prezentacyjną dotyczyło oceny ryzyka powodziowego z perspektywy uniwersyteckiej. Paul Samuels, Dyrektor Techniczy HR Wallingford Ltd i jednocześnie profesor Uniwersytetu w Bristolu przedstawił wyniki ostatnich badań naukowych prowadzonych w Wielkiej Brytanii oraz omówił międzynarodowe projekty badawcze Unii Europejskiej, w które zaangażowane są liczne ośrodki naukowe na świecie. Jeszcze zanim opublikowano Ramową Dyrektywę Wodną, rozpoczęto 3 projekty badawcze o ogólnej wartości 40 milionów euro. W badaniach zakrojonych na lata 2004-2012 r. o wartości 15 milionów euro, bierze natomiast udział 20 uniwersytetów (więcej na ten temat na stronie www.floorisk.org.uk prowadzonej przez FRMRC czyli Food Risk Management Research Consortium. W Internecie znajduje się również ponad 400 dokumentów opracowanych na podstawie badań oraz szczególowej analizy wybranych zagadnień. Są one dostępne publicznie (na stronie www.floodsite.net), gdyż uznano, że problemy których dotyczą – wydarzenia ekstremalne – nie mogą być ograniczone prawami intelektualnymi ani patentami, bo bezpieczeństwo jest zbyt ważne.
