ZUS płaci średnio 8391 zł na osobę. Kto może uzyskać świadczenie? Sprawdź, czy masz szansę
ZUS wypłaca wiele świadczeń, w tym m.in. jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Średnia kwota takiego świadczenia to 8391 zł. Co więcej, pieniądze może otrzymać nie tylko pracownik, ale także jego rodzina – nawet po śmierci osoby uprawnionej. Jak uzyskać wsparcie z ZUS?
Spis treści
- ZUS wypłaca jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
- Kto składa wniosek o jednorazowe odszkodowanie do ZUS?
- Ile wynosi odszkodowanie za wypadek przy pracy?
- Jak ubiegać się o odszkodowanie po wypadku w pracy? Jakie dokumenty złożyć?
- Odszkodowanie z ZUS po wypadku w pracy – kiedy nie przysługuje?
ZUS wypłaca jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy albo doznał uszczerbku na zdrowiu z powodu choroby zawodowej może otrzymać jednorazowe odszkodowanie. Jak podaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w 2023 r. takie świadczenie uzyskało 42,6 tys. osób, a przeciętna kwota pomocy wyniosła 8391 zł.
Wniosek rozpatruje organ rentowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej lub jednostka organizacyjna Zakładu wyznaczona przez Prezesa ZUS. Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji ZUS – podaje ZUS.
Warto pamiętać, że wypadku przy pracy można doznać również podczas pracy zdalnej. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule o wypadku przy pracy zdalnej.
Kto składa wniosek o jednorazowe odszkodowanie do ZUS?
Wniosek o jednorazowe odszkodowanie do ZUS składa pracownik (za pośrednictwem płatnika składek) lub członek rodziny osoby zmarłej (w razie wypadku ze skutkiem śmiertelnym). Jednorazowe odszkodowanie przysługuje każdemu, kto:
- doznał długotrwałego albo stałego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (co poświadcza prawomocny wyrok sądu pracy),
- jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych (obejmują one ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe).
Co więcej, o jednorazowe odszkodowanie może ubiegać się też rodzina osoby zmarłej w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Takie prawo przysługuje tylko określonym bliskim zmarłego: rodzicom, współmałżonkowi, dzieciom (własnym, przysposobionym oraz dzieciom drugiego małżonka), przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom przyjętym na wychowanie i u trzymanie w ramach rodziny zastępczej.
Ile wynosi odszkodowanie za wypadek przy pracy?
Kwota jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy lub wypłacanego w związku z chorobą zawodową zależy od stopnia niesprawności organizmu (stwierdza go lekarz). Zasada jest taka, że za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W 2023 r. przeciętna kwota takiego odszkodowania wynosiła 8391 zł.
- Zobacz galerię: Bezpieczny Kredyt 2% – jaką ratę zapłacisz? Zobacz przykłady
Autor: Ministerstwo Rozwoju i Technologii
Bezpieczny Kredyt 2% – przykład 1
Jak ubiegać się o odszkodowanie po wypadku w pracy? Jakie dokumenty złożyć?
Jeśli nastąpił wypadek przy pracy, pracownik zgłasza ten fakt pracodawcy lub zleceniodawcy zgodnie z zasadami obowiązującymi w danej firmie. Pracodawca wyznacza specjalne osoby do zbadania sprawy. Po przeprowadzeniu niezbędnych czynności (rozmowy ze świadkami, oględziny miejsca wypadku itp.) sporządzany jest protokół powypadkowy. Mając protokół i inne wymagane dokumenty (m.in. lekarskie), pracownik może już składać do ZUS-u wniosek o jednorazowe odszkodowanie.
Dokumenty najczęściej składa się to za pośrednictwem płatnika składek, tj. zwykle – pracodawcy. Robi się to po zakończonym okresie leczenia lub rehabilitacji. Jeśli odszkodowanie próbuje uzyskać bliski osoby zmarłej, dokumenty można złożyć w dowolnym momencie. O pomoc w wypełnieniu dokumentów można poprosić pracownika ZUS (osobiście, przez telefon, mailowo, za pośrednictwem komunikatorów internetowych itd.).
Dokumenty potrzebne do złożenia wniosku o jednorazowe odszkodowanie z ZUS to:
- wniosek o jednorazowe odszkodowanie (wzór wniosku do pobrania),zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9,
- dokumentacja medyczna (nie zawsze wymagana),
- protokół powypadkowy lub karta wypadku,
- prawomocny wyrok sądu pracy,
- decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.
Inna lista dokumentów będzie obowiązywała w przypadku odszkodowania za śmierć osoby bliskiej. Wówczas oprócz dokumentów podanych powyżej ZUS może żądać również m.in.:
- dokumentów poświadczających datę urodzenia i zgonu osoby zmarłej,
- dokumentu poświadczającego stopień pokrewieństwa ze zmarłym,
- odpisu skróconego aktu małżeństwa,
- zaświadczenia o stanie zdrowia dziecka,
- zaświadczenia o uczęszczaniu dziecka do szkoły,
- dokument o ustaleniu prawa do alimentów na podstawie wyroku sądu lub ugody w odniesieniu do rodziców, osoby przysposabiającej, macochy, ojczyma.
Zobacz również: Jest szansa na czterodniowy tydzień pracy. Polska ma już projekt ustawy
Odszkodowanie z ZUS po wypadku w pracy – kiedy nie przysługuje?
W niektórych przypadkach nawet osoba teoretycznie uprawniona do jednorazowego odszkodowania z ZUS jednak go nie uzyska. Jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje:
- osobie ubezpieczonej, jeśli była pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych i w znacznym stopniu przyczyniło się to do wypadku (nie dotyczy wypadków ze skutkiem śmiertelnym),
- osobie ubezpieczonej, jeśli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez tę osobę zasad BHP, zarówno umyślne, jak i wynikające z niedbalstwa (nie dotyczy wypadków ze skutkiem śmiertelnym),
- osobom prowadzącym działalność pozarolniczą i osobom z nimi współpracującym, duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia oraz członkom rodzin osób wymienionych w tym podpunkcie, jeżeli w dniu wypadku albo w dniu złożenia wniosku wystąpi zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (do czasu spłaty całości zadłużenia).
Prawo do jednorazowego odszkodowania przedawnia się, jeżeli zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej – podaje ZUS.
