Zmiany w dopłatach do kolektorów słonecznych

W drugiej połowie stycznia 2011 roku, narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformowal o modyfikacji zasad, obowiązującego od jesieni 2010 roku programu. Warto zwrócić uwagę na kilka istotnych zmian, które były postulowane podczas spotkania Zarządu Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych (SPIUG) z zarządem NFOSIGW. Jedną z nich jest szersze dopuszczenie do programu nowobudowanych obiektów. Inną zmianą jest dopuszczenie do programu instalacji solarnych, mogących także produkować ciepło, obok ciepłej wody użytkowej. Rozszerzono także krąg beneficjentów o obiekty podłączone do miejskiej sieci c.o., co prawda wciąż z wyłączeniem instalacji, gdzie sieć miejska doprowadza c.w.u.

Członkowie SPIUG oraz środowisko związane z tym tematem oceniają, że jest to duży postęp i krok w dobrym kierunku. Biorąc pod uwagę czas trwania programu oraz środki przeznaczone na jego realizację, jest szansa na dalsze jego udoskonalenie i wykorzystanie zdobytych przy tym doświadczeń do stworzenia systemów wsparcia dla innych “czystych” źródeł ciepła w technologii rozproszonej, takich jak np. pompy ciepła.
System wsparcia dla instalacji i zakupu kolektorów słonecznych, prowadzony przez NFOŚIGW opiera się na następujących zasadach:

Beneficjentami programu wsparcia mogą być:
- osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym lub budynkiem mieszkalnym w budowie;
- wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych, którym to budynkom mają służyć instalowane kolektory, z wyłączeniem odbiorców ciepła z miejskiej sieci cieplnej do podgrzewania wody użytkowej. 
Przez “dysponowanie” należy rozumieć prawo własności (w tym współwłasność), użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę, z tym, że umowa najmu oraz dzierżawy musi obowiązywać w całym okresie kredytowania. Z kolei przez budynek mieszkalny rozumiemy budynek przeznaczony na cele mieszkaniowe, zajęty przez lokale mieszkalne co najmniej w połowie.

Jaka jest wysokość kredytu?
Wysokość kredytu objętego dotacją wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, z zastrzeżeniem, że jednostkowy koszt kwalifikowany przedsięwzięcia nie może przekroczyć 2 500 zł/m² powierzchni całkowitej kolektora.
Kwota kredytu może przewyższać wysokość kosztów kwalifikowanych, z tym że dotacją objęta jest wyłącznie część kredytu wykorzystana na koszty kwalifikowane.
Kredyt jest przeznaczony dla indywidualnego odbiorcy końcowego i nie jest przewidziany do udzielenia w ramach prowadzonej przez beneficjenta działalności gospodarczej.

Jeżeli część powierzchni budynku wykorzystywana jest do prowadzenia działalności gospodarczej, to w przypadku, gdy działalność gospodarcza prowadzona jest na powierzchni nieprzekraczającej 50% budynku, koszty kwalifikowane pomniejsza się proporcjonalnie do udziału powierzchni przeznaczonej na prowadzenie działalności gospodarczej w całkowitej powierzchni budynku. Należy tutaj zwrócić uwagę, że zgodnie z zasadami tego programu wsparcia, gdy działalność gospodarcza prowadzona jest na powierzchni przekraczającej 50% budynku, przedsięwzięcie takie w dalszym ciągu nie kwalifikuje się do dofinansowania przez NFOŚiGW.

Inna rzeczą, która budzi w opisywanym programie emocje, i do którego odniósł się SPIUG w swoim opracowani, jest fakt, że kredytobiorca zobowiązany jest do uiszczenia należnego podatku dochodowego od udzielonej dotacji NFOŚiGW, co w znacznym stopniu osłabia siłę udzielonego wsparcia.
Należy tutaj dodać, że beneficjentem dotacji może być tylko jedna osoba.

Dopuszcza się także sytuacje, gdy o kredyt występuje kilka osób. W takim wystąpieniu o środki na dotację składanym do NFOŚiGW, bank wskazuje tylko jednego beneficjenta dotacji, tożsamego z beneficjentem wskazanym we wniosku o dotację i w umowie kredytu. Współwłaściciel budynku występując o dofinansowanie, zobowiązany jest posiadać zgody wszystkich pozostałych współwłaścicieli budynku na montaż instalacji kolektora słonecznego.

Inną sprawą, która jest poruszona w przekazanym do NFOŚiGW przez SPIUG opracowaniu, są wymagana dotyczące dokumentacji technicznej.
Wymagany jest projekt, co zwiększa znacznie koszty przedsięwzięcia, biorąc pod uwagę jego skalę. Dokumentacja techniczna wygląda według wymagań NFOŚ następująco:
- projekt budowlano-wykonawczy – jeśli wymagane jest pozwolenie na budowĘ
- Projekt instalacji lub oferta – jeśli pozwolenie nie jest wymagane.

Projekt instalacji
musi zawierać schemat instalacji i opis techniczny, parametry techniczne, w tym dane dotyczące sprawności i skuteczności (uzysku) wraz z kosztorysem przedsięwzięcia. Projekt instalacji powinien być sporządzony zgodnie　z zaleceniami producenta/dostawcy kolektorów przez wykonawcę dokonującego montażu, pod warunkiem, że jest to osoba　posiadająca certyfikat/ świadectwo w zakresie doboru i montażu kolektorów słonecznych wydane przez producenta kolektorów (lub jest przedstawicielem podmiotu posiadającego certyfikat autoryzacji w tym zakresie).

Oferta
musi zawierać te same elementy co projekt instalacji (schemat instalacji i opis techniczny, parametry techniczne,　kosztorys przedsięwzięcia) i musi być sporządzona przez podmiot posiadający certyfikat autoryzacji producenta.

Tego typu wymagania zwiększają koszty i komplikują procedurę. Biorąc pod uwagę stopień skomplikowania takiej inwestycji, wydaje się, że wystarczyłaby tutaj oferta wraz ze schematem hydraulicznym sporządzona przez uprawnionego instalatora z właściwymi uprawnieniami eksploatacyjnymi, jak ma to miejsce w wypadku innych instalacji w technice grzewczej, co postuluje SPIUG.

Jakie są wymagania dotyczące dokumentacji technicznej?
Jakość urządzeń, która jest bardzo ważną sprawa z uwagi na dalszą eksplantację instalacji, która została dofinansowana przez NFOŚiGW.
Kolektory słoneczne stosowane do budowy instalacji muszą posiadać
- certyfikat zgodności z normą PN EN 12975-1 “Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy – kolektory słoneczne – Część 1: Wymagania ogólne”, którego integralną częścią powinno być sprawozdanie z badań kolektorów, przeprowadzonych zgodnie z normą PN EN 12975-2 lub
- Europejski certyfikat na znak “SOLAR KEYMARK” nadany przez jednostkę certyfikującą

Sama realizacja kredytu następuje w formie bezgotówkowej poprzez pokrycie udokumentowanych fakturami zleceń płatniczych Kredytobiorcy na konto dostawcy lub wykonawcy dóbr i usług. Należy tutaj zwrócić uwagę na następujące rzeczy:
- data wystawienia faktury nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku,
- data protokołu odbioru przedsięwzięcia nie może być wcześniejsza niż data podpisania umowy kredytu.