Za roboty budowlane płać w terminie!
Rząd doprecyzował przepisy dotyczące udzielania gwarancji zapłaty za roboty budowlane, tak aby wyeliminować z rynku nieuczciwe praktyki. Zaproponowane rozwiązania mają skłonić inwestorów i wykonawców generalnych do terminowego płacenia podwykonawcom. Obecnie to właśnie nierzetelność kontrahentów jest częstą przyczyną zatorów płatniczych i poważnych kłopotów finansowych zwłaszcza małych i średnich firm. Przepisy te powinny także dobrze służyć przedsiębiorstwom zaangażowanym w budowę infrastruktury na EURO 2012. Nowe regulacje dotyczące udzielania gwarancji zapłaty znalazły się w przyjętym przez Radę Ministrów projekcie nowelizacji Kodeksu cywilnego.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, przedłożony przez ministra sprawiedliwości, proponuje przepisy, które wyeliminują proceder nieterminowego płacenia przez inwestorów i wykonawców generalnych za roboty budowlane wykonane przez podwykonawców, którymi często są małe średnie firmy. Przepisy nowelizacji wypełniają postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 26 listopada 2006 r.
Nowe rozwiązania są konieczne, ponieważ w wielu przypadkach potencjał dużych firm (inwestorów i wykonawców generalnych), podejmujących współpracę z małymi i średnimi przedsiębiorcami (podwykonawcami), okazuje się pozorny. Często pojawiają się wnioski o wszczęcie postępowania układowego lub ogłoszenie upadłości, co oznacza także kłopoty dla podwykonawców. Procesy sądowe mające na celu odzyskanie zapłaty są czasochłonne i kosztowne, a w wielu przypadkach wyegzekwowanie zasądzonych należności nie jest możliwe.
Projekt przyznaje uczestnikom inwestycyjnego procesu budowlanego prawo do zgłoszenia żądania udzielenia zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z umowy na roboty budowlane. Zabezpieczeniem wierzytelności będzie w szczególności gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, akredytywa bankowa – formy zabezpieczeń szeroko stosowane w obrocie gospodarczym.
Wprowadzono także zasadę równego ponoszenia kosztów zabezpieczenia przez inwestora i żądającego gwarancji zapłaty. Przewidziano również możliwość żądania gwarancji od inwestora na każdym etapie procesu budowlanego – nie tylko przed przystąpieniem do realizacji kontraktu, ale także w dowolnym czasie. Będzie to miało znaczenie w sytuacji, kiedy pojawią się wątpliwości dotyczące kondycji finansowej inwestora lub jego rzetelności. Przepis ten zabezpieczy interesy żądającego gwarancji zapłaty.
Zgodnie z projektem, będzie też można odstąpić od umowy na roboty budowlane, z winy inwestora, jeśli umowa gwarancji zapłaty nie zostanie podpisana w wyznaczonym terminie. Nie może być on jednak krótszy niż 30 dni. Powinno to pozwolić inwestorowi na załatwienie niezbędnych formalności związanych z udzieleniem gwarancji.
Zgodnie z projektem, umowy gwarancji zapłaty będą mogły zawierać wszystkie podmioty procesu budowlanego. Oznacza to wprowadzenie (kaskadowej) możliwości żądania gwarancji zapłaty przez uczestników procesu budowlanego. Takie zabezpieczenie jest bardzo ważne, bo w większości przypadków w całym cyklu inwestycyjnym uczestniczy wielu podwykonawców.
