Staż pracy do emerytury 2024 - jaki jest wymagany? Ile trzeba mieć lat składkowych?
Staż pracy wpływa na wysokość emerytury w prosty sposób – im dłużej pracujemy, tym dłużej płacimy składki na ubezpieczenie emerytalne. W ten sposób ciągle wzrasta kwota zapisana w ZUS na naszych kontach – im jest wyższa, tym na wyższą w przyszłości możemy liczyć emeryturę. Ale czy staż pracy wpływa też na prawo do emerytury?
Spis treści
- Minimalny staż pracy: emerytura ustalana według starego systemu
- Minimalny staż pracy do emerytury w nowym systemie
- Jak staż pracy wpływa na wysokość emerytury?
Czy trzeba mieć przepracowaną liczbę lat, by w ogóle emeryturę dostać?
Minimalny staż pracy był jednym z warunków, które – łącznie z osiągniętym wiekiem – trzeba było spełnić, by w ogóle nabyć prawo do emerytury, ale w starym systemie.
Minimalny staż pracy: emerytura ustalana według starego systemu
Ten system dotyczy osób urodzonych do końca 1948 roku. Zdecydowana większość z nich pobiera już od kilku lub nawet kilkunastu lat emerytury, ale formalnie dalej dla najstarszych seniorów, którzy z jakichś względów dopiero teraz składaliby wniosek o emeryturę, tak prawo do niej ustalane będzie.
Pierwszy warunek w przypadku takich osób – osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn jest w przypadku takich osób spełniony, i to z nawiązką.
Drugi – minimalny staż pracy – wynosi 20 przepracowanych lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Właśnie brak dostatecznego stażu pracy najczęściej może być przyczyną, dla której starsi seniorzy dopiero teraz mogą ubiegać się po emeryturę – po prostu po „dopracowaniu” brakującego okresu.
Trzeba wiedzieć, że ten staż pracy składa się z okresów składkowych i nieskładkowych. Okresy nieskładkowe to np. czas nauki, służby wojskowej, pobierania zasiłku chorobowego albo opiekuńczego. W tym czasie nie płaci się co prawda składek na ubezpieczenie emerytalne, ale przepisy emerytalne nakazują wliczać niektóre takie okresy do stażu – stąd zresztą nazwa „okresy nieskładkowe”.
Przy ustalaniu minimalnego stażu pracy dla celów emerytalnych okresy nieskładkowe nie mogą jednak stanowić więcej niż 1/3 udokumentowanych okresów składkowych, a więc takich kiedy płacona była składka na ubezpieczenie emerytalne.
Minimalny staż pracy do emerytury w nowym systemie
Osoby urodzone od 1 stycznia 1949 r. przechodzą na emeryturę według nowych zasad. W ich przypadku od stażu pracy nie zależy samo prawo do emerytury. Z formalnego punktu widzenia emeryturę dostanie nawet osoba, która przepracowała tylko kilka miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Wysokość emerytury wylicza się bowiem dzieląc zgromadzone pieniądze na koncie ZUS oraz subkoncie i ewentualnie naliczone w formie kapitału początkowego przez liczbę miesięcy dalszego trwania życia – podawaną co rok w formie specjalnych tablic. Dlatego niektóre emerytury w nowym systemie mogą wynosić nawet mniej niż 100 zł miesięcznie.
A co z minimalną emeryturą? No właśnie, jest takie gwarantowane świadczenie – wypłacane jest jednak ono wyłącznie seniorom, którzy mają zgromadzony minimalny staż pracy. Także dla nich wynosi on 20 lat w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn. Podobnie jak w starym systemie staż pracy jest ustalany z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych.
Dopiero udokumentowanie minimalnego stażu pracy gwarantuje emeryturę w wysokości minimalnej emerytury, o ile oczywiście w przypadku konkretnego seniora przez podzielenie zgromadzonych na kontach emerytalnych w ZUS kapitałów przez liczbę miesięcy z tablic dalszego trwania życia wyjdzie kwota niższa niż obowiązująca w dniu wyliczania emerytury najniższa emerytura.
Zgromadzenie więc minimalnego stażu pracy daje gwarancję otrzymywania minimalnej emerytury, która na dodatek jest waloryzowana co roku 1 marca o wskaźnik waloryzacji. Brak udokumentowanego minimalnego stażu pracy takiego prawa nie daje.
Jak staż pracy wpływa na wysokość emerytury?
Osoby, które mimo osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego nie mają minimalnego stażu pracy, o ile zgromadziły na kontach emerytalnych w ZUS duże kwoty, mogą z formalnego punktu widzenia otrzymywać odpowiednio wysokie emerytury nawet bez tego stażu.
W praktyce jednak jest to dość trudne. Jak wyliczają eksperci przepracowanie 5-10 lat przy regularnym płaceniu składek emerytalnych od wynagrodzenia na poziomie średniej krajowej da góra 500-700 zł miesięcznej emerytury.
Dlatego przed ostatecznym przejściem na emeryturę, warto policzyć swój staż pracy (okresy składkowe i nieskładkowe) i sprawdzić – chociażby korzystając z kalkulatora ZUS – ile wyniesie emerytura. Jeśli wypadnie ona poniżej minimalnej emerytury – aktualnie jest to 1780,96 zł – a nie ma się minimalnego stażu pracy, warto odwlec termin złożenia wniosku o emeryturę do dnia, w którym spełni się jeden z tych parametrów: osiągnie minimalny staż pracy gwarantujący emeryturę w minimalnej wysokości albo kalkulator ZUS wyliczy ze zgromadzonych składek emeryturę wyższą od minimalnej.
Listen on Spreaker.
