Oferty szybciej, odwołania inaczej...

Rada Ministrów na posiedzeniu 11 sierpnia 2009 r. przyjęła bez uwag projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. Planowane jest m.in. skrócenie terminów składania ofert oraz zdyscyplinowanie wykonawców przy składaniu odwołań.

Projekt ustawy wprowadza szereg rozwiązań zapewniających bardziej efektywny system środków odwoławczych przy jednoczesnym jak najszerszym wykorzystaniu rozwiązań zapewniających sprawniejsze prowadzenie przez zamawiających postępowań o zamówienie publiczne, m.in.:
• jednoznaczne określenie okresu zawieszenia możliwości zawarcia umowy po wyborze oferty najkorzystniejszej z jednoczesnym wprowadzeniem szerszych niż dotychczas wyjątków umożliwiających szybsze zawieranie umów, tj. bezpośrednio po wyborze oferty najkorzystniejszej,
• ograniczenia możliwości unieważnienia umowy o zamówienie publiczne do przypadków rażącego naruszenia prawa, a w szczególności naruszeń godzących w podstawowe prawo wykonawców do ubiegania się o zamówienie publiczne,
• możliwości zastąpienia unieważnienia umowy nałożeniem na zamawiających kar alternatywnych, tj. kary finansowej lub kary skrócenia okresu obowiązywania umowy, jeżeli utrzymanie w mocy umowy leży w interesie publicznym,
• wprowadzenie mechanizmów zapewniających większą przejrzystość przy podejmowaniu decyzji o zastosowaniu trybów niekonkurencyjnych, tj. trybów negocjacji bez ogłoszenia oraz wolnej ręki poprzez publikację ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy w wyżej wymienioncyh trybach.
W związku z wprowadzaniem zmian w procedurze odwoławczej projekt ustawy zawiera również nowe rozwiązania zmierzające do skrócenia czasu trwania procedury odwoławczej. W ramach tych rozwiązań przewiduje się m.in. rezygnację z protestu wnoszonego do zamawiającego, który dziś poprzedza wniesienie odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO). Wykonawca będzie miał obowiązek wnoszenia odwołania bezpośrednio do KIO. Ponadto zniesiona zostanie zasada, zgodnie z którą złożenie odwołania w placówce operatora publicznego uznaje się za wniesione do KIO. Wykonawca będzie zobowiązany do złożenia odwołania bezpośrednio w KIO w terminie określonym ustawą, przy czym będzie mógł to zrobić pisemnie lub w formie elektronicznej. Powyższe rozwiązania pozwolą skrócić czas trwania procedury odwoławczej do 25 dni dla zamówień o wyższych wartościach (10 dni na wniesienie odwołania oraz 15 dni na jego rozpatrzenie przez KIO).
Projekt ustawy przewiduje również rozwiązania skracające czas na złożenie oferty. Dla postępowań o większych wartościach termin na złożenie oferty zostanie skrócony z 29 dni do 22 dni, natomiast dla mniejszych wartości na roboty budowlane z 20 dni do 14.
Celem przyjętych rozwiązań jest umożliwienie zamawiającym udzielającym zamówień publicznych o największych wartościach zawieranie umów w przetargu nieograniczonym w terminie 60 dni od dnia wszczęcia postępowania, nawet gdy wykonawca skorzysta z prawa do wniesienia odwołania na wybór oferty najkorzystniejszej (22 dni na złożenie oferty, ok. 14 dni na badanie i ocenę, 25 dni na rozstrzygnięcie odwołania).

Jednocześnie, mając na względzie konieczność przyspieszenia wydatkowania środków unijnych, rezygnuje się z możliwości zobowiązywania podmiotów prywatnych do stosowania procedur ustawy Prawo zamówień publicznych przy ich wydatkowaniu. Dotychczasowy mechanizm zastąpi bardziej elastyczny system wydatkowania przekazywanych środków. Beneficjenci będą zobowiązywani do postępowania przy wydatkowaniu przekazanych środków zgodnie z zasadami równego traktowania, uczciwej konkurencji oraz przejrzystości.
Przepisy projektowanej ustawy wdrażają do krajowego porządku prawnego dyrektywę 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 grudnia 2007 r.