Odstąpienie od przepisów techniczno-budowlanych (cz. I)

W myśl art. 5 Prawa budowlanego, obiekt wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Ponadto, na podstawie art. 6, ww. wymogom podporządkowane musi być również zagospodarowanie terenu.

Zgodnie z art. 7 Prawa budowlanego, przepisy techniczno-budowlane obejmują dwie kategorie, do których należą:

1)     warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie;
2)     warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.

Ww. przepisy zostały określone w rozporządzeniach wykonawczych do Prawa budowlanego, w tym w szczególności w:

1)     rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 243 poz. 2063);
2)     rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz. U. z 2005 Nr 219 poz. 1864);
3)     rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75 poz. 690 ze zm.);
4)     rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. z 2000 r. Nr 63 poz. 735);
5)     rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 74 poz. 836);
6)     rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. (Dz. U. z 1999 r. Nr 43 poz. 430);
7)     rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 1998 r. Nr 151 poz. 987);
8)     rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 czerwca 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1998 r. Nr 101 poz. 645);
9)     rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. z 1997 r. Nr 132 poz. 877);
10)     rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie (Dz. U. z 1997 r. Nr 21 poz. 111);
11)     rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 sierpnia 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane niebędące budynkami, służące obronności Państwa oraz ich usytuowanie (Dz. U. z 1996 r. Nr 103 poz. 477 ze zm.);
12)     rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 26 lutego 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie (Dz. U. z 996 r. Nr 33 poz. 144 ze zm.);
13)     rozporządzeniu Ministra Łączności z dnia 21 kwietnia 1995 r. w sprawie warunków technicznych zasilania energią elektryczną obiektów budowlanych łączności (Dz. U. z 1995 r. Nr 50 poz. 271).

Przepisy techniczno-budowlane mają charakter przepisów powszechnych, bezwzględnie obowiązujących, których stosowanie jest niezależne od woli stron. Jednakże z uwagi na fakt, iż ww. regulacje wpływają znacząco na sposób korzystania z nieruchomości, w szczególności w zakresie wykonywania prawa zabudowy, ustawodawca w art. 9 Prawa budowlanego przewidział możliwość zastosowania odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych w ściśle określonych warunkach.

Przesłanki odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych
Na podstawie art. 9 ust. 1 Prawa budowlanego, w przypadkach szczególnie uzasadnionych, dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Sytuację taką mogą tłumaczyć szczególne przypadki [tak: wyrok NSA z dnia 18 stycznia 2000 r., sygn. akt IV SA 1756/98 OSP 2002/9/117], do których zaliczyć można przede wszystkim:

• stan zagospodarowania nieruchomości i terenów sąsiadujących,
• kształt i wymiary nieruchomości,
• ukształtowanie terenu,
• warunki hydrogeologiczne terenu,
• położenie względem nieruchomości sąsiadujących.

Należy mieć na uwadze, że w każdej konkretnej sprawie trzeba dokładnie rozważyć, czy celowe jest zastosowanie odstępstwa, mając na uwadze treść danego przepisu techniczno-budowlanego, którego ma ono dotyczyć oraz odnoszące się do danej nieruchomości warunki lokalne uzasadniające wyjątek.

Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku do obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego - ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych. Ponadto, odstępstwo nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.