Egzamin na uprawnienia budowlane. Jakie zmiany w prawie budowlanym wymagane na egzaminie?

2016-03-14 17:11

Omówienie ważniejszych zmian aktów prawnych wynikające z wykazu Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, których znajomość jest wymagana podczas egzaminów na uprawnienia budowlane. Stan prawny na dzień 1 stycznia 2016 roku.

Prawo budowlane

Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z dnia 6 października 2015 r., poz. 1549).

Dokonuje w art. 191 Kodeksu karnego penalizacji zachowania polegającego na stosowaniu tzw. przemocy pośredniej, przejawiającej się w zachowaniach takich, jak wyłączanie prądu lub ogrzewania, odcinanie dostępu do wody, odbieranie kluczyków do samochodu, wyjmowanie okien, zamurowywanie wejścia do mieszkania czy zamykanie pomieszczeń na kłódkę. Przy okazji tej zmiany wprowadzono w ustawie - Prawo budowlane - dodatkową kontrolę stanu technicznego budynku w przypadku zgłoszenia przez osoby zamieszkujące lokal mieszkalny znajdujący się w obiekcie budowlanym o dokonaniu nieuzasadnionych względami technicznymi lub użytkowymi ingerencji lub naruszeń, powodujących, że nie są spełnione warunki użytkowania określone w art. 5 ust. 2 ustawy. Ponadto w celu zwiększenia ochrony lokatorów wprowadzono dla organu nadzoru budowlanego kompetencję do interweniowania w przypadku stwierdzenia nieuzasadnionych względami technicznymi lub użytkowymi ingerencji lub naruszenia wymagań dotyczących obiektu budowlanego, których charakter uniemożliwia lub znacznie utrudnia użytkowanie go do celów mieszkalnych oraz rozszerzono katalog wykroczeń o zachowanie polegające na nie stosowaniu się do decyzji wydawanej w celu usunięcia skutków ingerencji lub naruszeń lub przywrócenie stanu poprzedniego. Wejście w życie zmian z dniem 07.01.2016 r.

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 19 października 2015 r., poz. 1642).

Ustawa dokonuje nowelizacji ustawy - Prawo budowlane, zmieniając redakcję art. 32 ust. 4 pkt 1a, 33 ust. 2 pkt 3a, art. 34 ust. 1 oraz art. 59 ust. 6. Zmiana redakcji przedmiotowych przepisów konieczna była z uwagi na uchylenie przez ustawę nowelizującą przepisu art. 23a ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 934 z późn. zm.), do którego treści odwoływały się wymienione przepisy ustawy - Prawo budowlane. Wejście w życie zmian z dniem 19.11.2015 r.

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. 0 rewitalizacji (Dz. U. z dnia 3 listopada 2015 r., poz. 1777). Wprowadza zmiany polegające m.in. na dodaniu w art. 33 w ust. 2 ustawy - Prawo budowlane punktu 8 oraz dodaniu w art. 57 w ust. 1 punktu 7a. W następstwie zmiany art. 33 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane, do wniosku o pozwolenie na budowę będzie należało dołączyć umowę urbanistyczną, jeżeli jej zawarcie będzie wymagane zgodnie z miejscowym planem rewitalizacji. Natomiast w następstwie zmiany art. 57 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane, do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor będzie obowiązany dołączyć o ile będzie to wymagane, zaświadczenie wójta, burmistrza, albo prezydenta miasta, potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w nowowprowadzonym art. 37i ust. 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, tj. przy nieodpłatnym przekazaniu na rzecz gminy zrealizowanej inwestycji uzupełniającej, a w przypadku gdy stanowi ona część obiektu budowlanego, zakończeniu robót budowlanych dotyczących inwestycji uzupełniającej. Wejście w życie zmian z dniem 18.11.2015 r.

Szczegółowy zakres i forma projektu budowlanego

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 22 września 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dpz. U. z 7 października 2015 r. poz. 1554). Przedmiotem nowelizacji jest wprowadzenie do rozporządzenia nowego § 13a, który określa zawartość informacji o obszarze oddziaływaniu obiektu. Wskazana zmiana jest pochodną ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 443), która wprowadziła konieczność określania przez projektantów obszaru oddziaływania obiektu. Wśród pozostałych zmian wprowadzono konieczność określania na stronie tytułowej projektu kategorii obiektu budowlanego oraz przesądzono, że projekt zagospodarowania działki lub terenu powinien zawierać część opisową oraz część rysunkową sporządzoną na kopii mapy do celów projektowych, poświadczonej za zgodność z oryginałem przez projektanta. Ta ostatnia zmiana likwiduje wątpliwości niektórych organów administracji architektoniczno-budowlanej, które uniemożliwiały niektórym projektantom sporządzania projektów budowlanych w technice komputerowej, gdyż wymagały opracowania projektu na oryginalnej mapie z pieczątką ośrodka dokumentacji geodezyjnej. Ponadto w nowym brzmieniu rozporządzenia w opisie technicznym projektu architektoniczno-budowlanego zrezygnowano z obowiązku uwzględniania warunków przyłączania do sieci zewnętrznych. Wejście w życie zmian z dniem 15.10.2015 r.

Dziennik budowy, montażu i rozbiórki tablicy informacyjnej

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 16 października 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. z dnia 3 listopada 2015 r., poz. 1775). Zmiany uwzględniają wprowadzoną ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 27.03.2015 r., poz. 443) instytucję zgłoszenia z projektem budowlanym w problematyce prawnej dotyczącej dziennika budowy i tablicy informacyjnej. Ponadto, z uwagi na zlikwidowanie w ustawie Prawo budowlane terminu ostateczności przy decyzjach o pozwoleniu na budowę, w zmienianym rozporządzeniu zastąpiono termin ostateczności sformułowaniem wykonalność decyzji jako warunku wydania dziennika budowy. Wejście w życie z dniem 18.11.2015 r.

Wnioski o pozwolenie na budowę i inne

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 5 listopada 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia budowy i przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1961). Jest następstwem wejścia w życie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (Dz. U. poz. 1265), zmieniającej brzmienie art. 29 ust. 4 ustawy - Prawo budowlane. W rozporządzeniu w Załączniku nr 4 - Zgłoszenie budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego (PB-4) dodano w sekcji E.2.1 - Załącznik: „Pozwolenie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie robót budowlanych na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - art. 29 ust. 4 pkt 2 i art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane w związku z art. 36 ust. 1 pkt 1 i ust. 8 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami". Wejście w życie z dniem 04.12.2015 r.

O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z dnia 27 października 2015 r., poz. 1713). Celem nowelizacji ustawy jest przede wszystkim usunięcie luki prawnej, która powstała po wyroku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niezgodność z Konstytucją RP przepisów ustawy z dnia 11 maja 2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (WOH), które m. in. zmieniały przepis dotyczący obowiązku uchwalania planów miejscowych dla obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych. Wprowadzone do art. 10 zmiany przewidują, że lokalizacja WOH będzie mogła nastąpić wyłącznie na podstawie planu miejscowego. Z kolei zmiana wprowadzona do art. 15 wskazuje, że plan miejscowy przewidujący lokalizację WOH będzie musiał być sporządzany dla terenu położonego na obszarze obejmującym co najmniej obszar, na którym powinny nastąpić zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej, w wyniku realizacji tego obiektu. Tym samym nie będzie możliwe, w przypadku wystąpienia zmian w strukturze funkcjonalno-przestrzennej, uchwalenie planu miejscowego ograniczonego wyłącznie do nieruchomości, na których jest planowana inwestycja. Wejście w życie zmian z dniem 11.11.2015 r.

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z dnia 3 listopada 2015 r., poz. 1777). Z uwagi na ścisłe powiązanie programowania i realizacji rewitalizacji z procesami zarządzania przestrzenią, ustawa o rewitalizacji wprowadziła zmiany do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, polegające m. in. na obowiązku przeniesienia do studium z gminnego programu rewitalizacji rozstrzygnięcia dotyczącego wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz dodaniu przepisów art. 37f-37m, regulujących miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w jego szczególnej formie, dotyczącej obszaru rewitalizacji, określony jako miejscowy plan rewitalizacji. Wejście w życie zmian z dniem 18.11.2015 r.

Prawo ochrony środowiska

Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z dnia 12 października 2015 r. poz. 1593). Wprowadza mechanizmy umożliwiające poprawę jakości powietrza w Polsce, na szczeblu wojewódzkim i lokalnym oraz mechanizmy chroniące przed hałasem. W zakresie ograniczenia negatywnego wpływu emisji zanieczyszczeń pochodzących ze starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych, doprecyzowano art. 96 dotyczący uchwały sejmiku województwa, która może określać rodzaje i jakość paliw dopuszczonych do stosowania oraz minimalne wymagania techniczne dla urządzeń spalania paliw. W art. 225-229 ustawy wprowadzono dodatkowe możliwości kompensacji z udziałem podmiotów prowadzących instalacje wymagające zgłoszenia oraz osób fizycznych eksploatujących instalacje spalania paliw w gospodarstwach domowych. W zakresie ochrony przed hałasem zmieniono art. 113, z którego wynika teraz w sposób jednoznaczny, że ochrona przed hałasem powstaje z chwilą pojawienia się faktycznego zagospodarowania terenu a nie jego przeznaczenia pod realizację funkcji określonych w art. 113 ustawy. Dodatkowo w art. 114 wprowadzono zasadę, że w sytuacjach architektoniczno - urbanistycznych, gdzie bezpośrednio na granicy pasa drogowego czy pasa kolejowego są posadowione: budynki mieszkalne, budynki szpitalne, domy opieki społecznej lub budynki związane ze stałym albo czasowym pobytem dzieci i młodzieży, nie będą mogły być stosowane bierne zabezpieczenia akustyczne w postaci ekranów, lecz ochrona przed hałasem polegać będzie na stosowaniu rozwiązań technicznych zapewniających właściwe warunki akustyczne w budynkach. Wejście w życie zmian z dniem 12.11.2015 r.

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z dnia 23 listopada 2015 r., poz. 1936). W ustawie Prawo ochrony środowiska dokonano zmian przepisów regulujących obszary ograniczonego użytkowania. Wprowadzono zasadę, zgodnie z którą jeżeli obowiązek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynika z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, dla przedsięwzięcia polegającego na budowie lub przebudowie drogi, linii kolejowej lub lotniska użytku publicznego, obszar ograniczonego użytkowania wyznacza się na podstawie analizy porealizacyjnej. Wejście w życie zmian z dniem 01.01.2017 r.

Ustawa z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. 29 grudnia 2015 r., poz. 2278). Dokonała w art. 317 ust. 1a zmiany polegającej na wydłużeniu do dnia 31 grudnia 2018 r. terminu na zrealizowanie przedsięwzięcia zapewniającego usunięcie przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat lub kar za korzystanie ze środowiska w przypadku zamiaru ich odroczenia. W dotychczasowym brzmieniu przepisu termin był określony na dzień 31.12.2015 r. Wejście w życie zmian z dniem 30.12.2015 r.

Efektywność energetyczna

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o efektywności energetycznej (Dz. U. z dnia 22 grudnia 2015 r., poz. 2167). Ustawa z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o efektywności energetycznej (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2015 r., poz. 2359). Jest wynikiem wezwania Polski, dokonanego przez Komisję Europejską, do pełnego wdrożenia przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Zgodnie z tymi regulacjami państwa członkowskie muszą w okresie od dnia 1 stycznia 2014 do dnia 31 grudnia 2020 roku osiągnąć określony poziom oszczędności energii. W ustawie o efektywności energetycznej zmieniono przepis art. 27 ust. 7 poprzez wydłużenie o rok terminu wygaśnięcia nie umorzonych przez Prezesa URE praw majątkowych wynikających ze świadectw efektywności energetycznej oraz zmodyfikowano terminy obowiązywania ustawy o efektywności energetycznej budynków. Wejście w życie zmian z dniem 31.12.2015 r.

Odnawialne źródła energii

Ustawa z dnia 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz ustawy - Prawo energetyczne (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2015 r., poz. 2365). Celem ustawy jest odroczenie wejścia w życie przepisów rozdziału 4 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2015 r. poz. 478) w szczególności kwestii dotyczących uruchomienia systemu akcyjnego do zakupu energii elektrycznej z instalacji odnawialnych źródeł energii oraz mechanizmów wspierających wytwarzanie energii elektrycznej w mikroinstalacjach o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW. Ponadto, w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 19 listopada 2015 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1960), na podstawie której nastąpiło wyodrębnienie działu energia, dokonano zmiany nazwy organu wydającego przepisy wykonawcze wydawane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie. Wejście w życie zmian z dniem 31.12.2015 r.

Gospodarka nieruchomościami

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 października 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z dnia 3 listopada 2015 r., poz. 1774). Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z dnia 3 listopada 2015 r., poz. 1777). W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. 0 gospodarce nieruchomościami wprowadzono zmiany, które dotyczą stworzenia instrumentów regulujących kwestię gospodarowania nieruchomościami na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji. Dotyczy to prawa pierwokupu, możliwości udzielania bonifikaty od sprzedaży nieruchomości oraz stawki jednej z opłat adiacenckich. Drugą z wprowadzonych regulacji jest umożliwienie sprzedaży nieruchomości na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji i na cele realizacji projektów rewitalizacyjnych, określonych w gminnym programie rewitalizacji, przy udzieleniu bonifikaty. Trzecim z instrumentów wspierających rewitalizację, w zakresie gospodarki nieruchomościami, jest umożliwienie gminie ustalenia i poboru opłaty adiacenckiej, o której mowa w art. 144 ust. 1 ustawy, w stawce wyższej niż na podstawie przepisów ogólnych, tj. 75% wzrostu wartości nieruchomości. Dodatkowo ustawa rozszerza pojęcie celu publicznego o wydzielanie gruntów pod publicznie dostępne samorządowe ciągi piesze, place, parki, promenady lub bulwary, a także ich urządzanie. Wejście w życie zmian z dniem 18.11.2015 r.

Prawo zamówień publicznych

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z dnia 3 listopada 2015 r., poz. 1777). Zmiana wprowadzona w ustawie - Prawo zamówień publicznych związana jest z rozszerzeniem bezprze-targowego trybu udzielania zamówień publicznych na działania wynikające z gminnego programu rewitalizacji, które realizowane są na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji - w dwóch opisanych w ustawie przypadkach. Stanowi to uzupełnienie przepisu art. 36, który przewiduje możliwość udzielania w ten sposób zamówień publicznych. Wejście w życie zmian z dniem 18.11.2015 r.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z dnia 22 grudnia 2015 r., poz. 2164).

Omówienie powyższych aktów prawnych opracowała redakcja kwartalnika "Budownictwo i Prawo"