Będzie niższy podatek od nieruchomości za garaż! Korzystny wyrok Trybunału Konstytucyjnego

18 października 2023 Trybunał Konstytucyjny ogłosił korzystny dla podatników wyrok w sprawie zainicjowanej skargą konstytucyjną. Skarżący domagali się zbadania zgodności przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie podatku od nieruchomości za garaż znajdujący się w budynku mieszkalnym z odrębną księgę wieczystą. TK uznał, że takie różnicowanie jest niezgodne z Konstytucją.

Spis treści

1. Na czym polegał problem z opodatkowaniem garaży z odrębną księgę wieczystą?
2. Na czym polega niekonstytucyjność przepisów dotyczących podatku od nieruchomości?
3. Co w praktyce oznacza wyrok Trybunału Konstytucyjnego?

Na czym polegał problem z opodatkowaniem garaży z odrębną księgę wieczystą?

Źródłem problemu było podjęcie przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały z dnia 27 lutego 2012, zgodnie z którą garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności, usytuowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości wedle stawki przewidzianej dla pozostałych części budynków (w stawce do 9,71 zł/m²), a nie wedle stawki przewidzianej dla części mieszkalnych (do 1 zł/m²).

• Zmiany w wycenie nieruchomości. Od września 2023 nowe obowiązki rzeczoznawców majątkowych

Należy przy tym zauważyć, że garaże, dla których nie wydzielono odrębnej księgi wieczystej (tj. były zewidencjonowane w księgach wieczystych prowadzonych także dla mieszkań) podlegały opodatkowaniu właściwemu dla budynków mieszkalnych (niewątpliwie mieszkalna funkcja mieszkania niejako przesądzała również o funkcji garażu).

Zdarzało się zatem, że jeden garaż w obrębie tej samej inwestycji był opodatkowany stawką niemal dziesięciokrotnie wyższą, niż drugi garaż bezpośrednio z nim sąsiadujący, bowiem w praktyce to od deweloperów zależało, czy garaż będzie stanowił odrębną nieruchomość, czy też zostanie powiązany z określonym mieszkaniem i zewidencjonowany wraz z nim w księdze wieczystej.

Warto zaznaczyć, że przed uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2012 r., orzecznictwo sądów administracyjnych (w tym samego NSA) pozostawało niejednolite. Zdarzało się bowiem, że sądy administracyjne uznawały różnicowanie opodatkowania garaży za niedopuszczalne i sprzeczne z poczuciem sprawiedliwości obciążanie poszczególnych podatników w zależności od prawno-rzeczowego statusu garaży, a nie od obiektywnie istniejących różnic w przedmiocie opodatkowania.

• Zmiana przepisów. Balkony, tarasy i loggie będą wyłączone z powierzchni zabudowy?

Na czym polega niekonstytucyjność przepisów dotyczących podatku od nieruchomości?

Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, dotyczące podatku od nieruchomości, zostały przez Trybunał Konstytucyjny uznane za niezgodne z:

• zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych, wywodzoną z art. 84 w związku z art. 217 Konstytucji RP, w zakresie w jakim umożliwiają, na potrzeby podatku od nieruchomości, uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym, za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze,
• zasadą równości wobec prawa w kontekście ochrony prawa własności oraz zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych (art. 32 ust. 1 w związku z art. 64 ust . 2 i art. 84 Konstytucji RP) w zakresie, w jakim przepisy ustawy uzależniają zastosowanie odpowiednich stawek podatku od nieruchomości do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu od jego wyodrębnienia lub niewyodrębnienia jako przedmiotu odrębnej własności.

Co w praktyce oznacza wyrok Trybunału Konstytucyjnego?

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego oznacza, że od dnia 31 grudnia 2024 r. (tak bowiem odroczono utratę mocy obowiązującej zaskarżonych przepisów ustawy), nie będzie możliwym stosowanie różnych stawek podatku od nieruchomości dla garaży znajdujących się w budynkach mieszkalnych, niezależnie od tego, czy stanowią one odrębne nieruchomości, czy też zostały „przypisane” do konkretnego mieszkania (mają urządzoną wspólną księgę wieczystą, obejmującą również mieszkanie).

Można zatem przypuszczać, że – w braku nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – stawka podatku od nieruchomości dla właścicieli garaży stanowiących przedmiot odrębnej własności od stycznia 2025 r. nie przekroczy kwoty 1 zł/m².