Wentylacja kotłowni. Jakie są wymagania dla wentylacji w kotłowni gazowej?

Zadaniem wentylacji w kotłowni centralnego ogrzewania jest dostarczenie odpowiedniej ilości powietrza do spalania, jak i do celów wentylacyjnych. Od prawidłowej wentylacji kotłowni zależy także bezpieczeństwo użytkowników. Wytyczne do projektowania wentylacji kotłowni zapisane są w polskich normach i przepisach odrębnych.

Wentylacja kotłowni gazowej - warunki techniczne

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury § 170 ust. 1 [4] dopuszcza zamontowanie urządzeń gazowych wyłącznie w pomieszczeniach wyposażonych m.in. w instalację wentylacji. Wytyczne do jej projektowania znajdują się w polskich normach i przepisach odrębnych.

W kotłowni gazowej o mocy cieplnej do 30 kW, według pkt 2.2.1.4 [2], powinien znajdować się niezamykalny otwór o powierzchni minimum 200 cm² dla wentylacji nawiewnej, którego dolną krawędź należy umieścić nie wyżej niż 30 cm ponad poziomem podłogi, oraz dla wywiewnej z otworem umieszczonym możliwie blisko stropu.

Dopuszczalne jest doprowadzenie powietrza zewnętrznego z sąsiednich pomieszczeń wyposażonych w niezamykalny otwór wentylacyjny o powierzchni min. 200 cm². Nie wolno stosować mechanicznej wentylacji wyciągowej.

Jeżeli łączna moc cieplna mieści się w zakresie od 30 do 60 kW (pkt 2.2.2.4 [2]), kanał wentylacji nawiewnej powinien mieć powierzchnię min. 300 cm². Nie można czerpać powietrza wentylacyjnego z sąsiednich pomieszczeń.

Pozostałe wymagania są analogiczne jak dla powyżej opisanego przypadku. Dla kotłowni o mocy od 60 do 2000 kW, według pkt 2.3.8.1 [2], kanały nawiewne należy umieścić w ścianie zewnętrznej, a dolną ich krawędź nie wyżej niż 30 cm ponad poziomem podłogi. Kanały i otwory nawiewne powinny być niezamykalne, a powierzchnia tych drugich wynosić co najmniej 5 cm² na 1 kW nominalnej mocy cieplnej kotłów, nie mniej jednak niż 300 cm². Do regulacji nawiewu można stosować urządzenia zapewniające ograniczenie przekroju przepływowego, nie więcej jednak niż o 50%.

Usytuowanie otworu nawiewnego nie może powodować zagrożenia zamarzania instalacji wodnych w kotłowni. Jeżeli istnieje takie ryzyko, należy zagwarantować możliwość ogrzania powietrza zewnętrznego.

Kanał wywiewny umieszcza się możliwie blisko stropu, a powierzchnia otworów wywiewnych powinna być równa co najmniej połowie powierzchni otworów nawiewnych, nie mniejsza jednak niż 200 cm². Wykorzystanie wentylacji wyciągowej mechanicznej jest niedopuszczalne.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury [4] wyłącza obowiązek stosowania wytycznych odnośnie do wentylacji z normy [2]. Związane jest to z tym, że podawane przez nią wartości są bezpieczne, czyli zawyżone. Powierzchnia kanału nawiewnego wyliczana według normy ma dostarczyć powietrze niezbędne do spalania oraz na cele jego wymiany w pomieszczeniu kotłowni (wentylacji). W rzeczywistości, jeżeli zastosowany zostanie system powietrzno-spalinowy lub oddzielny powietrzny, dostarczający powietrze do spalania, nie trzeba kanałem wentylacyjnym nawiewnym doprowadzać go dodatkowo w tym samym celu, a jedynie w celu jego wymiany w kotłowni (wentylacji). Z tego powodu stosowanie wytycznych z normy [2], dotyczących wentylacji pomieszczeń kotłowni, nie jest obligatoryjne,a każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie.

W odniesieniu do kotłowni opalanych gazem płynnym nie ma przepisów ani norm określających przekrój kanałów wentylacyjnych. Można przyjmować wartości podobne do tych na gaz ziemny – ze względu na jego zaleganie przy podłodze,w pomieszczeniu należy wykonać dwa kanały wyciągowe o wymaganym przekroju. Otwór jednego trzeba zlokalizować pod sufitem, a drugiego nad podłogą,a jej spadek powinien być wykonany w kierunku kanału wywiewnego [1].

Wentylacja kotłowni - odprowadzenie spalin, kanały spalinowe

Grzewcze urządzenia gazowe, takie jak kotły ogrzewcze czy grzejniki wody przepływowej, niezależnie od ich obciążeń cieplnych, należy podłączyć na stałe z indywidualnymi kanałami spalinowymi, z uwzględnieniem instrukcji technicznej ich producenta, o której mowa w przepisach dotyczących zasadniczych wymagań dla tego typu urządzeń – § 174 ust. 1 [4].

Przewody i kanały spalinowe odprowadzające od nich spaliny na zasadzie ciągu naturalnego powinny mieć przekroje wynikające z obliczeń oraz zapewniać podciśnienie ciągu w wysokości odpowiedniej dla typu i mocy cieplnej urządzenia – § 174 ust. 2 [4]. Dopuszcza się wykorzystanie zbiorczych przewodów systemów powietrzno-spalinowych, przystosowanych do pracy z urządzeniami z zamkniętą komorą spalania, wyposażonymi w zabezpieczenia przed zanikiem ciągu kominowego – § 174 ust. 3 [4]. Dozwolone jest również wykorzystywanie indywidualnych przewodów powietrznych i spalinowych jako zestawu wyrobów służących do doprowadzenia powietrza do urządzenia gazowego i odprowadzenia spalin na zewnątrz – § 174 ust. 4 [4]. Pozwala się także na przyłączenie w pomieszczeniu kotłowni kilku kotłów do wspólnego kanału spalinowego w przypadku:

• gdy pobierają powietrze do spalania z pomieszczenia, pod warunkiem zastosowania skrzyniowego przerywacza ciągu lub wyposażenia urządzeń w czujniki zaniku ciągu kominowego, wyłączających równocześnie wszystkie kotły,
• wykonania dla kotłów z palnikami nadmuchowymi przewodu spalinowego o przekroju poprzecznym nie mniejszym niż 1,6 sumy przekrojów przewodów odprowadzających spaliny z poszczególnych urządzeń, a także wyposażenia wylotu przewodu spalinowego w czujnik zaniku ciągu kominowego, wyłączającego równocześnie wszystkie kotły – § 174 ust. 5 [4]. Przewody i kanały spalinowe powinny być dostosowane do warunków pracy danego typu urządzenia gazowego, z którego odprowadzają spaliny – § 174 ust. 6 [4]. Dopuszczalne jest instalowanie przepustnic w przewodach odprowadzających spaliny z poszczególnych urządzeń, jeżeli ich działanie nie zakłóca przepływu spalin – § 174 ust. 8 [4]. Urządzenia gazowe wyposażone w palniki nadmuchowe powinny być połączone przewodami z kanałami spalinowymi, których przekroje należy dobierać z uwzględnieniem nadciśnień występujących w komorach spalania tych urządzeń – § 174 ust. 9 [4]. Indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne powietrzne i spalinowe od urządzeń gazowych z zamkniętą komorą spalania mogą być wyprowadzone przez zewnętrzną ścianę obiektu, jeżeli urządzenia te mają nominalną moc cieplną nie większą niż (§ 175 ust. 1 [4]):
• 21 kW – w wolno stojących budynkach jednorodzinnych, zagrodowych i budynkach rekreacji indywidualnej,
• 5 kW – w pozostałych obiektach mieszkalnych. Odległość między wylotami tych przewodów powinna być nie mniejsza niż 3 m, a wylotów od najbliższej krawędzi okien otwieranych i ryzalitów przesłaniających nie mniejsza niż 0,5 m – § 175 ust. 3 [4].

Wyloty przewodów od urządzeń o nominalnej mocy cieplnej do 5 kW wyprowadzonych przez ścianę powinny znajdować się wyżej niż 2,5 m ponad poziomem terenu. Dopuszczalne jest ich sytuowanie poniżej 2,5 m, lecz nie mniej niż 0,5 m ponad poziomem terenu, jeżeli w odległości do 8 m nie znajduje się plac zabaw dla dzieci lub inne miejsca rekreacyjne – § 175 ust. 287 [4]. Względem budynków produkcyjnych i magazynowych oraz hal sportowych i widowiskowych nie ma ograniczenia nominalnej mocy cieplnej urządzeń z zamkniętą komorą spalania, od których indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne powietrzne i spalinowe są wyprowadzone przez zewnętrzną ścianę obiektu, jeżeli jej odległość od granicy działki budowlanej wynosi co najmniej 8 m, od ściany innego budynku z oknami nie mniej niż 12 m, a wyloty przewodów znajdują się wyżej niż 3 m ponad poziomem terenu – § 175 ust. 4 [4].

Do kotłowni o mocy cieplnej do 30 kW, według pkt 2.2.1.5 [2], przekrój i wysokość kanału spalinowego należy określić na podstawie obliczeń. W przypadku kotłów z palnikami inżektorowymi najmniejszy wymiar przekroju lub średnica kanału spalinowego powinny wynosić co najmniej 14 cm, a wysokość zapewniać wymaganą wartość ciągu. Do modeli z palnikiem nadmuchowym parametry kanału spalinowego trzeba również określić na podstawie obliczeń i wytycznych producenta urządzenia.

Jeśli łączna moc cieplna wynosi od 60 do 2000 kW, według pkt 2.3.2 [2] komin należy lokalizować jak najbliżej kotłów, w najwyższej części budynku przy ścianach wewnętrznych. Dopuszczalne jest jego przybudowanie do ścian zewnętrznych i wykonanie jako wolno stojącego. Zaleca się przy ciągu grawitacyjnym, aby odległość komina od kotła była mniejsza niż 0,5 jego wysokości.

Literatura

1. K. Mizielińska, J. Olszak, „Olejowe i gazowe źródła ciepła”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005.
2. PN-B-02431-1 „Ogrzewnictwo. Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Wymagania”.
3. Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (DzU z 2006 r. nr 136, poz. 964).
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690).