Wełna mineralna: dopuszczalne zawilgocenie wg norm

Zawilgocona wełna mineralna traci wartość izolacyjną. Aby temu zapobiec producenci oferują wyroby w różny sposób hydrofobizowane. Na czas transportu i składowania wełna jest chroniona foliowymi opakowaniami.

Wełna mineralna, jak każdy materiał budowlany, może być narażona na zawilgocenie

Zjawisko to występuje wówczas, gdy wbudowana w konstrukcję na przykład ścian lub stropodachów, zostanie nieszczelnie zabezpieczona warstwami ochronnymi. Przyczyną zawilgocenia może być także kondensacja pary wodnej wewnątrz konstrukcji występująca na skutek niewłaściwego zaprojektowania układu warstw. Zawilgocenie materiału może też nastąpić w czasie transportu i nieodpowiedniego przechowywania.
Zawilgocona wełna mineralna traci na wartości izolacyjnej. Aby temu zapobiec, producenci oferują wyroby w różny sposób hydrofobizowane. Ponadto na czas transportu i składowania wełna mineralna jest chroniona foliowymi opakowaniami. 

Dopuszczalne zawilgocenie wełny mineralnej: normy

Dopuszczalne zawilgocenie wełny mineralnej ograniczone jest wymaganiami normowymi. Norma EN 1609:1999 (dotycząca wyrobów do izolacji cieplnej stosowanych w budownictwie) podaje opis urządzeń i procedur do określania krótkotrwałej nasiąkliwości wodą. Norma symuluje podatność na absorpcję wody na skutek ciągłych opadów deszczu, trwających 24 godziny w trakcie robót budowlanych.

Zasada badania polega na określeniu zmian w masie próbki, której dolna część jest zanurzona w wodzie przez okres 24 h. Nadmiar wody, która przylega do powierzchni materiału, ale nie została wchłonięta należy:
1. usunąć poprzez odsączenie – metoda A,
2. uwzględnić w obliczeniach poprzez odjęcie masy początkowo wchłoniętej wody – metoda B (metodę B można zastosować tylko wtedy, gdy ilość początkowo zaabsorbowanej wody jest ≤ 0,5 kg/m²).

Krótkotrwałą nasiąkliwość wodą w metodzie częściowego zanurzenia W_p [kg/m²] oblicza się według wzoru (wynik  W_p zaokrąglamy do 0,01 kg/m²):

• w metodzie A: W_p = (m₂₄– m₀)/A_p
• w metodzie B:  W_p = (m₂₄– m₁)/A_p

m₀ - masa początkowa próbki, określona za pomocą metody A, w kilogramach
m₂₄ - masa próbki po częściowym zanurzeniu przez 24 godziny (metoda A i B), w kilogramach
m₁ - masa próbki uwzględniająca wodę zaabsorbowaną początkowo, określona za pomocą metody B, w kilogramach
A_p - pole dolnej powierzchni próbki, w metrach kwadratowych.

Norma PN-B-23116:1997 "Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Filce, maty i płyty z wełny mineralnej" podaje bardzo podobną procedurę badawczą i określa nasiąkliwość mianem w [g/m²]. Norma ta jednocześnie podaje wymagania:
– dla filców, mat i płyt typu W (wypełniających), w ≤ 3000 g/m²;
– dla płyt typu O (obciążonych), w ≤ 1000 g/m².
Ponadto ogranicza ona zawartość wilgoci sorpcyjnej (określonej w procentach masowych) do nie więcej niż 1,5% (m/m = masa/masy). Zawartość wilgoci sorpcyjnej w produkowanych w kraju wyrobach z wełny kamiennej i szklanej najczęściej jest mniejsza niż 0,5%.

Norma PN-EN 12087:2000 dotyczy również materiałów izolacyjnych w budownictwie – określa ich nasiąkliwość wodą przy długotrwałym zanurzeniu (po 28 dniach zanurzenia częściowego – Metoda 1 lub całkowitego – Metoda 2).

Kondensacja pary wodnej w warstwie izolacji termicznej

Możliwość wystąpienia kondensacji pary wodnej wewnątrz przegrody zależy od wilgotności względnej otaczającego ją powietrza, izolacyjności cieplnej przegrody, układu warstw oraz przepuszczalności pary wodnej użytych materiałów.

Projektowanie przegród - podstawowe zasady

Przy projektowaniu przegród oddzielających środowiska o różnej zawartości pary wodnej należy kierować się następującymi zasadami:

• w pomieszczeniach o wilgotności względnej powietrza f_i ≤ 55%, a więc w większości pomieszczeń mieszkalnych i pomieszczeń użyteczności publicznej, można stosować przegrody jedno- i wielowarstwowe;
• w pomieszczeniach o wilgotności powietrza f_i > 55% należy ograniczyć dopływ pary wodnej do wewnętrznych warstw przegrody. Można w tym celu zastosować warstwy wewnętrzne o dużym oporze dyfuzyjnym lub paroizolację, układaną pomiędzy okładziną wewnętrzną a izolacją termiczną;
• w przegrodach wielowarstwowych opór dyfuzyjny warstwy konstrukcyjnej lub okładziny wewnętrznej przegród powinien być równy lub większy od oporu dyfuzyjnego warstwy (okładziny) zewnętrznej. W praktyce każda przegroda dwuwarstwowa z wewnętrzną warstwą murowaną i ociepleniem zewnętrznym z wełny pokrytej tynkiem mineralnym spełnia ten warunek;
• w przypadku zastosowania warstw zewnętrznych o dużym oporze dyfuzyjnym (np. blacha, szkło, pokrycie papowe) należy stosować szczeliny powietrzne wentylujące izolację;
• wyroby z wełny mineralnej charakteryzują się stosunkowo dużą (w porównaniu z innymi materiałami budowlanymi) wartością współczynnika przepuszczania pary wodnej s = 480*10^-4 g(m.h.hPa). Dzięki temu nadmiar pary wodnej łatwo przenika przez ten materiał;
• przegrody w pomieszczeniach o dużej wilgotności powietrza, w chłodniach, stropodachy pełne, docieplenie ścian istniejących należy projektować po przeprowadzeniu dokładnych analiz cieplno-wilgotnościowych, uwzględniających specyfikę tych pomieszczeń i przegród.