Jego Wysokość Ogród
O ogrodzie na dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego pisaliśmy przy okazji jego oficjalnego otwarcia. Warto szerzej opisać i przybliżyć nieco ten projekt zwłaszcza, że praca koncepcyjna trwała prawie 8 lat.
Pierwotna koncepcja - zgodna z warunkami konkursu na projekt Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego - przewidywała urządzenie uniwersyteckiego Ogrodu Botanicznego, skomponowanego z ozdobnych roślin dziko rosnących, w czterech wariantowych układach: wg zbiorowisk, wg systematyki, w zestawach roślin chronionych nizin polskich i roślin amerykańskich zadomowionych w Polsce. Przewidywane przez botaników uniwersyteckich trudności realizacyjne i pielęgnacyjne spowodowały jednak zmianę koncepcji tego doboru. Powstała idea prezentowania w ogrodzie rodzimych gatunków, głównym zaś wyznacznikiem przestrzennym miały być kolor i forma roślin. Zmieniono również formułę użytkowania ogrodu - zamiast projektowanego ogrodu botanicznego będzie to Ogród Uniwersytecki, otwarty do zmierzchu, w którym nie zabraknie ogrodzenia.
Teren zieleni otaczający gmach Biblioteki
Jest to część ogrodu bezpośrednio stykająca się z budynkiem, obsadzona krzewami okrywowymi, krzewami kwitnącymi i pnączami oraz bylinami okrywowymi. Sposób obsadzenia roślin integruje budynek Biblioteki z ogrodem. Pnącza na ukośnych stelażach i na ścianach gmachu oraz krzewy i byliny na terenie bezpośrednio do niego przylegającym tworzą strukturę przestrzenną wzajemnie przenikających się "płaszczyzn" zieleni. Ważnym elementem ogrodu w obszarze bezpośrednio otaczającym budynek Biblioteki jest strefa wejściowa, która również obsadzono bylinami i krzewami okrywowymi.
Teren zieleni przestrzeni otwartej
W projekcie zieleni przewidziano pozostawienie otwartej przestrzeni pomiędzy budynkiem Biblioteki, a okalającym teren ogrodzeniem. Eksponowany w niej będzie istniejący i planowany drzewostan, stanowiący wizualną przeciwwagę dla bogatej, wielopłaszczyznowej struktury przestrzennej roślinności bezpośredniego otoczenia budynku.
Teren ten jest łąką schodzącą nad sztuczny strumień. Stawy, umieszczone pomiędzy istniejącą wysoką roślinnością są obsadzone niskimi wierzbami, trawami ozdobnymi.
Ogród na dachu
Integralną częścią ogrodu Biblioteki jest zieleń na dachu budynku, która zorganizowana jest w kilku ogrodach odrębnych w nastroju, kolorze, formie i zapachu. Funkcjonalno-przestrzenny podział ogrodu na dachu - wyznaczony świetlikami, urządzeniami technicznymi oraz wejściami na dach - był inspiracją dla utworzenia zróżnicowanych kolorystycznie i siedliskowo mniejszych ogrodów. Proponowany dla poszczególnych przestrzeni ogrodowych dominujący kolor jest syntezą rodzajów i gatunków roślin. Zgrupowane są one w ogrodach: złotym, srebrnym, niebieskim, karminowym, zielonym.
Ogród złoty jest kompozycją żółto i pomarańczowo kwitnących bylin rozchodników, rojników, jastrzębca, skalnicy oraz krzewów pieciornika. Tło dla bylin i krzewów kwitnących stanowią krzewy kosodrzewiny i suchodrzewu zwyczajnego.
Ogród srebrny jest obsadzony bylinami srebrzystolistnymi, białokwitnącymi, krzewami iglastymi i liściastymi o igłach i liściach srebrzystych. Podstawą kompozycji ogrodu srebrzystego są trawy ozdobne rabatowe takie jak kostrzewa ametystowa, kostrzewa sina, kostrzewa walezyjska i strzeplica sina. Tłem i elementem kompozycji tego ogrodu są oliwniki, jałowce tamaryszkowate, jałowce płożące.
Ogród karminowy to przede wszystkim kompozycja goździków karminowo-różowych, macierzanki, rojnika ogrodowego i murowego, skalnicy Arendsa i rozchodnika Eversa. Kanwą tego ogrodu są krzewy kosodrzewiny karłowej, jałowców, irgi oraz berberysa purpurowego.
Ogród błękitny tworzy kompozycja niebiesko kwitnących dzwonków i płomyków szydlastych oraz biało kwitnących rozchodników, dla których tłem jest kosodrzewina i jałowiec płożący Blue Chip.
Ogród zielony to kompozycja armerii, traw rabatowych zielonych, irgi Dammera oraz pięciornika biało kwitnącego.
Ogród na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej będzie miał charakter doświadczalny, jest to bowiem pierwszy tak duży ogród tego typu w Polsce. Ten arcyciekawy projekt już dziś stał się atrakcją Warszawy. Wzbudził zainteresowanie i podziw mieszkańców stolicy, którzy na nowo odkryli piękno architektury samej Biblioteki, jak i innych obiektów, które można podziwiać z perspektywy Ogrodów. Warto, aby poznali go również inni.
Projekt budynku i ogrodu Biblioteki Uniwersyteckiej: Marek Budzyński, Zbigniew Badowski
Projekt ogrodu i zieleni: Irena Bajerska
Wykonawca: PORR International GmbH
Wykonawcy zieleni:
firma ogrodnicza Ryszarda Łapińskiego - otoczenie strumienia
firma ogrodnicza Julisza Sternaka - krzewy i pnącza w ogrodzie dolnym
firma ogrodnicza Romana Pawłowskiego - zieleń na dachu, trawnik.
Zdjęcia: Adam Bajerski
