Design w przestrzeni publicznej - doświadczenia brytyjskie

Przestrzeń publiczna w Wielkiej Brytanii to fuzja architektury, urbanistyki, inżynierii, designu, sztuki, czyli wysiłek interdyscyplinarny.

Nie trzeba dyskutować z twierdzeniem, że organizacja przestrzeni publicznej wpływa na sposób kontaktowania się ludzi. Znane są pojęcia przestrzeni dospołecznionej i odspołecznionej. Konsekwencją odspołecznienia jest brak kontynuacji naturalnego rozwoju miasta, tworzenie zamkniętych enklaw, wpływających na rozwarstwienie społeczeństwa co w dłuższej perspektywie prowadzi do nasilenia negatywnych zachowań społecznych. I tego  również nie trzeba udowadniać, bo spotykamy się z tym na co dzień.

W Polsce na razie nie wiele mamy przykładów udanych zmian w przestrzeni publicznej. Jednym z krajów gdzie nie tylko dostrzeżono problem funkcjonowania przestrzeni publicznej, ale również są chęci zmienić to tak żeby rzeczywiście mogła służyć ludziom, jest Wielka Brytania. Zasadę którą strają się stosować to że:

• przestrzeń publiczna to fuzja architektury, urbanistyki, inżynierii, designu, sztuki, czyli wysiłek interdyscyplinarny
• władze i projektanci w projekty zmian bardzo silnie angażują społeczeństwo
• sposobem na przekonanie ludzi do zmiany zachowań na lepsze jest zrobienie z tego zabawy, projekty przestrzeni publicznej powstają z dużym poczyciem humoru czy nawet przekorą 
• podkreśla się istotną rolę użytkowników końcowych podczas konsultacji i w samym procesie projektowym
• przestrzeń to nie tylko kwestia “rzeczy”, ale również zachowań.

Przykład 1: Szkoła średnia w Villiers w Southhall

Problem: boisko szkolne 1,750m² otwartej przestrzeni + 1300 uczniów + 35 narodowości + subkultury i podgrupy = mieszanka wybuchowa

Inicjatywa uczniów: fundusze uzyskane przez uczniów od lokalnych władz (£25000) + zatrudnienie absolwentki Royal College of Art, Clary Gaggero, jako projektantki

Wstępne badania: obserwacja uczniów na boisku szkolnym + aktywny udział uczniów (aparaty fotograficzne, burze mózgów - uczniowie robili zdjęcia rzeczy, które im się podobają, a które nie, spisywali pomysły na aktywności na boisku szkolnym, itp.)

Czego chcą uczniowie: komfortowego miejsca do przebywania zarówno w pojedynkę, jak i w grupach + ma być ciekawe i atrakcyjne, nie nudne!

Czego chcą nauczyciele: łatwości obserwacji uczniów + możliwość szybkiej reakcji

Wstępna koncepcja: po tygodniu projektantka Clara Gaggero zaproponowała trzy koncecje

Wybrano projekt: Platforum - zaakceptowany przez uczniów i nauczycieli

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Autor: prezentacja Weroniki Rochackiej na Design 4CityLife| © Adrian Westaway

Szkolne boisko Platforum, Villiers High School, Southall

Podsumowanie:

• Projekt na małą skalę, z małym budżetem i krótkim terminem realizacji
• Klucz do sukcesu to zaangażowanie użytkowników / uczniów i nauczycieli od samego początku jako zleceniodawców oraz współprojektantów
• Badanie potrzeb
• Wyrobienie w uczniach poczucia odpowiedzialności za przestrzeń wokół nich

Przykład 2: Meanwhile Project

Problem: opuszczone i wandalizowane sklepy

Pomysł: program umożliwiający “tymczasowe” użytkowanie niezagospodarowanych lokali

Wsparcie samorządowe: ustawa rządowa “Looking after our town centres” z kwietnia 2009 + praktyczne i finansowe wsparcie dla grup i pojedynczych osób z pomysłami tymczasowego zagospodarowania lokali + wsparcie finansowe dla właścicieli nieużywanych sklepów (zwrot części czynszu)

Realizacja: użyczenie niewynajętych lokali na spotkania hobbystów, happeningi, imprezy dla dzieci. Powstanie społecznego supermarketu ludzi - prace "społeczne" przez klika godizn miesięcznie w sklepie pozwalają znacząco obniżyć koszty co w konsekwencji daje niskie ceny produktów!

Zobacz galerię 6 zdjęć

Autor: Meanwhile Project

Meanwhile Projekt, Wielka Brytania - podupadające centrum handlowe przed zmianą

Podsumowanie:

• Przeniesienie odpowiedzialności na użytkowników; umożliwienie im aktywnego działania oraz kreowania przestrzeni publicznej wokół nich
• Klucz do sukcesu to współpraca administracyjna na poziomie centralnym i regionalnym oraz praktyczne wsparcie dla inicjatorów pomysłów oraz właścicieli lokali
• Zaangażowanie lokalnych grup
• Przemyślana strategia komunikacji meanwhilespace.ning.com