Ruch budowlany w I półroczu 2003 roku. Część 2 - rozbiórki obiektów budowlanych oraz wnioski

Postępowania egzekucyjne - wg tytułu ich rozpoczęcia - potwierdzają tendencje występujące przy nakazach rozbiórki. W dalszym ciągu najwięcej jest postępowań z powodu samowoli budowlanej, ale zwiększa się zauważalnie procentowy udział postępowań egzekucyjnych z tytułu niewłaściwego utrzymania obiektu.

Rozbiórki obiektów budowlanych
W piewszym półroczu 2003 roku (w porównaniu do I półrocza roku 2002) nastąpił spadek wydanych nakazów rozbiórki o 9,7%, wszczętych postępowań egzekucyjnych o 11,4% i rozbiórek wykonanych o 16,9%.

Przy spadku ogólnej liczby wydanych nakazów rozbiórki w porównaniu do roku ubiegłego, zmieniły się ilości nakazów wydanych z poszczególnych tytułów określonych prawem budowlanym:

• samowoli budowlanej, tj. budowy bez pozwolenia - wydano o 11,4% mniej nakazów,
• budowy niezgodnej z warunkami pozwolenia na budowę - ilość nakazów wzrosła o 8,1%,
• nieprawidłowego utrzymania obiektów - spadek o 23,8%.

Wzajemne proporcje nakazów wydanych z określonych tytułów, w porównaniu do analogicznego okresu 2002 roku nie zmieniły się w istotny sposób:

• z tytułu samowoli budowlanej wydano 51% wszystkich nakazów,
• budowa niezgodna z warunkami pozwolenia na budowę - 29% wszystkich nakazów,
• z tytułu nieprawidłowego utrzymania obiektów wydano 20% wszystkich nakazów. Zauważyć należy, że w porównaniu do lat ubiegłych procent ten jest relatywnie wysoki (znacznie zwiększył się zwłaszcza w ubiegłym roku), co świadczy o pogarszającym się stanie technicznym istniejących obiektów budowlanych.

Województwa, w których wydawanych jest najwięcej nakazów rozbiórki to: mazowieckie, śląskie, małopolskie, wielkopolskie i dolnośląskie (podobny wynik wykazały badania ubiegłoroczne). Najmniej nakazów wydaje się w województwach: opolskim, podlaskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim.
Największy, bo ponad 30 procentowy spadek nakazów rozbiórki miał miejsce w województwach: pomorskim, wielkopolskim i podkarpackim. Największy, bo prawie dwukrotny wzrost nakazów rozbiórki miał miejsce w województwie dolnośląskim.
W porównaniu do I półrocza 2002, spadła również o 11,4% liczba wszczętych postępowań egzekucyjnych.
Postępowania egzekucyjne - wg tytułu ich rozpoczęcia - potwierdzają tendencje występujące przy nakazach rozbiórki. W dalszym ciągu najwięcej jest postępowań z powodu samowoli budowlanej, ale zwiększa się zauważalnie procentowy udział postępowań egzekucyjnych z tytułu niewłaściwego utrzymania obiektu, tj. na podstawie art. 66 i 67 Prawa budowlanego.

Najbardziej, bo aż o 17% zmniejszyła się liczba rozbiórek wykonanych w I połowie 2003 roku.
Podobnie jak w latach ubiegłych najwięcej jest rozbiórek wykonanych z powodu samowoli budowlanej, tj. budowy bez pozwolenia.
Z tego tytułu wykonano 1105 rozbiórek, co stanowi 71% wszystkich wykonanych rozbiórek.). Wzrasta procent rozbiórek wykonanych z tytułu nieprawidłowego utrzymania obiektów budowlanych, jest nieco niższy niż w roku 2002, ale stanowi już 18% wszystkich wykonanych rozbiórek.

W rozbiórkach wykonanych, znikomy procent stanowią wykonania zastępcze, co świadczy o skutecznym egzekwowaniu zapisu w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, na podstawie którego ustalana jest jednorazowa, wysoka grzywna przymuszająca do wykonania rozbiórki.

Wnioski
Wyniki badań ruchu budowlanego w I półroczu 2003 roku pozwalają na następujące stwierdzenia:

• trudno jeszcze mówić o końcu regresu utrzymującego się od kilku lat w budownictwie. Wzrosła wprawdzie liczba pozwoleń na budowę, jeszcze bardziej, bo aż o 70% liczba obiektów oddawanych do użytkowania, nie musi to jednak świadczyć o znacznej poprawie koniunktury. Przyczyny wzrostu liczby obiektów oddawanych do użytkowania, zwłaszcza w kategorii budynków mieszkalnych, są raczej natury formalnej, ekonomicznej oraz psychologicznej i nie uprawniają do wnioskowania o poprawie koniunktury w tym obszarze budownictwa,
• istniejąca substancja mieszkaniowa ulega postępującej degradacji, wzrasta ilość obiektów w złym stanie technicznym, o czym świadczy zwiększający się procent rozbiórek wykonanych z tytułu nieprawidłowego utrzymania obiektu budowlanego,
• inwestorzy, a także inni uczestnicy procesu budowlanego, wykazują się większą znajomością przepisów prawa budowlanego i w większym stopniu postępują zgodnie z jego regulacjami. Wskazuje na to fakt tendencji spadkowej w obszarze wydawania nakazów, mających na celu przywrócenie właściwego porządku prawnego.

Opracowanie powstało w Departamencie Wyrobów Budowlanych i Statystyki GUNB

Badania statystyk ruchu budowlanego są prowadzone w Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego od 1995 roku.
Podstawą prawną badań jest ustawa z dnia 29 czerwca 1995 roku o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88 poz. 439), która określa zasady i sposób prowadzenia badań, gromadzenia oraz opracowywania zebranych danych, a także udostępniania i rozpowszechniania wyników, jako oficjalnych danych statystycznych.
Badania obiektów budowlanych przekazanych do użytkowania oraz rozbiórek realizowane są w ramach programu badań statystyki publicznej. Pozwolenia na budowę prowadzone są jako badania własne, pomocne dla realizacji zadań statutowych Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Zbierane informacje dotyczą ilości wydanych decyzji administracyjnych, oraz ilości obiektów objętych pozwoleniami na budowę.
Zakres podmiotowy prowadzonych badań obejmuje jednostki organizacyjne administracji rządowej i samorządu terytorialnego, realizujące zadania określone w ustawie Prawo budowlane. Jednostkami tymi są: urzędy wojewódzkie i starostwa powiatowe, wojewódzkie i powiatowe inspektoraty nadzoru budowlanego.