Ruch budowlany w I półroczu 2003 roku. Część 1 - pozwolenia na budowę i obiekty budowlane oddane do użytkowania

W pierwszym półroczu 2003 roku zatrzymana została utrzymująca się od paru lat tendencja spadku liczby wydawanych pozwoleń na budowę. Znacznie zwiększyła się również ilość obiektów przekazywanych do użytkowania. Największy udział miały w tym budynki jednorodzinne, gdzie wzrost wyniósł aż 126%.

Pozwolenia na budowę
W I półroczu 2003 roku zatrzymana została utrzymująca się od paru lat tendencja spadku liczby wydawanych pozwoleń na budowę. Wystąpił niewielki 5 procentowy wzrost, zarówno decyzji administracyjnych (81 603 pozwoleń w stosunku do 77 741 w I półroczu roku 2002), jak i obiektów budowlanych, na które wydane zostały pozwolenia (83 618 obiektów przy 81 144 w roku ubiegłym).

Największe zmiany ilościowe w strukturze obiektów budowlanych, występują w obszarze budownictwa mieszkaniowego, stanowiącego od kilku lat ok. 30% wszystkich pozwoleń na budowę (budynki jedno i wielorodzinne).

Ilość pozwoleń na budowę wzrosła w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego o 37,6% w kategorii budynków jednorodzinnych (z 17 218 obiektów w I półroczu 2002, do 23 696 obiektów w roku bieżącym), o 35,1% w przypadku budynków wielorodzinnych (z 766 do 1035), oraz o 11,2% w kategorii obiektów zamieszkania zbiorowego.

W pozostałych kategoriach obiektów budowlanych wystąpił spadek liczby pozwoleń:

• budynki gospodarczo-inwentarskie - spadek o 13%,
• budynki przemysłowe i magazynowe - spadek o 13,2%,
• budynki użyteczności publicznej - spadek o 7,2%,
• obiekty pozostałe - spadek o 4,4%.

Wzrost liczby wydanych pozwoleń na budowę, w odniesieniu do roku 2002, wystąpił w 9 województwach. Największy, bo 30-proc. w województwie pomorskim. W pozostałych województwach: dolnośląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, małopolskim, lubelskim, mazowieckim, łódzkim i wielkopolskim, liczba wydanych pozwoleń na budowę wzrasta od kilku do kilkunastu procent.
W proporcji do liczby ludności zamieszkującej dane województwo - przy średniej krajowej wynoszącej 2,1 pozwolenia na 1 tysiąc mieszkańców - tylko w pięciu województwach wskaźnik ten jest wyższy.
Są to województwa: wielkopolskie (3,7), łódzkie (2,6), mazowieckie (2,6), lubelskie (2,3) oraz kujawsko-pomorskie (2,2). Najniższe wskaźniki zanotowano natomiast w województwach: opolskim (1,1), śląskim (1,3), dolnośląskim (1,5), oraz świętokrzyskim (1,6).
Największy spadek liczby wydanych pozwoleń na budowę wystąpił w województwach podlaskim, śląskim i kujawsko-pomorskim.

Obiekty budowlane oddane do użytkowania
Informacje o liczbie wydawanych pozwoleń na użytkowanie obiektów budowlanych, pozwalają na określenie realnego przyrostu, bądź zmniejszenia nowych zasobów budowlanych, skali realizowanych robót i pośrednio długości trwania procesu budowlanego. Cykl inwestycyjny, od wydania pozwolenia na budowę do "zasiedlenia" - tj. zgłoszenia zamiaru przystąpienia do użytkowania obiektu lub uzyskania pozwolenia na jego użytkowanie, trwa przeciętnie od 1,5 roku do 3 lat. Zatem liczba obiektów budowlanych oddanych do użytkowania jest funkcją między innymi ilości pozwoleń na budowę wydawanych w latach poprzednich. Podział na obiekty oddawane do użytkowania na podstawie zawiadomienia lub decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, obrazuje poprawność przebiegu procesu budowlanego, a także skalę stosowania określonych w prawie budowlanym wymaganych procedur związanych z przekazywaniem obiektów budowlanych do użytkowania. W latach ubiegłych, począwszy od roku 1995, pomimo nieznacznych różnic, ilość obiektów przekazanych do użytkowania generalnie wzrastała, aż do roku 2002.
W 2002 roku, w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, ilość obiektów przekazywanych do użytkowania wzrosła aż o 20%.

W I półroczu bieżącego roku nastąpił dalszy znaczący wzrost - liczba obiektów oddanych do użytkowania zwiększyła się o 70,5 %. Największy udział mają w tym budynki jednorodzinne, gdzie wzrost wynosi aż 126 % w porównaniu do I półrocza 2002 r.

Na tak znaczący wzrost złożył się szereg czynników. W budownictwie indywidualnym, w tym jednorodzinnym, stanowiącym prawie połowę wszystkich oddawanych do użytku obiektów budowlanych, część inwestorów zgłosiła wcześniej zasiedlone budynki, nie rejestrowane uprzednio w celu wydłużenia okresu korzystania z ulgi podatkowej. Inni obawiali się zmian wprowadzanych nowelizacją Prawa budowlanego, m.in. obowiązku poddania się kontroli zgodności wybudowanego obiektu z projektem zatwierdzonym w wydanym pozwoleniu na budowę, oraz kar nakładanych w przypadkach niezgodności. Uzyskany efekt statystyczny, w postaci znaczącego przyrostu obiektów oddawanych do użytkowania, nie musi oznaczać jednak tak znacznego, realnego zwiększenia zasobów budowlanych.

W poszczególnych kategoriach obiektów oddanych do użytkowania w I półroczu 2003 nastąpił znaczny wzrost w porównaniu do analogicznego okresu roku 2002:

• budynki jednorodzinne - wzrost o 126%,
• budynki gospodarczo - inwentarskie - wzrost o 53,4%,
• budynki zamieszkania zbiorowego - wzrost o 42%,
• budynki przemysłowe i magazynowe - wzrost o 22%,
• budynki użyteczności publicznej - wzrost o 13,2%,
• budynki wielorodzinne - wzrost o 9,6%.

Liczba obiektów oddanych do użytkowania wzrosła we wszystkich województwach. Największy wzrost, w porównaniu do roku ubiegłego, nastąpił w województwie: małopolskim - o 154%, podkarpackim - o 127%, oraz pomorskim i świętokrzyskim - o 123%. W pozostałych województwach wzrosty były też znaczne, kilkudziesięcio procentowe.
Średnio w kraju oddawane są do użytku 2 obiekty na 1 tysiąc mieszkańców. Taką średnią ma województwo łódzkie. W pięciu województwach średnia ta jest wyższa, a mianowicie w małopolskim 2,9 obiektów, podkarpackim 2,8, wielkopolskim 2,5 oraz w pomorskim i lubuskim - 2,2.

Opracowanie wykonano w Departamencie Wyrobów Budowlanych i Statystyki GUNB.