Plan budowy autostrad i dróg ekspresowych w latach 2008-2013 (według GDDKiA)
rodzaj dróg | stan 2007 (w km) | stan 2013 (w km) | ilość robót (w km) |
autostrady | 674 | 1634 | 960 |
drogi ekspresowe | 294 | 3032 | 2738 |
drogi krajowe | 16 887 | 20 880 | 3993 (modernizacja) |
Niezbędne środki finansowe na wykonanie planowanych robót: 150 mld zł, w tym na drogi krajowe: 120 mld zł, drogi i ulice samorządowe: 30 mld zł.
Realne środki finansowe w latach 2007-2013:
drogi krajowe:
- UE: 44 mld zł
- akcyza od paliw (12%) - (6 lat x 2,5 mld zł): 15 mld zł
- opłata paliwowa (80%) - (6 lat x 1,0 mld zł): 6 mld zł
- pożyczki (?): 5 mld zł
- emisja obligacji (?): 2 mld zł
- koncesjonariusze (?): 6 mld zł
- rezerwa budżetowa: ?
Łącznie: 78 mld zł
Brak pokrycia: 42 mld zł
drogi i ulice samorządowe:
środki własne i Programy Operacyjne UE: 10 mld zł
Brak pokrycia: 10 mld zł
Brak pokrycia łącznie (na drogi krajowe + drogi i ulice samorządowe): 52 mld zł!!!
Koszty budowy:
autostrada 1 km:
- obszar zamiejski, teren płaski (bez obiektów inżynierskich): 28-30 mln zł
- obszar zurbanizowany (bez obiektów inżynierskich): 44-46 mln zł
- obszar zurbanizowany (z obiektami inżynierskimi): 64-68 mln zł
droga ekspresowa 1 km:
- obszar zamiejski, teren płaski (bez obiektów inżynierskich): 16-18 mln zł
- obszar zurbanizowany (bez obiektów inżynierskich): 28-30 mln zł
Czynniki wpływające na stan drogownictwa:
prawo
· brak ustawy faktycznie określającej i wprowadzającej w życie Narodowy Program Budowy Dróg
· ustawy dotyczące finansów publicznych
· ustawy: Prawo ochrony środowiska i o ochronie przyrody
· ustawy: Prawo budowlane i o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
· ustawa Prawo zamówień publicznych
· ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym
· Akty niższego szczebla wprowadzające kolejne ograniczenia i zakazy
finanse
· niski poziom finansowania dróg z budżetu Państwa (0,3% PKB). Średnio w krajach europejskich (1% PKB)
· brak jednolitego i spójnego modelu finansowania drogownictwa
· zbyt dużo zarządzających środkami na drogi (MF, MRR, MT, MŚ)
· skomplikowane procedury w ubieganiu się o środki finansowe
· ograniczanie wykorzystania w szerszym zakresie kapitału prywatnego przy budowie dróg
zarządzanie
· niski poziom umocowania kompetencyjnego osób zarządzających drogami
· brak określenia organu (instytucji) zarządzającego środkami inwestycyjnymi na drogownictwo
· zbyt dużo szczebli zarządzania drogami i ulicami
· próby tworzenia nowych podmiotów zarządzających drogami
materiały do budowy dróg
· ograniczone możliwości produkcji materiałów kamiennych w Polsce
· problemy transportowe przewoźników
· zbyt małe wykorzystanie materiałów miejscowych i odpadowych
· limity CO2
· niestabilność cen materiałów i taryf przewozowych
rynek wykonawczy
· ograniczone możliwości wykonawcze firm drogowych i mostowych - aktualnie 15 mld zł rocznie
· zasady prowadzenia postępowań przetargowych
· niestabilny rynek zamówień publicznych
· zasady obowiązujące przy realizacjach inwestycji
· osiągane przez firmy wyniki ekonomiczno-finansowe ograniczające ich rozwój
· brak kadry inżynieryjno-technicznej
· przepisy utrudniające zatrudniane pracowników zagranicznych
· bieżąca sytuacja na rynku zamówień publicznych w drogownictwie
Główne czynniki hamujące inwestycje firm:
- niska rentowność kontraktów na roboty drogowe
- niekorzystne warunki określane w dokumentacjach przetargowych
- zbyt wysoki poziom liczby robót zlecanych do realizacji podwykonawcom
- prowadzenie przez wygrywających przetargi tzw. "wtórnego procesu przetargowego"
- długie terminy płatności wymuszane przez zleceniodawców
Ostateczna konkluzja:
Konieczny jest natychmiastowy wzrost rentowności firm drogowych i mostowych. Jeśli on nie nastąpi, to branża nie będzie w stanie podołać realizacji planowanego zakresu robót w najbliższych latach.