Prognozowany wzrost rynku budowlanego w Europie Środkowowschodniej

Według nowego raportu firmy konsultingowo-analitycznej PMR, w latach 2005-2006 rynek budowlany w krajach Europy Środkowowschodniej (CEE) będzie rósł w imponującym tempie 8-10 proc. rocznie. Wysokie wzrosty w budownictwie będą notowane we wszystkich krajach omawianego regionu, zaś najlepsze perspektywy rozwoju rysują się przed Rosją.

Region CEE jest rozumiany jako Rosja, Polska, Czechy i Węgry.

Analitycy PMR przewidują, że rynek budowlany w Europie Środkowowschodniej wzrośnie w ciągu najbliższych dwóch lat o ponad 32 mld euro, osiągając w 2006 r. pułap około 109 mld euro.
W omawianym regionie największy rynek budowlany ma Rosja; jego wartość jest szacowana jest na około 41 mld euro, czyli o prawie 14 proc. więcej niż łączna wartość rynków pozostałych krajów tego regionu. W ciągu najbliższych dwóch lat ta przewaga nieznacznie zmaleje i na koniec 2006 roku wartość rynku budowlanego w Rosji będzie o około 12 proc. większa niż w pozostałych krajach CEE.
Polska jest drugim co do wielkości rynkiem budowlanym w tym regionie.
Warto podkreślić fakt, że chociaż Czechy i Węgry mają podobną liczbę ludności, czeski rynek budowlany jest o ponad 70 proc. większy niż rynek budowlany na Węgrzech (według danych z 2004 roku). Zgodnie z przewidywaniami analityków PMR, w ciągu najbliższych dwóch lat ta przewaga jeszcze wzrośnie.
Na koniec 2006 roku sytuacja nie zmieni się drastycznie i Rosja nadal pozostanie liderem, natomiast Polska zachowa w rankingu drugą pozycję.
W okresie 2005-2006 rynki budowlane w poszczególnych krajach będą rozwijały się w przeciętnym rocznym tempie 8-11 proc.
Stałe wzrosty na tym poziomie oznaczają początek trendu wzrostowego w sektorze budowlanym w regionie.
Zwyżki mają być największe od lat, szczególnie w przypadku Polski, gdzie na przestrzeni ostatnich lat notowano spadki produkcji (w latach 2001-2004 przeciętne roczne zmiany produkcji sprzedanej budownictwa wahały się w granicach od -8 do 2 proc.).
Analitycy PMR podkreślają jednak, że pomiędzy poszczególnymi państwami CEE nie wystąpią duże różnice w tempie rozwoju - odwrotnie niż miało to miejsce na przestrzeni ostatnich kilku lat. W najbliższej przyszłości rynek rosyjski odnotuje największą dynamikę rozwoju (przeciętna roczna stopa wzrostu będzie bliska 11 proc.), podczas gdy Polska, Czechy i Węgry będą średnio zwiększały wartość swoich rynków w tempie około 9-10 proc. rocznie.

Największy wpływ na dynamiczny rozwój rynku budowlanego w krajach CEE w ciągu następnych kilku lat będą miały następujące czynniki:

• Rozwój budownictwa inżynieryjnego, które będzie się prężnie rozwijało zwłaszcza w nowych krajach Unii Europejskiej - w Czechach, w Polsce i na Węgrzech. Spowodowane to będzie napływem środków unijnych, których większość skierowana zostanie do sektora budownictwa inżynieryjnego - na budowę i modernizację dróg i kolei. Niski poziom rozwoju infrastruktury drogowej, brak nowoczesnych połączeń oraz niezadowalająca jakość dróg wymagają możliwie szybkiej interwencji i to stworzy szanse, aby budownictwo inżynieryjne stało się motorem wzrostu dla całego sektora budowlanego, nie tylko w Rosji, ale także w całym regionie CEE.
• Rozwój sektora mieszkaniowego. W porównaniu do krajów Unii Europejskiej mieszkania w Czechach, w Polsce, w Rosji i na Węgrzech znajdują się w niezadowalającym stanie zarówno pod względem ilości, jak i jakości. Otwiera to bardzo szerokie perspektywy szczególnie dla firm budowlanych specjalizujących się w pracach remontowych. Ponadto pod względem ilości mieszkań oddawanych do użytku kraje regionu CEE znacząco ustępują państwom "Piętnastki". Szanse także w tej dziedzinie stoją przed firmami budowlanymi, szczególnie ze względu na zauważalny deficyt mieszkań we wszystkich krajach omawianego regionu.
• Rynek budownictwa niemieszkaniowego będzie również wpływał na wzrost sektora budowlanego, choć w mniejszym stopniu niż wspomniane wcześniej segmenty.

Chociaż powyższe charakterystyki są prawdziwe dla całego regionu, rynki budowlane w analizowanych państwach w oczywisty sposób różnią się od siebie. Informacji na temat sytuacji w poszczególnych krajach CEE dostarczają raporty dotyczące rynków budowlanych w Czechach, Polsce, Rosji i na Węgrzech (również w ostatnim czasie wydane przez PMR).
Według PMR, najważniejsze cechy charakteryzujące poszczególne rynki budowlane państw środkowoeuropejskich to:

• Poziom rozwoju rosyjskiego rynku budowlanego pod wieloma względami ustępuje rynkom budowlanym nie tylko Unii Europejskiej, lecz także regionu CEE. Rosja ma poważne deficyty w budownictwie mieszkaniowym, w nowoczesnym budownictwie niemieszkaniowym, a także w segmencie budownictwa inżynieryjnego. Jednocześnie wartość udziału budownictwa w generowaniu PKB jest tu największa w całym regionie, zaś perspektywy rozwoju - najlepsze wśród krajów poddanych analizie.
• Sektor budowlany w Polsce w ostatnich kilku latach przeżywał kryzys. Jednak już od 2003 r. zaobserwowano oznaki stopniowej poprawy sytuacji. Rosną inwestycje, zwiększa się liczba pozwoleń w budownictwie mieszkaniowym, co przekłada się na zwiększoną sprzedaż firm budowlanych. Polska ma jednak jeszcze duże braki zarówno w sferze mieszkalnictwa, jak i w infrastrukturze. Budownictwo infrastrukturalne, które w największym stopniu skorzysta ze zwiększonych funduszy unijnych, w dalszym ciągu będzie głównym motorem rozwoju polskiego rynku budowlanego.
• Rynek budowlany w Czechach jest najlepiej rozwinięty wśród krajów CEE. Wartość sprzedana budownictwa per capita jest tu największa w całym regionie, podobnie jak produktywność pracowników firm budowlanych. Czechy znajdują się również w czołówce jeśli chodzi o charakterystyki dotyczące ilości autostrad, ilości nowoczesnej powierzchni biurowej w przeliczeniu na mieszkańca stolicy czy też wyposażenia domów w podstawowe instalacje. Mimo to czeski rynek nadal oferuje duże możliwości dla firm budowlanych, m.in. w sektorze mieszkaniowym.
• Węgierski rynek budowlany znajduje się na czele regionu pod względem nowego mieszkalnictwa. Właśnie tu buduje się najwięcej mieszkań w przeliczeniu na osobę, system kredytowy jest najlepiej rozwinięty, a statystyki dotyczące pozwoleń na budowę - najkorzystniejsze w całym regionie. Jednocześnie na przestrzeni ostatnich kilku lat sytuacja w budownictwie była bardzo niestabilna, a zmiany produkcji sprzedanej były bardzo zmienne. Jednakże rynek ten cechuje się dużym potencjałem, ponieważ udział budownictwa w generowaniu PKB jest nadal najmniejszy w całym regionie i znacząco mniejszy niż w krajach Unii.

Reasumując, według raportu PMR perspektywy rozwoju rynku budowlanego w Europie Środkowo-Wschodniej można określić jako bardzo obiecujące. Autorzy raportu podkreślają, że poziom rozwoju omawianych gałęzi budownictwa pod wieloma względami ustępuje rynkom budowlanym "Piętnastki", a co za tym idzie, perspektywy rozwoju tej dziedziny gospodarki w regionie CEE są bardzo dobre i korzystniejsze niż w krajach Unii.