najwyższe czynsze | lekki trend spadkowy spowodowany wzrostem dostępności powierzchni handlowych, pustostanów i ofert podnajmu | ↓ |
najkorzystniejsze stopy zwrotu | szacowany trend stabilny | → |
podaż | w budowie ok. 870 000 m2, wstrzymane/opóźnione budowy na ok. 190 000 m2 | ↑ |
popyt | ostrożność w podejmowaniu decyzji, spadek popytu ze strony wiodących najemców (anchors) | ↓ |
W III kwartale 2009 roku oddano do użytku jedynie około 35 000 m2 powierzchni centrów handlowych. Wśród ukończonych obiektów należy wymienić Carrefour Jastrzębie Zdrój i Galerię Feniks Radom. Wydarzeniem w III kwartale było podpisanie umowy inwestycyjnej pomiędzy PKP SA i firmą Neinver dotyczącej realizacji węzła komunikacyjnego Katowice Osobowa połączonego z galerią handlową i centrum biznesowym. Łącznie na koniec września w budowie pozostawało 870 000 m2 powierzchni w centrach handlowych, z czego aż 42,5% zostanie oddanych do użytku w IV kwartale tego roku. Największymi budowanymi obecnie centrami handlowymi są IKEA Port Łódź oraz Bonarka Kraków.
W III kwartale odnotowano transakcje kupna/sprzedaży sieci handlowych z sektora spożywczego i RTV AGD. Sieć Billa (25 supermarketów) została sprzedana Grupie E. Leclerc. Decyzja o wycofaniu się z Polski Electro World związana jest ze sprzedażą tej sieci do Mix Electronics. W sektorze odzieżowym natomiast Vistula sfinalizowała renegocjacje finansowania z bankami, a sieci Redan i Gino Rossi znalazły inwestorów strategicznych, którzy dokapitalizowali te spółki. Sieci handlowe z dużą ostrożnością podejmują decyzje strategiczne, za cel ekspansji wybierając najlepsze centra handlowe w dużych miastach.
III kwartał 2009 | II kwartał 2009 | trend | |||
€/m2/miesiąc | €/m2/rok | €/m2/miesiąc | €/m2/rok | ||
Warszawa | 83 | 996 | 83 | 996 | → |
Konurbacja | 40 | 480 | 40 | 480 | → |
Trójmiasto | 42 | 504 | 44 | 528 | ↓ |
Kraków | 45 | 540 | 46 | 552 | ↓ |
Łódź | 41 | 492 | 41 | 492 | → |
Wrocław | 41 | 492 | 43 | 516 | ↓ |
Poznań | 42 | 504 | 44 | 528 | ↓ |
Szczecin | 40 | 480 | 40 | 480 | → |
Czynsze za centralnie położony lokal (100-150 m2) w najlepszym centrum handlowym, moda |
III kwartał 2009 | II kwartał 2009 | trend | |
Warszawa | 7,75 | 7,75 | → |
Konurbacja | 8,25 | 8,25 | → |
Trójmiasto | 8,25 | 8,25 | → |
Kraków | 8,25 | 8,25 | → |
Łódź | 8,25 | 8,25 | → |
Wrocław | 8,25 | 8,25 | → |
Poznań | 8,25 | 8,25 | → |
Szczecin | 8,25 | 8,25 | → |
W świetle braku ostatnich danych porównawczych dotyczących rynku w wielu rejonach Europy oraz zmieniającego się charakteru rynku, jak również kosztów związanych z przeprowadzaniem transakcji, takich jak koszty finansowania, dane dotyczące stóp kapitalizacji należy traktować jedynie jako dane wytyczne przedstawiające przewidywany trend oraz kierunek zmian i nie powinny być traktowane jako dane porównawcze dla jakiejkolwiek nieruchomości czy transakcji bez uwzględnienia jej specyficznego charakteru. |
najemca | powierzchnia | centrum handlowe | miasto |
Saturn | 5 082 | IKEA Port Łódź | Łódź |
Fantasy park | 2 340 | Agora | Bytom |
RTV Euro | 2 000 | Rapsodia | Elbląg |
TK Maxx | 4 545 | Galeria Malta | Poznań |
Realizacja kolejnych inwestycji handlowych na polskim rynku związana jest ściśle z dostępem deweloperów do finansowania i kondycją rynku najmu. Biorąc pod uwagę obecną sytuację, przewiduje się, że po roku 2010 nastąpi znaczące zmniejszenie podaży nowych centrów.