Powierzchnie handlowe w Polsce
Po okresie spowolnienia widocznego w I poł. 2009 r., na rynku nieruchomości handlowych w III kw. pojawiły się pierwsze symptomy ożywienia. Wznowiono realizację niektórych projektów centrów handlowych, część sieci handlowych została poddana restrukturyzacji bądź uzyskała refinansowanie. Jednak pomimo pewnej poprawy sytuacji na rynku, wskaźnik sprzedaży ogółem odnotował spadki, a wielkość powierzchni niewynajętej wzrosła...
najwyższe czynsze | lekki trend spadkowy spowodowany wzrostem dostępności powierzchni handlowych, pustostanów i ofert podnajmu | ↓ |
najkorzystniejsze stopy zwrotu | szacowany trend stabilny | → |
podaż | w budowie ok. 870 000 m2, wstrzymane/opóźnione budowy na ok. 190 000 m2 | ↑ |
popyt | ostrożność w podejmowaniu decyzji, spadek popytu ze strony wiodących najemców (anchors) | ↓ |
W III kwartale 2009 roku oddano do użytku jedynie około 35 000 m2 powierzchni centrów handlowych. Wśród ukończonych obiektów należy wymienić Carrefour Jastrzębie Zdrój i Galerię Feniks Radom. Wydarzeniem w III kwartale było podpisanie umowy inwestycyjnej pomiędzy PKP SA i firmą Neinver dotyczącej realizacji węzła komunikacyjnego Katowice Osobowa połączonego z galerią handlową i centrum biznesowym. Łącznie na koniec września w budowie pozostawało 870 000 m2 powierzchni w centrach handlowych, z czego aż 42,5% zostanie oddanych do użytku w IV kwartale tego roku. Największymi budowanymi obecnie centrami handlowymi są IKEA Port Łódź oraz Bonarka Kraków.
W III kwartale odnotowano transakcje kupna/sprzedaży sieci handlowych z sektora spożywczego i RTV AGD. Sieć Billa (25 supermarketów) została sprzedana Grupie E. Leclerc. Decyzja o wycofaniu się z Polski Electro World związana jest ze sprzedażą tej sieci do Mix Electronics. W sektorze odzieżowym natomiast Vistula sfinalizowała renegocjacje finansowania z bankami, a sieci Redan i Gino Rossi znalazły inwestorów strategicznych, którzy dokapitalizowali te spółki. Sieci handlowe z dużą ostrożnością podejmują decyzje strategiczne, za cel ekspansji wybierając najlepsze centra handlowe w dużych miastach.
III kwartał 2009 | II kwartał 2009 | trend | |||
€/m2/miesiąc | €/m2/rok | €/m2/miesiąc | €/m2/rok | ||
Warszawa | 83 | 996 | 83 | 996 | → |
Konurbacja | 40 | 480 | 40 | 480 | → |
Trójmiasto | 42 | 504 | 44 | 528 | ↓ |
Kraków | 45 | 540 | 46 | 552 | ↓ |
Łódź | 41 | 492 | 41 | 492 | → |
Wrocław | 41 | 492 | 43 | 516 | ↓ |
Poznań | 42 | 504 | 44 | 528 | ↓ |
Szczecin | 40 | 480 | 40 | 480 | → |
Czynsze za centralnie położony lokal (100-150 m2) w najlepszym centrum handlowym, moda |
III kwartał 2009 | II kwartał 2009 | trend | |
Warszawa | 7,75 | 7,75 | → |
Konurbacja | 8,25 | 8,25 | → |
Trójmiasto | 8,25 | 8,25 | → |
Kraków | 8,25 | 8,25 | → |
Łódź | 8,25 | 8,25 | → |
Wrocław | 8,25 | 8,25 | → |
Poznań | 8,25 | 8,25 | → |
Szczecin | 8,25 | 8,25 | → |
W świetle braku ostatnich danych porównawczych dotyczących rynku w wielu rejonach Europy oraz zmieniającego się charakteru rynku, jak również kosztów związanych z przeprowadzaniem transakcji, takich jak koszty finansowania, dane dotyczące stóp kapitalizacji należy traktować jedynie jako dane wytyczne przedstawiające przewidywany trend oraz kierunek zmian i nie powinny być traktowane jako dane porównawcze dla jakiejkolwiek nieruchomości czy transakcji bez uwzględnienia jej specyficznego charakteru. |
najemca | powierzchnia | centrum handlowe | miasto |
Saturn | 5 082 | IKEA Port Łódź | Łódź |
Fantasy park | 2 340 | Agora | Bytom |
RTV Euro | 2 000 | Rapsodia | Elbląg |
TK Maxx | 4 545 | Galeria Malta | Poznań |
Realizacja kolejnych inwestycji handlowych na polskim rynku związana jest ściśle z dostępem deweloperów do finansowania i kondycją rynku najmu. Biorąc pod uwagę obecną sytuację, przewiduje się, że po roku 2010 nastąpi znaczące zmniejszenie podaży nowych centrów.