Porty regionalne rosną w siłę
W 2006 roku polskie lotniska obsłużyły ponad 15,3 mln pasażerów, czyli o jedną trzecią więcej niż w roku 2005. Wzrost liczby osób, korzystających z tego środka transportu - to wciąż główny powód, wymuszający budowę nowych bądź rozbudowę istniejących portów. W latach 2007-2013 sektor lotniczy czekają inwestycje rzędu 1,2 mld euro, przy czym najbardziej skorzystają z tego mniej rozwinięte regiony - wynika z analiz firmy badawczej PMR.
- Lotnisko powinno być umiejscowione jak najbliżej mieszkańców. Tymczasem w polskiej rzeczywistości zdarza się, że ludzie muszą przebyć ponad 200 km, by dostać się do najbliższego portu. Na jeden port przypada średnio 3,2 mln obywateli, podczas gdy w krajach starej Unii Europejskiej liczba ta wynosi około 460 tys. - zwraca uwagę Bartłomiej Sosna, analityk rynku budowlanego w PMR Publications. Jego zdaniem z tego właśnie względu lotniska muszą powstać w pobliżu takich miast jak Białystok czy Lublin. Jest pewne to, że port im. Fryderyka Chopina w Warszawie - obsługujący wciąż ponad połowę wszystkich pasażerów, korzystających z polskich lotnisk (w 2006 roku przewinęło się przez niego przeszło 8,1 mln pasażerów - przyp. red.) - potrzebuje odciążenia.
Raport firmy PMR zakłada powstanie regionalnych portów lotniczych nawet w dziewięciu miastach w Polsce. Całkowita wartość środków zainwestowanych w nie w ciągu pięciu najbliższych lat może wynieść nawet 425 mln euro. Rozwój sieci lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych w województwach mniej rozwiniętych wspiera rząd. Dotyczy to województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego i świętokrzyskiego. Stan obecnej infrastruktury lotniczej to dwanaście lotnisk - z czego regularne loty rejsowe nie są wykonywane tylko z jednego, tj. z Szyman koło Szczytna. Przewozy międzynarodowe na liniach dalekiego zasięgu obsługują dwa porty: w Warszawie i podkrakowskich Balicach.
Istniejące i planowane porty lotnicze w Polsce
W województwach roi się od pomysłów
Nowe porty lotnicze będą lokalizowane w miejscu istniejących lotnisk sportowych lub wojskowych. Zbudowanie nowego portu od podstaw to zadanie dużo bardziej ambitne. PMR szacuje, że tylko w przypadku jednego obiektu generuje to koszty o około 80 mln euro wyższe od modernizacji istniejącego obiektu. Na dziś największe szanse na zbudowanie nowego lotniska ma woj. świętokrzyskie. Chodzi o inwestycję w Obicach pod Kielcami. - Obecnie trwa tam wykup gruntów. Koszty budowy portu są szacowane na 130 mln euro, czyli około 500 mln zł. Alternatywą był port w podkieleckim Masłowie - informuje Bartłomiej Sosna.
Województwem, które ma tylko jedną potencjalną lokalizację dla nowego lotniska, jest woj. podlaskie. Lotnisko w Krywlanach leży pięć kilometrów od centrum Białegostoku. Dysponuje ono czterema trawiastymi drogami startowymi oraz jedną betonową, przy czym ta jest wyłączona z użytku ze względu na zły stan techniczny. Jak na razie ćwiczą tu szybownicy i samolociarze z Aeroklubu Białockiego oraz funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej. Inną koncepcją zagospodarowania tego terenu jest utworzenie parku technologicznego.
Województwa: warmińsko-mazurskie i lubelskie rozważają po dwie możliwości lokalizacji regionalnych portów. W przypadku pierwszego bardziej prawdopodobna wydaje się wersja w Szymanach - które od Szczytna dzieli 10 km, a od Olsztyna 56 km drogi. W stanie upadłości spółka zarządzająca lotniskiem, czyli Porty Lotnicze "Mazury-Szczytno", znajduje się od 2004 roku. Nadzieję na ponowne uruchomienie portu daje umowa, podpisana z Agencją Mienia Wojskowego 31 października 2006 roku. Jest to umowa na pięć lat i może być przedłużona na lata kolejne. - Alternatywą jest zbudowanie portu w Olsztynku, ale to byłby ogromny koszt. Zbyt duży w stosunku do możliwości i potrzeb samorządu - komentuje analityk z PMR.
Jeśli chodzi o Lublin, lepszą, bo bliższą w stosunku do niego lokalizacją jest Świdnik. Od centrum miasta dzieli go 10 km, podczas gdy z Lublina do Niedźwiady jest około 40 km. Jednak Komisja Europejska może się nie zgodzić na budowę lotniska w Świdniku. Powodem jest, że teren, na którym warto dodać znajdowała się (do 1939 r.) Szkoła Pilotów im. Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego, to unikatowa kolonia susła perełkowanego. Obszar wchodzi w skład sieci Natura 2000.
Plany bardziej lub mniej realne
Na mrzonkę zakrawa plan budowy lotniska w Nowym Sączu. Nikt nie wątpi natomiast, że lotniska muszą powstać w bliskim sąsiedztwie Warszawy. Najbliższa ukończenia, bo w październiku 2008 roku, jest inwestycja w Modlinie. O szczegółach biznesplanu dla tej budowy władze województwa mazowieckiego poinformowały na początku stycznia 2007 roku. Lotnisko będzie budować spółka Mazowieckie Porty Lotnicze "Warszawa-Modlin". Lata 2006-2008 to pierwszy etap realizacji inwestycji. W tym czasie powstanie terminal na 1,5 mln pasażerów (w pierwszym pełnym roku działalności Modlin obsłuży milion pasażerów, a w roku 2011 ma dojść już do dwóch milionów rocznie - przyp. red.), zmodernizowana i rozbudowana zostanie droga startowa, a także drogi kołowania i płyty postoju samolotów. Wyremontowane mają być też hangary oraz budynki techniczne. Koszty tego etapu szacuje się na 256,6 mln zł, najwięcej pieniędzy pochłonie przygotowanie płyty lotniska. Prace mają ruszyć w połowie 2007 roku. Głównym klientem w ruchu pasażerskim będą tanie linie lotnicze, w dalszych planach jest budowa terminala cargo.
Samorząd mazowiecki wspiera także budowę portu lotniczego w Sochaczewie. W budżecie na rok 2007 dla tej inwestycji zarezerwował 15 mln zł - donosi "Tygodnik ciechanowski" (19.02.2007). Okęcie mają ponadto wspomagać lotniska w Mińsku Mazowieckim i Radomiu.
Z analiz prowadzonych przez Urząd Lotnictwa Cywilnego wynika, że Polska jest dziś jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków lotniczych w Europie. W stosunku do roku 2005 najwięcej pasażerów przybyło w portach regionalnych: Łodzi-Lublinku (1043,28 proc.), Bydgoszczy-Szwederowie (243,85 proc. - choć ten port ma najmniejszy udział w rynku), Rzeszowie-Jasionce (126,16 proc.) i Wrocławiu-Strachowicach (88,95 proc.). Liczba pasażerów, przewijających się przez lotnisko w Warszawie, wzrosła o 14,57 proc.
W istniejących portach nowe inwestycje też zatem będą konieczne. Według informacji, zebranych przez PMR, w latach 2007-2013 mogą one sięgnąć 775 mln euro. Z portów regionalnych najbardziej ambitne plany mają: Kraków, a tuż za nim Wrocław, Katowice, Gdańsk i Rzeszów.
