i
Jednak minister nie pojawił się, nie było zresztą nikogo z Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, by przedstawić propozycje rządowe na zwiększenie dostępności mieszkań w Polsce. Ale podobno prace w tej materii trwają... I dobrze, ale też dobrze by było, by nie były to rozwiązania, które będą znowu źródłem zarobków dla banków oraz deweloperów i były przeznaczone dla osób z niezłymi dochodami. Jak się analizuje wydatki z budżetu na popieranie budownictwa, to aż się uwierzyć jakie kwoty są przeznaczane na wspieranie deweloperów, a jak niewiele idzie na budownictwo społeczne.
Pociechą może być jedynie, że kryzys w budownictwie mieszkaniowym, to nie tylko problem Polski. Jak podał Habitat for Humanity Poland w Europie jest 3 mln bezdomnych, a 17% ludności z tego regionu zamieszkuje w warunkach poniżej standardów. Ponadto ponad 10% mieszkańców Unii Europejskiej ma trudności z utrzymaniem swoich mieszkań, z powodu zbyt dużych obciążeń finansowych (koszty najmu, kredytów lub innych opłat wynoszą bowiem ponad 40% przychodów gospodarstw domowych). Na tle Europy kondycja polskiej polityki mieszkaniowej plasuje się na jednym z ostatnich miejsc. A chodzi o takie wskaźniki jak deficyt mieszkań, ograniczona dostępność do mieszkań przystępnych cenowo dla osób o niskich dochodach, niski standard mieszkań. Jak zauważa Habitat for Humanity, jeszcze jeden aspekt wyróżnia nasz kraj na tle innych w UE – na Zachodzie o problemie mieszkaniowym mówi się głośno, prowadzi się dyskurs społeczny i polityczny. U nas ten problem został zmarginalizowany. Czyżby Polacy stracili nadzieję? – pytała otwierając konferencję Małgorzata Salamon, dyrektor Habitat for Humanity Poland.
Czy będzie oddźwięk na kolejną interdyscyplinarną debatę o mieszkalnictwie? Uczestnicy forum wyliczali się brakuje w Polsce od 1-2,2 mln mieszkań. Obecnie na 38 mln Polaków przypada 14,5 mln izb. Żeby zacząć zaspokajać tę jedną z najistotniejszych elementarnych potrzeb życiowych trzeba w najbliższych latach budować rocznie 200 tys. izb.
Tegorocznej konferencji Habitat for Humanity Poland przyświecały trzy hasła związane z komplementarnym postrzeganiem i kierunkami rozwiązywania problemów mieszkaniowych: dostępność, utrzymanie i otoczenie.
Pierwszy wymiar – dostępność, jest tu rozumiana w kategoriach modeli finansowania, dostępności kredytów mieszkaniowych, wysokości czynszów, potrzeb społeczeństwa i polityki mieszkaniowej. W jaki sposób obecne działania rządu wspierają zwiększanie dostępności?
Utrzymanie zostało zdefiniowane na potrzeby konferencji jako możliwość zamieszkiwania w tzw. standardzie przy kosztach nie obciążających nadmiernie budżetów domowych.
Odpowiednie otoczenie to optymalne użycie dostępnych środków i istniejącej infrastruktury, przyjazne środowisku, korzystające z kapitału społecznego i wpisujące się w lokalną społeczność, czyli mieszkalnictwo zrównoważone.
Uczestnicy Forum Mieszkaniowego usiłowali wspólnie sformułować najważniejsze postulaty dotyczące wymienionych wyżej obszarów polityki mieszkaniowej. Oto najważniejsze z nich...
1. Promowanie najmu jako sposobu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych.
W tym celu konieczne jest wprowadzenie nowych narzędzi ułatwiających najem, takich jak społeczne pośrednictwo najmu (np. Społeczne Agencje Najmu), rozszerzenie ustawowego katalogu podmiotów mogących realizować projekty z zakresu społecznego budownictwa czynszowego, i wreszcie tworzenie warunków prawno-finansowych promujących rynek najmu.
2. Wdrożenie całościowego programu przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu.
Tu najważniejsze jest wdrożenie norm gwarantujących efektywność energetyczną nowopowstających budynków, stworzenie systemu edukacji w zakresie zarządzania energią oraz usprawnianie i zwiększanie efektywności dostępnych funduszy termomodernizacyjnych.
3. Przeciwdziałanie bezdomności.
Pomoże w tym upowszechnienie metod zapobiegających utracie mieszkania (monitorowanie płatności czynszowych, mediacja, restrukturyzacja zadłużenia) oraz stworzenie systemu tzw. mieszkań wspomaganych (co. m.in. wymaga wspierania integracji społecznej).
4. Opracowanie systemu planowania urbanistyczno-budowlanego uwzględniającego zasadę racjonalnego gospodarowania gruntem i podnoszącego jakość życia mieszkańców.
Dla realizacji tego postulatu potrzeba wprowadzenia przepisów ułatwiających gminom pozyskiwanie gruntów i przygotowywanie do zabudowy mieszkalnej i priorytet dla budownictwa mieszkalnego w planowaniu przestrzennym.
5. Ułatwienie przepływu informacji i integracja działań podmiotów zaangażowanych w politykę mieszkaniową w celu zwiększenia efektywności zarządzania najmem.
6. W proces decydowania o mieszkalnictwie i otoczeniu mieszkaniowym bezwzględnie muszą zostać włączeni interesariusze.
7. No i sprawa zasadnicza - zwiększenie nakładów na mieszkalnictwo w Polsce, w szczególności intensywne finansowanie w ciągu najbliższych dziesięciu lat społecznego budownictwa na wynajem.
To po raz kolejny ujęte w punkty postulaty dla poprawy sytuacji mieszkaniowej Polaków. Ich przywoływanie od lat to zamiennik dla braku długofalowej polityki mieszkaniowej państwa. W realizacji tych postulatów nie da się pominąć konieczności zaangażowania ciał ustawodawczych, wykonawczych i samorządowych, taka jest bowiem specyfika zaspokajania potrzeb mieszkaniowych społeczeństwa, mało kto może zostać niezależnym inwestorem indywidulanym...
Organizacja Habitat for Humanity Poland do 25 marca 2016 czeka na opiniowanie sformułowanych postulatów - [email protected] oraz dyskusji - www.forummieszkaniowe.org. Wszystkie opinie, również te z Forum Mieszkaniowego, zostaną następnie zebrane w ostateczną wersję dokumentu, który zostanie przesłany premier Beacie Szydło.
A co dalej? Poczekamy, zobaczymy...
