Mieszkań za mało, dużo hipermarketów

2006-04-28 11:15

W 2005 roku budownictwo było najszybciej rozwijającym się sektorem gospodarki, szczególnie wysoką dynamikę produkcji budowlano-montażowej - obejmującej zarówno roboty inwestycyjne, jak i remontowe - odnotowano w maju i czerwcu. Konferencja, zorganizowana 24 kwietnia 2006 roku przez Krajową Izbę Gospodarczą, miała na celu podsumowanie minionego roku w budownictwie, wysunięto też propozycje rozwiązań gwarantujących dalszy pomyślny rozwój branży.

W roku 2005 budownictwo zaczęło odrabiać zaległości powstałe w czasie kryzysu, który trwał w branży od 2000 roku. O stabilizacji świadczy m. in. rosnący udział wartości dodanej w budownictwie w tworzeniu PKB. Ukształtował się on na poziomie 6,5 proc. i był wyższy niż w przemyśle i usługach (dla tych sektorów wynosił - odpowiednio - 3,9 i 3 proc.). W maju i czerwcu ubiegłego roku dynamika produkcji budowlano-montażowej wzrosła w stosunku do analogicznego okresu 2004 roku: o 21,8 proc. - w pracach inwestycyjnych i o 29,9 proc. w pracach remontowych. Tym samym już w styczniu i lutym tego roku przyspieszenie wzrostu w tej kategorii ekonomicznej wyniosło 7,4 proc. Dla porównania: w pierwszych dwóch miesiącach ubiegłego roku zanotowano spadek o 0,9 proc. - Poprawa w budownictwie nie jest chwilowa. Tym bardziej, że ubiegły rok był rokiem przygotowań, a jeszcze nie efektów - mówił Edward Szwarc, przewodniczący Komitetu Budownictwa w Krajowej Izbie Gospodarczej, podczas konferencji podsumowującej 2005 rok w budownictwie. Podczas spotkania zgłoszono też propozycje rozwiązań gwarantujących dalszy pomyślny rozwój branży..

Dynamika produkcji budowlano-montażowej w podziale na roboty inwestycyjne i remontowe
(analogiczny okres roku poprzedniego = 100)

Źródło: ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku

O tym, że badania ASM mogą nie być wolne od błędów, przekonywała prof. Zofia Bolkowska z Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu w Warszawie. - ASM korzysta ze statystyk GUS, a te bazują na danych dotyczących zakładów zatrudniających powyżej dziewięciu osób. My z kolei wiemy, że wśród liczby 170 tys. zakładów istniejących na rynku przeważają zakłady małe. Może warto byłoby dowiedzieć się, w jakim stopniu do wzrostu produkcji przyczynia się produkcja w małych firmach - mówiła.

Według ostatecznych danych GUS w 2005 roku oddano do użytku 114 tys. mieszkań o łącznej powierzchni 12 mln metrów kwadratowych, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 5 proc. w ilości i o 3,4 proc. w powierzchni. Mniejsza dynamika wzrostu powierzchni świadczy o tym, że lokale oddawane do użytku są mniejsze, a znaczenie budownictwa indywidualnego - które generuje największe metraże - spada.

Mieszkania oddane do użytku w latach 1992-2005

Źródło: ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku

W strukturze mieszkań oddanych do użytku nadal największy odsetek stanowi budownictwo realizowane przez inwestorów indywidualnych, jego pozycja wydaje się przy tym niezagrożona. Łatwiej jest np. zaciągnąć kredyt - według Związku Banków Polskich w 2005 roku osobom budującym i kupującym mieszkania udzielono w sumie ponad 200 tys. kredytów, co stanowi wzrost o 36 proc. w ilości i o 59 proc. w wartości. Obecnie prawie co trzecie mieszkanie jest oddawane do użytku przez deweloperów, budynki mają niekonwencjonalną strukturę architektoniczną i wypierają tradycyjne bloki. To, że najwięcej inwestorów ściąga Warszawa, jest faktem, choć podoba się nie wszystkim: - Na skutek wielkich pieniędzy deweloperskich i nieformalnych układów stolica jest dziś psuta. Takie praktyki trzeba ukrócić - twierdzi Roman Nowicki, przewodniczący Kongresu Budownictwa.

- Należy się spodziewać, że budownictwo spółdzielcze, z którym wiązano tyle nadziei na początku lat dziewięćdziesiątych, już wkrótce straci na znaczeniu - komentowała Sylwia Prośniewska, kierownik Działu Projektów Własnych w ASM.

Struktura mieszkań (pod względem ilości) oddanych d użytku w latach 2000-2005 (%)

Źródło: ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku

Deficyt na rynku mieszkań sięga dziś 1,5 mln. A powstawanie nowych bez wątpienia ogranicza brak planów zagospodarowania przestrzennego. Według różnych szacunków aktualnymi planami zagospodarowania przestrzennego objęte jest od 12 do 17 proc. powierzchni Polski. - Charakterystyczne jest to, że mieszkania sprzedaje się już wirtualnie, tj. zanim rzeczywiście powstaną - mówiła Sylwia Prośniewska.

Z kolei na rynku budynków niemieszkalnych dominują hipermarkety, ich kubatura przeważa nad ilością. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, w roku 2005 liczba budynków zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, gospodarczo-inwentarskich, przemysłowych i magazynowych wzrosła o 6,6 proc. To wynik najlepszy od sześciu lat. - Budownictwo niekubaturowe, czyli związane z budową wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, magazynów, hoteli, również dróg, będzie miało na pewno miało tendencję rosnącą, dlatego nie należy zniechęcać kapitału zagranicznego. Kapitału polskiego na to bowiem nie mamy - uważa prof. Zofia Bolkowska.

Co przyniesie rok 2006? Według szacunków analityków z ASM w przyszłym roku wartość dodana w budownictwie spadnie do poziomu około 5 proc., ale w kolejnych latach będzie się utrzymywać na poziomie około 6 proc. Z kolei dynamika produkcji budowlano-montażowej wzrośnie o 6 proc. Jeśli chodzi o budynki oddane do użytku - zarówno mieszkalne, jak i niemieszkalne - od 2006 roku wzrost ma wynosić około 2 proc. rocznie. - Wystarczy spojrzeć na to, ile mieszkań jest teraz w budowie - zwraca uwagę Sylwia Prośniewska.

Mieszkania, których budowę rozpoczęto w latach 2000-2005 (tys. szt.)

Źródło: ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku

Zdaniem przedstawicieli KIG na razie konieczne wydaje się:

W zakresie rozwoju i finansowania branży

Opracowanie realnego średniookresowego planu rozwoju budownictwa jako ważnego elementu planu rozwoju gospodarczego kraju, z możliwie precyzyjnym określeniem celów oraz środków na ich realizację oraz przeznaczenie w budżecie przyszłych lat środków w wysokości minimum 1-1,5 proc. (środków budżetowych) na rozwój budownictwa, a w szczególności na mieszkalnictwo.

W zakresie infrastruktury prawnej

Okresowa nowelizacja podstawowych dla działalności branży aktów prawnych (takich jak ustawa Prawo Budowlane, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa o ochronie środowiska) w celu uniknięcia paraliżu działalności bieżącej. Równolegle winny pracować zespoły przygotowujące nową, spójną treść powyższych aktów. Wprowadzenia istotnych uzupełnień w dalszym ciągu wymaga znowelizowana w ostatnim okresie ustawa Prawo Zamówień Publicznych.

W zakresie usuwania barier procesu inwestycyjnego

Ocena - pod kątem racjonalności ustaleń - raportu "Inwestycyjny Proces Budowlany", przyjętego przez Radę Ministrów 9 marca 2004 roku. Krok następny to wdrożenie ustaleń przyjętych w znowelizowanym dokumencie.

W zakresie polityki edukacyjnej

Możliwie szybkie przywrócenie szkolnictwa zawodowego, opartego o nowoczesne programy i metody szkolenia w podstawowych zawodach budowlanych.

W zakresie ochrony interesów przedsiębiorstw

Podjęcie działań w kierunku 

  • wprowadzenia zasady występowania obowiązku podatkowego VAT po uzyskaniu zapłaty za wykonane prace;
  •  obniżenia kosztów usługi eksportowej poprzez zmniejszenie wysokości składki ZUS do poziomu naliczanego od średniej krajowej z zastosowaniem odpowiedniego mnożnika, a nie w odniesieniu do poziomu naliczanego od płacy brutto rozwiniętych krajów zachodnioeuropejskich;
  • możliwości dokonywania przeglądu warunków współpracy odnośnie wzajemnego świadczenia usługi budowlanej wewnątrz Unii Europejskiej i krajów trzecich.

Pełna wersja raportu >>

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej