Brak stabilizacji na rynku materiałów dla budownictwa
Produkcja materiałów budowlanych uzależniona jest od tempa wzrostu, wolumenu i struktury rodzajowe budownictwa. Ale relacje te nie zawsze się potwierdzają. Rok 2007 charakteryzował się nieoczekiwanymi zmianami na rynku materiałów dla budownictwa. W pierwszym półroczu pojawiła się "bariera materiałowa", zakłady zwiększały produkcję, podwyższały ceny. W drugim półroczu 2007 r. przy pewnym obniżeniu tempa wzrostu budownictwa, nastąpiło radykalne zmniejszenie popytu na materiały i sukcesywnie spadające ceny. Wydawało się, że rok 2008 przyniesie stabilizację i powrót do normalnych relacji między budownictwem i popytem na materiały. Ale nic takiego nie następuje.
Początek roku 2008 - to dobra koniunktura i ponowny wzrost budownictwa (w pierwszym półroczu o 18,2%). Oczekiwano, że wywoła to presję na materiały budowlane. Wprawdzie w pierwszym kwartale 2008 produkcja sprzedana materiałów budowlanych wzrosła o 10,2%, ale od marca obserwowano obniżanie tempa wzrostu produkcji sprzedanej materiałów. Wyjątek stanowią materiały wykończeniowe, co jest uzasadnione wysokim przerobem w przedsiębiorstwach zajmujących się pracami wykończeniowymi. Być może wrzesień, w którym odnotowano wzrost produkcji sprzedanej zapoczątkuje normalizację relacji na rynku materiałów budowlanych, jeżeli ten segment okaże się "odporny" na problemy rynków bankowo - finansowych.
Dotychczas uważano za prawdopodobne, że firmy budowlane obserwując malejące ceny materiałów "odkładają" zakupy, ponadto przedsiębiorstwa budowlane mogą posiadać zapasy materiałów jeszcze z końca roku ubiegłego. Wskazywać na to mogłaby analiza struktury środków obrotowych w sektorze budownictwa, gdzie wzrost wartości zapasów wynosi ponad 1/3.
Podstawowe wskaźniki ilustrujące sytuację w budownictwie i w przemyśle materiałów budowlanych
Wyszczególnienie | 2006 | 2007 | 1-9.07 | 1-9.08 |
---|---|---|---|---|
Produkcja budowlana; rok poprzedni = 100 | 117,5 | 115,7 | 120,2 | 115,5 |
Produkcja sprzedana materiałów budowlanych; rok poprzedni = 100 | 119,4 | 112,4 | 117,6 | 104,3 |
Wzrost cen produkcji budowlanej; rok poprzedni = 100 | 102,9 | 108,4 | 108,8 | 103,6 |
Wzrost cen mineralnych materiałów budowlanych; rok poprzedni = 100 | 99,5 | 108,9 | 109,8 | 99,0 |
Wzrost płac w budownictwie; rok poprzedni = 100 | 109,9 | 109,2 | 116,0 | 111,3 |
Źródło: GUS Biuletyny Statystyczne, Informacje o sytuacji społeczno - gospodarczej kraju 1/ w 1 kwartale 2008 r.
Porównanie miesięcznych wskaźników wzrostu budownictwa i materiałów budowlanych wskazuje, że tylko w pierwszym półroczu 2007 r. tempo wzrostu było zbliżone, w kolejnych miesiącach różnice są duże, największe od marca do sierpnia 2008 r.
Wielkość produkcji materiałów budowlanych
Ilościowe zmiany produkcji były w 2008 r. bardzo zróżnicowane. Zwraca uwagę zmniejszająca się produkcja wszystkich wyrobów przemysłu drzewnego, bloków z betonu lekkiego, izolacji z wełny mineralnej. Niewielki jest wzrost produkcji cementu przy olbrzymich programach infrastrukturalnych. Wzrasta produkcja np. wykładzin podłogowych z tworzyw sztucznych, wyrobów sanitarnych ceramicznych.
Wyszczególnienie | 2006 | 2007 |
2007 2006 |
1-6.08* 1-6.07 |
1-9.08* 1-9.07 |
---|---|---|---|---|---|
Cement w tys. ton | 14688 | 16964 | 115,5 | 1029 | 103,0 |
Spoiwa gipsowe w tys. ton | 1190 | 1422 | 119,5 | 111,7 | 112,6 |
Bloki i płyty ścienne gipsowe w tys. ton |
1178 | 1150 | 97,6 | 103,5 | 104,8 |
Cegły i elementy budowlane ceramiczne, wypalane z gliny stosowane pod oblicowaniem w mln cegieł |
1705 | 2027 | 118,9 | 108,7 | 105,8 |
Bloki ścienne z betonu lekkiego w tys. m3 |
4571 | 5895 | 129,0 | 91,2 | 86,7 |
Stolarka budowlana w tys. m2 |
13339 | 12922 | 96,9 | 90,0 | 91,6 |
Płyty pilśniowe w mln m2 |
445,8 | 481,4 | 108,0 | 97,8 | 92,9 |
Płyty parkietowe z drewna do podłóg mozaikowych w tys. m2 |
2969 | 2396 | 80,7 | 72,9 | 75,6 |
Płyty parkietowe z drewna pozostałe (łącznie z panelami) w tys. m2 |
32074 | 32494 | 101,3 | 107,4 | 100,0 |
Wykładziny podłogowe i ścienne z tworzyw sztucznych w mln m2 |
21,0 | 19,2 | 91,4 | 115,8 | 106,6 |
Wyroby sanitarne ceramiczne w tys. ton |
93,9 | 103,7 | 110,4 | 116,0 | 111,7 |
Wyroby izolacji termicznej z wełny mineralnej w tys. ton |
453,1 | 461,9 | 101,9 | 75,4 | 77,4 |
*/w zakładach > 49 osób
Ceny produkcji budowlanej i materiałów stosowanych w budownictwie
W 2008 r. ceny zarówno produkcji budowlanej, jak też materiałów budowlanych charakteryzowały się sukcesywnym obniżaniem tempa wzrostu. W grudniu 2007 (do roku poprzedniego) wskaźnik wzrostu cen w budownictwie wynosił 8,4%, w pierwszym półroczu 2008 zmniejszył się do 4,8%, a we wrześniu wynosił 3,6%. Obniżenie to nastąpiło mimo utrzymywania się wysokiego wzrostu płac w przedsiębiorstwach budowlanych. Czynnikiem zmniejszającym tempo wzrostu cen produkcji budowlanej są malejące ceny materiałów stosowanych w budownictwie.
Po okresie intensywnego wzrostu cen na rynku materiałów budowlanych, w drugim półroczu 2007 ceny się stabilizowały, tempo wzrostu wyraźnie zmalało i taka tendencja utrzymuje się w kolejnych kwartałach 2008 r. Średnie ceny materiałów budowlanych mineralnych w połowie roku 2007 wzrastały o 12% i jeszcze w końcu roku wskaźnik wzrostu wynosił 8,1%, a w czerwcu 2008 ceny wzrosły tylko o 1,2%, w trzecim kwartale średnie ceny były nisze niż rok temu. Wzrost cen wyrobów drzewnych był mniej intensywny niż mineralnych, a obecnie spadek jest głębszy. W trzecim kwartale 2008 ceny wyrobów drzewnych były średnio niższe o ponad 3% w porównaniu z trzecim kwartałem roku poprzedniego.