Inteligentne sieci energetyczne. Czas na nowe liczniki energii
Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił 1 lipca nowy pilotażowy program “Inteligentne Sieci Energetyczne". To kolejny krok do osiągnięcia wymaganych przez Unię Europejską progów tzw. dyrektywy “3x20". Chodzi o instalowanie inteligentnych sieci i inteligentnych liczników energii elektrycznej, które mają być źródłem analiz dla dystrybutorów i ich odbiorców. Wielkie oszczędzanie energii czas zacząć... Rozmowa z Arturem Stawiarskim, dyrektorem zarządzania majątkiem sieciowym w RWE Stoen Operator
Czy Pana firma zna już założenia nowego programu pilotażowego NFOŚiGW – Inteligentne Sieci Energetyczne?
- RWE Stoen Operator brał udział w konsultacjach dotyczących nowego programu NFOŚiGW. Uczestniczyliśmy także w spotkaniu XX Forum Energia-Efekt-Środowisko, na którym zaprezentowana została ostateczna wersja projektu.
Wobec w sumie przestarzałych sieci energetycznych, jak dużym wyzwaniem dla dystrybutorów energii będzie taki program?
- Program skupia się na tematach związanych z inteligentnym pomiarem, więc największym wyzwaniem będzie wymiana tradycyjnych liczników na inteligentne i stworzenie odpowiedniej infrastruktury komunikacyjnej. Ostateczna wersja programu zakłada wyłączenie kosztów kwalifikowanych związanych z zakupem liczników, zwiększa jednocześnie nacisk na edukację odbiorców. Niezwykle istotne będzie więc uświadamianie odbiorców na temat smart metering* i smart grid**, a także ukazanie wynikających z nich korzyści.
Program obejmuje również tematykę kompensacji mocy biernej i rozproszonych źródeł energii (w tym OZE), co jest wyzwaniem pod kątem technologicznym. Sieci dystrybucyjne muszą być przygotowane na dodatkowe obciążenie ze strony rozproszonej generacji. Co najważniejsze, konieczna będzie budowa inteligentnej infrastruktury (smart grid), takiej jak sterowane zdalnie wyłączniki, analizatory sieciowe, czy też czujniki umożliwiające diagnostykę sieci on-line (np. monitoring temperatury pracy przewodów i kabli), dzięki której możliwe będzie zarządzanie nowymi źródłami przy zachowaniu stabilności pracy systemu.
Zobacz także: Oszczędzanie energii. Inteligentne sieci i liczniki energii - nowy program NFOŚiGW
Jeśli mówimy o stanie sieci energetycznych, to jest on bardzo zróżnicowany na terenie całego kraju, tak więc wyzwania dla operatorów również będą na rożnym poziomie. Warszawska sieć dystrybucyjna, zarządzana przez RWE Stoen Operator, należy na najnowocześniejszych w Polsce. Wdrażamy innowacyjne rozwiązania technologiczne i stale dbamy o najwyższy poziom techniczny naszej sieci, więc kierunek smart grids jest nam bliski
Jakie będą potrzebne inwestycje i ile liczników w Polsce będzie do wymiany?
- Inteligentne sieci energetyczne to nie tylko liczniki energii. Stanowią one oczywiście istotną część, jednak nie należy zapominać o pozostałych elementach sieci dystrybucyjnej. W związku z tym określenie, jakie inwestycje będą konieczne, by nasze sieci stały się w pełni inteligentne, jest bardziej złożone. Jeśli chodzi natomiast o same liczniki, to zgodnie z dyrektywą unijną 2009/72/WE, w 2020 roku 80% liczników powinno być wymienione na liczniki inteligentne, co wiąże się z wymianą ok. 13 mln liczników w Polsce. Polska może jednak postawić przed sobą bardziej ambitne cele, co wiązałoby się ze zwiększeniem tempa wymiany liczników.
Czy z inteligentnymi sieciami i licznikami nie będzie tak jak z wymianą żarówek na te “eko”? Wszystko jest jasne, założenia dyrektyw unijnych też, a w szafach składuje się tanie żarówki jako zapas na lata. Do takich przedsięwzięć najważniejsza jest zmiana mentalności ludzi, a wiadomo – Polak to zapalony malkontent... Czy będą prowadzone jakieś akcje edukacyjne w tej dziedzinie?
- Regulacje prawne nie przyniosą pożądanego skutku, jeśli odbiorcy energii nie będą odpowiednio wyedukowani w zakresie użytkowania energii elektrycznej, a także wyzwań jakie za sobą niesie stale zwiększające się zapotrzebowanie na energie elektryczna na świecie. Dzisiaj nie chodzi już o samą oszczędność energii, ale przede wszystkim o świadome z niej korzystanie. By pomóc w zrozumieniu tych dość skomplikowanych mechanizmów, RWE zamierza aktywnie uświadamiać swoich klientów, poprzez projekty edukacyjne, które właśnie przygotowujemy. Dopiero po pełnym poznaniu zachowań odbiorców, będziemy w stanie precyzyjnie ocenić, jaki jest potencjał oszczędności w związku ze smart meteringiem.
* Smart metering - system inteligentnego opomiarowania
** Smart grid - uporządkowana komunikacja między wszystkimi uczestnikami rynku energii – od jej producentów, poprzez dostawców aż po użytkowników. Smart grid to system, który integruje rozproszone elektrownie – małe i duże, konwencjonalne i niekonwencjonalne, oraz jej odbiorców w jedną, inteligentną sieć energetyczną. Inteligentna sieć energetyczna jest wynikiem ewolucyjnego procesu, który zmierza w kierunku usprawniania dystrybucji i transmisji energii.
Idea Smart grid zakłada świadome uczestnictwo w systemie inteligentnej sieci – wytwórców ale przede wszystkim odbiorców prądu. Użytkownik będzie miał możliwość udostępnienia sieci domowej (Home Area Network) do zarządzania przez centralę lokalnego operatora. Centralny system informatyczny będzie administrował zużyciem energii elektrycznej zarówno na poziomie pojedynczego odbiorcy ale również miasta, województwa i kraju. Sterowanie zasobami mocy będzie dotyczyć poziomu zużycia energii przez poszczególnych użytkowników, przesyłem energii przez co pozwoli zoptymalizować procesy wytwórcze. Włączenie do systemu energii wytworzonej lokalnie przez odnawialne źródła energii czy inne moce wytwórcze, ma doprowadzić do poprawienia efektywności systemu elektroenergetycznego. Ograniczenie strat w przesyle, oraz zmniejszenie poziomu awaryjności znacząco wpłynie na poprawę bezpieczeństwa energetycznego całego systemu. Wdrożenie smart grid wpłynie również na redystrybucję rezerw mocy w ramach sieci lokalnych. Zintegrowany system sieci energetycznych obejmie każdego odbiorcę i wytwórcę energii elektrycznej bez wyjątku.
