Ocieplenie budynku. Czym wykończyć ocieplenie elewacji w systemach ETICS?
System ociepleń ETICS to sprawdzona technologia, która zapewnia skuteczną termoizolację ścian zewnętrznych i redukcję kosztów ogrzewania. Ocieplenie elewacji należy odpowiednio wykończyć. Warstwa wierzchnia w systemach ETICS to nie tylko estetyka. Chroni ona również przed działaniem czynników atmosferycznych oraz zapewnia niezawodność i długą żywotność systemu poprzez zachowywanie optymalnych parametrów fizykochemicznych całego ocieplenia.
Spis treści
- Na czym polega technologia ocieplania budynków metodą ETICS?
- Jakie zalety ma ocieplenie budynku w systemie ETICS?
- Ocieplenie budynku w systemie ETICS – zalecenia montażowe
- Warstwa wykończeniowa ocieplenia ETICS – jak wykończyć ocieplenie elewacji?
Na czym polega technologia ocieplania budynków metodą ETICS?
System ocieplenia ścian zewnętrznych budynku ETICS (z ang. External Thermal Insulation Composite System) stosowany jest w budownictwie już od kilkudziesięciu lat. Po raz pierwszy tę technologię wykorzystano pod koniec lat 50. ubiegłego wieku, a w Polsce rozpowszechniła się dopiero w latach 90. Metoda ocieplania budynków ETICS to nic innego jak system izolacji cieplnej ścian zewnętrznych budynków, który w rozbudowanej wersji składa się z:
- materiału termoizolacyjnego (wełny mineralnej, styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego),
- zaprawy do przymocowania płyt,
- siatki do warstwy zbrojonej,
- zaprawy do wykonania warstwy zbrojnej (zatopienia siatki),
- wypraw tynkarskich,
- akcesoriów uzupełniających.
Na rynku dostępne są też systemy ETICS specjalnego przeznaczenia, w tym m.in.:
- systemy pancerne (o podwyższonej wytrzymałości);
- systemy do szybkiego montażu;
- systemy samoczyszczące;
- systemy biobójcze (zawierają biocydy niszczące zalążki glonów i pleśni);
- systemy zimowe (do montażu podczas niskich temperatur);
- systemy renowacyjne (do budynków termomodernizowanych).
Istotną cechą systemów ETICS jest komplementarność – poszczególne materiały muszą ze sobą współgrać i mieć sprawdzone względem siebie parametry. Nie ma tu mowy o przypadkowości – elementy systemu ETICS są wykonywane z odpowiednich materiałów, według ściśle określonego procesu produkcji. Kontrola całego procesu ogranicza powstawanie wad i usterek, które mogłyby obniżyć trwałość i efektywność ocieplenia. Systemy ETICS mają niezbędne dokumenty, takie jak aprobata techniczna, europejska i krajowa ocenę techniczna czy deklaracje właściwości użytkowych. Ocieplenie ścian zewnętrznych w systemie ETICS wpływa na poprawę izolacyjności termicznej budynku i przynosi wiele innych korzyści.
Jakie zalety ma ocieplenie budynku w systemie ETICS?
Ocieplenie budynku metodą ETICS ma następujące zalety:
- szybką i łatwą poprawę właściwości termoizolacyjnych przegród,
- ograniczenie energochłonności budynku,
- zniwelowanie mostków termicznych, dzięki ciągłości izolacji,
- zmniejszenie zużycia energii cieplnej i poprawę komfortu cieplnego,
- ochronę ścian budynku przed czynnikami zewnętrznymi,
- długą żywotność (nawet 45 lat i więcej, przy regularnych pracach konserwatorskich),
- możliwości zastosowania w przypadku renowacji zniszczonych i zabytkowych elewacji,
- stosunkowo niewielki ciężar,
- poprawę walorów estetycznych budynku.
Ocieplenie budynku w systemie ETICS – zalecenia montażowe
Wymienione wyżej korzyści związane z wykorzystaniem technologii ETICS można uzyskać pod pewnymi warunkami. W szczególności istotna jest wysoka jakość komponentów wchodzących w skład systemu, a także poprawny montaż. Należy zwrócić uwagę na staranne przygotowanie podłoża – mocowanie ocieplenia na niesprawdzonej powierzchni może doprowadzić np. do odpadnięcia dużego fragmentu wraz z warstwą zewnętrzną. Ważne są też – kontrola wyrównania powierzchni i skorygowanie ewentualnych nierówności. W przeciwnym razie pojawią się widoczne wgłębienia na ścianie.
Ocieplenie budynku w systemie ETICS należy wykonywać zgodnie z zaleceniami producenta. Poniżej kilka innych ważnych porad, o których warto pamiętać na etapie przygotowań i samego montażu:
- należy stosować płyty styropianowe o odpowiednich parametrach mechanicznych, aby zagwarantować właściwą wytrzymałość układu ociepleniowego i zapobiec uszkodzeniom,
- nieprawidłowe zaklejanie szczelin dylatacyjnych prowadzi do powstawania pęknięć i odpadania fragmentów ocieplenia,
- masę klejącą należy rozprowadzać zgodnie z zaleceniami producenta, pamiętając o klejeniu obwodowym,
- łączniki mechaniczne należy umieszczać odpowiednio głęboko, aby zapewnić przenoszenie projektowanych obciążeń,
- przed położeniem siatki należy nanieść masę klejącą na styropian,
- stosowanie masy klejącej do wypełniania szczelin pomiędzy płytami styropianowymi powoduje tworzenie się mostków termicznych.
Warstwa wykończeniowa ocieplenia ETICS – jak wykończyć ocieplenie elewacji?
Wbrew pozorom ostatnia, wierzchnia warstwa wykończeniowa systemu ETICS nie służy wyłącznie zapewnieniu estetyki elewacji. Oprócz wymienionej funkcji, ma ona za zadanie chronić przed działaniem czynników atmosferycznych, a także zapewnić niezawodność i długą żywotność systemu poprzez zachowywanie optymalnych parametrów fizykochemicznych całego ocieplenia.
Warstwa wykończeniowa ocieplenia elewacji w systemie ETICS składa się z warstwy farby gruntującej (grunt), tynku cienkowarstwowego i warstwy farby elewacyjnej (opcjonalnie). Aby spełniać swoją funkcję i przyczyniać się do zwiększenia żywotności systemu ocieplenia, warstwa wierzchnia musi posiadać następujące cechy:
- niską nasiąkliwość,
- wodoszczelność,
- mrozoodporność;,
- przepuszczalność pary wodnej,
- odporność na uszkodzenia mechaniczne,
- odporność na zabrudzenia,
- odporność na korozję mikrobiologiczną,
- ognioodporność.
Wyrobom stosowanym jako warstwy wierzchnie w systemach ETICS stawiane są odpowiednie wymogi dotyczące minimalnych parametrów, jakie należy spełnić, aby zapewnić minimalne wymagania bezpiecznego użytkowania. Szczegółowe wymagania są określone w specyfikacji technicznej EAD 040083-00-0404 oraz w zaleceniach udzielania aprobat technicznych ITB: ZUAT-15/V 03/2010 i ZUAT-15/V 04/2013. Dotyczą one takich właściwości, jak np.:
- wodochłonność,
- przyczepność warstwy wierzchniej do materiału ociepleniowego,
- odporność na uderzenia,
- przepuszczalność pary wodnej,
- reakcja na ogień,
- rozprzestrzenianie ognia przy działaniu ognia od strony elewacji.
- Zobacz też: Koszt ocieplenia domu 2025
Farba gruntująca
Celem gruntowania jest ograniczenie oddziaływania warstwy zbrojonej na tynk cienkowarstwowy, a także wyrównanie i ujednolicenie chłonności. W efekcie uzyskuje się równomierne wysychanie masy tynkarskiej oraz poprawę jakości warstwy tynku cienkowarstwowego.
Zastosowanie gruboziarnistych wypełniaczy w farbach gruntujących powoduje zwiększenie przyczepności tynku do warstwy zbrojonej, zapobiega ślizganiu się masy tynkarskiej podczas nakładania oraz niweluje możliwe wady warstwy zbrojonej, jakie mogą powstać podczas jej wiązania.
Należy też pamiętać, że farby gruntujące i tynki cienkowarstwowe nie mogą być dobierane dowolnie, nie należy też samodzielnie zamieniać poszczególnych wyrobów. Zachowanie kompatybilności produktów jest kluczowe dla zachowania właściwych cech systemu ETICS. Pominięcie zastosowania farby gruntującej jest dopuszczalne wyłącznie w sytuacji, gdy zastosowano systemy bezgruntowe. W takich rozwiązaniach tynki cienkowarstwowe mają właściwości umożliwiające uzyskanie przyczepności bezpośrednio do warstwy zbrojonej.
Tynk cienkowarstwowy
Charakterystyka i właściwości mas oraz zapraw tynkarskich zależą w głównej mierze od zastosowanego spoiwa. Wyróżnia się następujące rodzaje spoiw:
- spoiwa mineralne (tynki mineralne),
- spoiwa o charakterze nieorganicznym i krzemoorganicznym (tynki silikatowe i silikonowe),
- spoiwa organiczne/polimerowe i krzemoorganiczne (tynki akrylowe, mozaikowe i silikonowe).
Na rynku dostępne są również produkty hybrydowe, czyli spoiwa łączące cechy poszczególnych spoiw, aby dostosować tynk do konkretnej funkcjonalności.
Wypełniacze i pigmenty stosowane w tynkach wpływają na ich wygląd. Te pierwsze decydują o grubości nakładanej warstwy, jej strukturze i ogólnym wyglądzie. Z kolei od rodzaju pigmentu zależy trwałość i intensywność koloru oraz odporność na działanie promieniowania UV.
W systemach ETICS nie zaleca się stosowania zbyt cienkich i całkowicie gładkich faktur, a także tych w ciemnych kolorach z uwagi na większe ryzyko powstawania pęknięć powierzchniowych. Bezpiecznym wyborem są neutralne, jasne kolory i pigmenty odporne na działanie promieniowania UV oraz na wpływ alkalicznego podłoża.
Autor: Archiwum prywatne/ Ewa Mazur
