Uprawnienia elektryczne SEP - zmiany od 1 lipca 2022. Jak wygląda egzamin na uprawnienia elektryczne po nowemu

2022-09-20 12:06
rozdzielnica
Autor: gettyimages Rozdzielnice należą do grupy najważniejszych elementów instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym. Przeznaczone są do rozdzielania energii i zawierają różnorodne aparaty zabezpieczeniowe, łączeniowe, sterownicze i pomiarowe obwodów odpływowych wraz z połączeniami elektrycznymi i mechanicznymi

Uprawnienia elektryczne, uprawnienia SEP to potoczna nazwa używana powszechnie przez wiele osób z branży elektroenergetycznej. Właściwą nazwą jaką powinniśmy używać jest świadectwo kwalifikacji w zakresie eksploatacji lub dozoru urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych. Takie właśnie świadectwo uprawnia nas to zajmowania się wszelki pracami przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 1 lipca 2022 zmienia zasady stwierdzania posiadania uprawnień SEP. Co się zmienia?

Spis treści

  1. Rodzaje uprawnień elektrycznych oraz zakres kwalifikacji
  2. Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne, przy których wymagane uprawnienia elektryczne
  3. Wzór świadectwa kwalifikacji – uprawnień elektrycznych
  4. Jak wygląda egzamin na uprawnienia elektryczne
  5. Kursy na uprawnienia elektryczne
  6. Ile kosztuje kurs na uprawnienia elektryczne i egzamin na uprawnienia elektryczne?

Często używana jest również nazwa uprawnienia z grupy I, czyli elektroenergetycznej.

Abyśmy mogli uzyskać świadectwo kwalifikacji powinniśmy złożyć egzamin z wynikiem pozytywnym przed komisją egzaminacyjną powołaną przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Z reguły takie komisje kwalifikacyjne powoływane są przy Stowarzyszeniach naukowo–technicznych działających na rzecz gospodarki energetycznej lub u pracodawców zatrudniających co najmniej 200 osób.

Przebieg samego egzaminu reguluje Rozporządzenie ministra klimatu i środowiska z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Rodzaje uprawnień elektrycznych oraz zakres kwalifikacji

Owo świadectwo kwalifikacji może być wydane na stanowisku Eksploatacji – E lub Dozoru – D w zależności od tego czy jesteśmy zwykłymi elektrykami i wtedy wystarczy nam świadectwo typu E, lub gdy piastujemy funkcję kierowniczą i wydajemy polecenia osobą na stanowisku E, wtedy powinniśmy posiadać świadectwo na stanowisku dozoru – D. Osoby z dozorem zajmują się również zatwierdzaniem wszelkich protokołów z wykonanych pomiarów elektrycznych lub zatwierdzaniem wykonanych prac zgodnie z projektem.

Uprawnienie elektryczne może obejmować szeroki zakres wykonywanych prac w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu lub wykonywania prac kontrolno-pomiarowych. Wszelkie osoby zajmujące się wykonywaniem pomiarów elektrycznych powinny posiadać zapis w swoim świadectwie kwalifikacji, iż mogą wykonywać prace kontrolno-pomiarowe. Protokół z pomiarów elektrycznych powinien być zatwierdzony przez osobę posiadającą świadectwo kwalifikacji na stanowisku dozoru D. Również i w tym przypadku to świadectwo powinno zawierać zapis, iż osoba może wykonywać prace związane z dozorem na stanowisku prac kontrolno-pomiarowych.

Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne, przy których wymagane uprawnienia elektryczne

Po pozytywnym wyniku egzaminu przed komisją egzaminacyjną otrzymujemy świadectwo kwalifikacji w formie książeczki, które jest ważne przez okres 5 lat. Oprócz zakresu wykonywanych prac na uprawnieniu elektrycznym powinien znaleźć się jeszcze zapis jakich urządzeń, instalacji i sieci dotyczy posiadane przez nas uprawnienie.

W rozporządzeniu z 1 lipca 2022 rozróżniono następujące urządzenia, instalacje i sieci, przy których eksploatacji lub dozorze powinniśmy posiadać uprawnienia elektryczne (świadectwo kwalifikacji). Zmiany zaznaczyliśmy boldem (pogrubiona czcionka).

Grupa 1 Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną:

  • urządzenia prądotwórcze przyłączone do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej energii elektrycznej bez względu na wysokość napięcia znamionowego;
  • urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
  • urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV i napięciu znamionowym nie wyższym niż 30 kV;
  • urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu znamionowym wyższym niż 30 kV i napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV;
  • urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu znamionowym wyższym niż 110 kV;
  • zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kW;
  • urządzenia elektrotermiczne;
  • urządzenia do elektrolizy; 
  • sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego;
  • elektryczna sieć trakcyjna;
  • elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym;
  • urządzenia umożliwiające magazynowanie energii elektrycznej i jej wprowadzanie do sieci elektroenergetycznej o mocy wyższej niż 10 kW;
  • aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji; sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji wymienionych wyżej;
  • urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia;
  • urządzenia ratowniczo-gaśnicze;
  • urządzenia ochrony granic.

Osoba chcąca przystąpić do egzaminu wypełnia specjalny wniosek na egzamin na uprawnienia elektryczne, gdzie oprócz danych osobowych na wniosku zaznacza zakres kwalifikacji o jakie się ubiega. Zwykle osoba zaznacza jeden lub dwa punkty, rzadko się zdarza, aby dana osoba wnioskowała o pełny zakres kwalifikacji na wszystkie urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne.

Warto jeszcze wspomnieć, iż nie wymaga się posiadania świadectwa kwalifikacji SEP w zakresie obsługi urządzeń i instalacji o napięciu nie wyższym niż 1 kV (1000V) i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kW (20 000 W), jeżeli w dokumentacji urządzenia określono jego zasady obsługi.

Wzór świadectwa kwalifikacji – uprawnień elektrycznych

Wzór świadectwa kwalifikacji – uprawnień elektrycznych
Autor: Andrzej Kalemba Szkolenia na uprawnienia budowlane trwają od kilku do nawet kilkudziesięciu lub kilkuset godzin
Wzór świadectwa kwalifikacji – uprawnień elektrycznych
Autor: Andrzej Kalemba Opłata za egzamin na uprawnienia elektryczne, którą wnosi się do komisji egzaminacyjnej, wynosi 10% minimalnego wynagrodzenia. W roku 2021 taka opłata wynosi 280 zł

Jak wygląda egzamin na uprawnienia elektryczne

Egzamin jest ustny i trzeba się wykazać wiedzą teoretyczną i praktyczną. Można ukończyć go również w formie on-line. Do egzaminu może podejść każdy kto ukończył 18 lat i posiada wykształcenie minimum podstawowe. Komisja egzaminacyjna składa się z przynajmniej trzech osób wyznaczonych przez przewodniczącego komisji. Wynik egzaminu jest pozytywny lub negatywny. O wyniku egzaminu członkowie komisji egzaminacyjnej rozstrzygają większością głosów.

Zakres egzaminu na uprawnienia elektryczne dla osób na stanowisku eksploatacji obejmuje miedzy innymi:

  • zasady budowy, działania oraz warunki techniczne obsługi urządzeń, instalacji i sieci,
  • zasady eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,
  • zasady i warunki wykonywania prac dotyczących obsługi, konserwacji, remontu, naprawy, montażu lub demontażu i czynności kontrolno-pomiarowych,
  • zasady i wymagania bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciwpożarowej oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy,
  • zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i środowiska.

Zakres egzaminu na uprawnienia budowlane dla osób na stanowisku dozoru ma następujący zakres:

  • przepisy dotyczące przyłączania urządzeń i instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii oraz prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci;
  • przepisy i zasady postępowania przy programowaniu pracy urządzeń, instalacji i sieci, z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii;
  • przepisy dotyczące eksploatacji, wymagań w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci;
  • przepisy dotyczące budowy urządzeń, instalacji i sieci oraz norm i warunków technicznych,jakim powinny odpowiadać te urządzenia, instalacje i sieci;
  • przepisy dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony środowiska;
  • zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń przyłączonych do sieci;
  • zasady dysponowania mocą urządzeń przyłączonych do sieci;
  • zasady i warunki wykonywania prac dotyczących obsługi, konserwacji, remontu, montażu oraz czynności kontrolno-pomiarowych..

Kursy na uprawnienia elektryczne

Możemy spotkać wiele specjalistycznych kursów na uprawnienia elektryczne i szkoleń, które profesjonalnie przygotują nas do egzaminu na uprawnienia elektryczne. Szkolenia trwają od kilku do nawet kilkudziesięciu lub kilkuset godzin, a tematyka szkolenia powinna zawierać opisaną wyżej tematykę egzaminacyjną. Zwłaszcza osoby, które nie posiadają przygotowania szkolnego i nie posiadają kierunkowego wykształcenia w zakresie elektroenergetyki powinny ukończyć takie szkolenie, do którego tak naprawdę może przystąpić każdy kto chce pogłębić swoją wiedzę o elektryce.

Ile kosztuje kurs na uprawnienia elektryczne i egzamin na uprawnienia elektryczne?

Opłata za egzamin, którą wnosi się do komisji egzaminacyjnej, wynosi 10% minimalnego wynagrodzenia. W roku 2022 taka opłata wynosi 280 zł.

Jeśli chodzi o ceny szkoleń i kursów na uprawnienia elektryczne to głównym czynnikiem mającym wpływ na cenę ma długość trwania szkolenia. Ceny wahają się od 150 zł/os. za 4 godzinne szkolenie do nawet 1000 złotych za kurs trwający kilkadziesiąt godzin.

Źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001392/O/D20221392.pdf

O autorze

Andrzej Kalemba jest specjalistą od maszyn i pojazdów budowlanych. Prowadzi Ośrodek Kształcenia Zawodowego, gdzie prowadzi kursy energetyczne, jest właścicielem firmy specjalizującej się w wynajmie maszyn. Kontakt z konsultantem

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej