Światło w szpitalu
Proces humanizacji szpitali we współczesnej architekturze zmienił sposób ich postrzegania, już nie tylko jako "leczącej maszynerii" ale również integralnej części architektury miejskiej.
Oświetlenie pomieszczeń szpitalnych powinno stanowić całościową koncepcję dostosowaną do różnorodnych funkcji przestrzeni.
Przykład oświetlenia holu wejściowego szpitala.
Szpital tworzy skomplikowany system przestrzeni o różnorodnym przeznaczeniu funkcjonalnym i odmiennych typach użytkowników. Pierwszym zadaniem projektanta oświetlenia jest zdefiniowanie funkcji poszczególnych pomieszczeń szpitalnych a następnie dopasowanie oświetlenia do rodzaju ich relacji z odbiorcą. Odpowiednio dobrane i zróżnicowane oświetlenie powinno ułatwiać pierwszy kontakt ze szpitalem poprzez eliminowanie barier w zrozumieniu szpitalnych procesów i podpowiadanie pewnych zachowań. Szpital, pod względem funkcjonalnym, możemy podzielić na trzy podstawowe obszary:
- pomieszczenia ogólnodostępne zewnętrzne (hol wejściowy, recepcja, korytarze, parkingi)
- pomieszczenia wewnętrzne (pokoje pacjentów, korytarze wewnątrz oddziałów)
- pomieszczenia hospitalizacyjne (pokoje zabiegowe, laboratoria i sale operacyjne)
Oświetlenie stref zewnętrznych
czyli parkingów, holu wejściowego, recepcji, poczekalni. Zadaniem tych obszarów jest zintegrowanie szpitala z otoczeniem miejskim i stworzenie przestrzeni pierwszego kontaktu przyjaznej dla odbiorcy. Iluminacja zewnętrzna budynku powinna podkreślać jego architekturę oraz w sposób intuicyjny kierować nowo przybyłych do holu wejściowego. Oświetlenie wewnątrz szpitala musi pomagać gościom w łatwym poruszaniu się w jego układzie. Istotny jest tu sprawnie funkcjonujący system informacji wizualnej: połączenie widocznych znaków informacyjnych z orientacją "naturalną", sugerowaną przez samą przestrzeń za pomocą zróżnicowanego natężenia i barwy światła. Tworzenie powierzchni będących kombinacją światła i lekkich półcieni zmniejsza wizualną monotonię oraz stwarza bardziej gościnną atmosferę. Delikatne światło akcentujące na ścianach ciągów komunikacyjnych dodatkowo podkreśla znaki informacyjne oraz elementy pionowe: drzwi lub windy. Strona estetyczna opraw jest tu równie ważna jak ich właściwości techniczne: w połączeniu z innymi elementami (obrazami, kwiatami) tworzą odpowiedni wystrój wnętrza.
Ważne jest aby oświetlenie pomieszczeń zewnętrznych szpitala było elementem całościowej koncepcji, komunikując poprzez odmienny kolor, barwę i natężenie światła odmienne funkcje przestrzeni.
Oświetlenie pomieszczeń wewnętrznych.
Pokoje pacjentów i korytarze wewnątrz oddziałów to pomieszczenia najbardziej zróżnicowane z architektonicznego punktu widzenia. Idealny pokój pacjenta powinien łączyć komfort pokoju hotelowego z funkcjami praktycznym w procesie leczenia, co wiąże się z umieszczeniem w nim niezbędnego sprzętu medycznego. Najważniejszym kryterium jest tu wygoda pacjenta, który powinien mieć pełną kontrolę nad oświetleniem w swoim pokoju. Przestrzeń pokoju można różnicować łącząc np. oświetlenie zamontowane przy wezgłowiu łóżka z dekoracyjnymi lampami stojącymi, lub kinkietami oraz oprawami montowanymi w suficie blisko drzwi i szaf. Należy pamiętać aby żadna z zastosowanych opraw nie oślepiała pacjenta unieruchomionego w łóżku często na długie godziny.
Oświetleniem wykorzystywanym najczęściej w pokojach pacjentów jest panel montowany u wezgłowia łóżka: moduł spełniający jednocześnie funkcje medyczne (zbiornik tlenu), sygnalizatora dla personelu, gniazdka elektrycznego i oświetlenia. Przykładem takiej oprawy jest seria CAL Z Targetti A2, która wymienione funkcje praktyczne łączy z różnymi rodzajami oświetlenia: pośrednim ogólnym, bezpośrednim do badania pacjenta lub czytania, oraz sygnalizacyjnym w nocy (łagodne rozproszone błękitne światło).
Korytarze wewnątrz oddziałów zwykle wywołują w odwiedzających uczucie dyskomfortu i wyobcowania, spotęgowane przez oprawy oświetleniowe umieszczone centralnie na suficie, niedostatecznie chronione przez osłony antyolśnieniowe. Można tego uniknąć stosując bardziej przyjazne oświetlenie pośrednie, skierowane na ściany i sufit, lub oświetlenie bezpośrednie rozproszone połączone z elementami akcentującymi w miejscach np. drzwi.
Oświetlenie pomieszczeń hospitalizacyjnych
czyli sal operacyjnych, pokoi zabiegowych i laboratoriów. Są to pomieszczenia w których są umiejscowione procesy krytyczne dla działania szpitala i wymagające zachowania szeregu surowych norm dotyczących obecności zanieczyszczeń, bakterii oraz regulacji takich parametrów jak temperatura lub wilgoć. Oświetlenie w nich umieszczone powinno zostać zaprojektowane z wielką starannością i dbałością o szczegóły, ma tu znaczenie nie tylko poziom natężenia oświetlenia ale również wysoka higiena i sterylność opraw. Oprócz konieczności zastosowania opraw spełniających surowe normy jakości, warto też zastosować oświetlenie zintegrowane z rodzajem i natężeniem światła dziennego poprzez zastosowanie dynamicznych sterowalnych systemów. Jakość oświetlenia w szpitalu to nie tylko wydajność czy łatwość konserwacji ale także możliwość zmian barwy i natężenia światła w ciągu dnia, co zwiększa poczucie komfortu, zdrowia i bezpieczeństwa.
Rozwinięta wrażliwość na jakość formy i projektu oświetleniowego oraz umiejętność nawiązywania dialogu z wieloma odbiorcami czyni z Targetti A2 idealnego partnera i konsultanta w sferze oświetlenia szpitali. Targetti A2 uczestniczy na każdym etapie tworzenia profesjonalnego oświetlenia: od identyfikacji potrzeb projektu, doboru produktów, realizacji projektu i rozwiązywaniu problemów aż do ewentualnego zarządzania i konserwacji instalacji oświetleniowej. Szeroka gama rozwiązań oświetleniowych została stworzona specjalnie dla przestrzeni, które wymagają zachowania najwyższych standardów ochrony higieny.
