Dachy zielone. Najczęściej popełniane błędy projektowe, wykonawcze i eksploatacyjne
Prawidłowe wykonawstwo dachów zielonych powinno gwarantować bezawaryjność, jednak w praktyce zdarza się, że przeciekają lub przemarzają, a roślinność pod wpływem niekorzystnych warunków panujących na dachu usycha lub gnije. Aby się przed tym ustrzec, warto poznać typy najczęściej popełnianych błędów w wykonawstwie dachów zielonych.
Spis treści
- Błędy projektowe w wykonawstwie dachów zielonych
- Błędy wykonawcze w realizacji dachów zielonych
- Błędy eksploatacyjne dachów zielonych
Wykonawstwo dachów zielonych obejmuje kolejne etapy – od projektu przez realizację po jego eksploatację powiązaną z koniecznością konserwacji wybranych elementów oraz pielęgnacji roślin. Na każdym z tych etapów mogą wystąpić błędy, zarówno popełnione przez projektantów i wykonawców, jak i usterki powstające podczas użytkowania dachu. Warto im zapobiegać, niezależnie od typu dachu, lokalizacji czy powierzchni, na jakiej występują.
Błędy projektowe w wykonawstwie dachów zielonych
Błędy projektowe w wykonawstwie dachów zielonych najczęściej dotyczą nieodpowiedniej wytrzymałości konstrukcji obiektu budowlanego, niedostosowanej do funkcji przewidzianych dla zielonego dachu, m.in. zbyt duże obciążenie może skutkować koniecznością zmiany zagospodarowania powierzchni dachowej, w tym zmniejszeniem liczby elementów (co ogranicza zaplanowane formy lub wymusza rezygnację z użytkowania), zmianą materiałów na lżejsze lub zmniejszeniem udziału bądź eliminacją części roślin – zaburzy to niestety całość zaplanowanego rozwiązania.
Kluczowy jest oczywiście wybór technologii wykonania dachu zielonego, co wiąże się z doborem odpowiednich materiałów na poszczególne warstwy systemu, przede wszystkim hydroizolacji, która musi być odporna m.in. na znaczne wahania temperatury (zazwyczaj od –30 do nawet 80°C), wielokrotne zamarzanie i rozmarzanie w okresie zimowym oraz działanie promieniowania UV.
W przypadku dachów płaskich konieczne jest odpowiednie zaprojektowanie spadków, przy uwzględnieniu dopuszczalnych tolerancji w zakresie równości podłoża, grubości poszczególnych materiałów, zakładów, wzmocnień i in. Niewłaściwe rozwiązania utrudnią odpływ wody lub spowodują powstawanie jej zastoin, co będzie skutkować przeciekaniem, zawilgoceniem czy pojawieniem się zagrzybienia na stropach i ścianach pomieszczeń, a w przypadku roślin – zalewaniem ich korzeni, gniciem i obumieraniem. Błędy projektowe rzutują bezpośrednio na realizację dachu i są trudne, a często wręcz niemożliwe do usunięcia na etapie jego budowy.
Przeczytaj również:
- Warstwy dachu zielonego. Jakie pełnią funkcje? Z czego są wykonane?
- Zielone dachy. Jakie są rodzaje zielonych dachów i czym się wyróżniają?
Błędy wykonawcze w realizacji dachów zielonych
Błędy w wykonawstwie dachów zielonych najczęściej wynikają z poszukiwania zamienników materiałów przewidzianych w technologii bądź systemie danego rodzaju dachu zielonego albo dobranych i opisanych w dokumentacji projektowej. Wybór tańszych materiałów, których właściwości i skuteczności zwykle nie da się zweryfikować, to zazwyczaj pozorna oszczędność. Niewielka różnica w cenie może niestety okazać się niewspółmierna do ewentualnych kosztów późniejszych napraw.
Błędów na tym etapie wykonawstwa dachów zielonych można uniknąć poprzez stosowanie sprawdzonych certyfikowanych technologii, na które wykonawca udzieli gwarancji. Wiele usterek pojawia się w wyniku niewłaściwego montażu komponentów – najczęściej dotyczy to warstwy hydroizolacyjnej.
Rutynowe podejście, pominięcie szczegółowych zaleceń, instrukcji oraz wytycznych opisujących właściwe wykonywanie prac montażowych, nie mówiąc już o postępowaniu niezgodnym z zasadami sztuki budowlanej, skutkować będzie wadliwym funkcjonowaniem dachu.
W wykonawstwie dachów zielonych kluczowe jest uzyskanie szczelności izolacji przeciwwilgociowej, dlatego szczególnej dbałości wymaga realizacja połączeń wszystkich wymaganych elementów i nieuszkodzenie przy tym materiału, a także precyzyjne zamocowanie wpustów dachowych i ich uszczelnienie, z uwzględnieniem tego, że nie będą zakryte przez kolejne warstwy zielonego dachu. Właściwie realizowany nadzór umożliwi wyłapanie niedociągnięć i reagowanie w odpowiednim czasie, co ułatwi odbiór dachu i dopuszczenie do użytkowania. Na etapie budowy ważna jest także organizacja prac, zarówno zaplanowanie ich kolejności w czasie, jak i odpowiednie nadzorowanie wykonawców.
Błędy eksploatacyjne dachów zielonych
Prawidłowe wykonawstwo dachów zielonych jest bardzo istotne, podobnie jak ich poprawna eksploatacja. Spontaniczna zmiana funkcji dachu z nieużytkowej na użytkową jest niedopuszczalna oraz zagraża bezpieczeństwu danego obiektu i jego użytkowników, dlatego wymaga się przekazania im instrukcji zawierającej podstawowe informacje o zasadach korzystania z dachu.
Dachy intensywne
W przypadku dachów intensywnych nie wolno w sposób niekontrolowany dosypywać podłoża, dosadzać roślin bądź ustawiać kolejnych ciężkich sprzętów, gdyż spowoduje to przekroczenie dopuszczalnego obciążenia. Takie zmiany często wiążą się z koniecznością przebudowy dachu, dlatego można je wprowadzić wyłącznie po konsultacji z projektantem. Warto powiedzieć że nawet najlepsze wykonawstwo dachu zielonego nie zagwarantuje jego właściwego funkcjonowania, jeśli nie będzie dbałości o odpowiednią liczbę zabiegów konserwacyjnych lub w ogóle ich nie będzie. Elementy takie jak skrzynki kontrolne, przelewy awaryjne czy wpusty dachowe wymagają regularnych przeglądów, w tym czyszczenia oraz kontroli działania. Trzeba też pamiętać, że niewłaściwie funkcjonujący dach może powodować usychanie, gnicie, a także występowanie wielu chorób roślin.
Dachy ekstensywne
Dachy ekstensywne są mniej narażone na błędy – dotyczą one zwykle zbyt ograniczonego lub intensywnego nawożenia i nawadniania roślin, nieuzupełniania ubytków podłoża powstających na skutek erozji czy nieusuwania obumarłych części roślin, a w przypadku trawnika – braku koszenia i podlewania. Niewłaściwe prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych i ich rozplanowanie w ujęciu całorocznym utrudni warunki wegetacji i obniży walory ozdobne dachu zielonego. Aby nie zaprzepaścić prawidłowego wykonawstwa dachów zielonych, we wszelkich podejmowanych działaniach należy zachować szczególną ostrożność, a najlepiej zatrudnić specjalistyczną obsługę, aby nie uszkodzić poszczególnych warstw. Dotyczy to także odśnieżania powierzchni dachowej, które należy ograniczyć jedynie do zdjęcia nadmiaru śniegu. Nie można przy tym naruszyć wierzchniej warstwy roślin, nieosłoniętych pionowych izolacji, ścianek rozgraniczających czy elementów wentylacyjnych.
W przypadku dachów intensywnych niedopuszczalne jest również wbijanie w podłoże jakichkolwiek elementów, takich jak podpory dla roślin i tabliczki na szpikulcach, bez uzyskania zgody konstruktora. Mogą one łatwo uszkodzić warstwę izolacji przeciwwilgociowej, której wymiana jest trudna i kosztowna.
