Spis treści
- Warszawski Standard Zielonego Budynku
- Od kiedy Warszawski Standard Zielonego Budynku będzie obowiązkowy
- Główne założenia Warszawskiego Standardu Zielonego Budynku
- System oceny nowych budynków miejskich
- Zielono-błękitny standard
- Większe wymogi
Budynki w miastach w Polsce odpowiadają za emisję od 60 do 80% procent CO2 oraz ogromne zużycie energii pochodzącej głównie z paliw kopalnych. W Warszawie największym źródłem emisji gazów cieplarnianych jest wytwarzanie energii do ogrzewania i zasilania budynków. Redukcja zapotrzebowania na energię oraz emisji gazów cieplarnianych jest jednym z filarów realizacji polityki klimatycznej. Doświadczyliśmy już gwałtownych zdarzeń przyrodniczych, niszczących miasta i groźnych dla ludności, które są konsekwencją zmian klimatu następujących w ostatnich latach. Konieczne jest więc takie przeobrażanie miast, żeby możliwa była realizacja powziętych planów z jednoczesnym polepszeniem warunków życia.
Warszawski Standard Zielonego Budynku
W 2023 r. miasto przyjęło Zieloną Wizję Warszawy, czyli plan działań na rzecz zielonego miasta i klimatu. Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy, tak mówił we wstępie do tego dokumentu:
Miasta odgrywają kluczową rolę w realizacji globalnej polityki klimatycznej ze względu na poziom emisji gazów cieplarnianych związanych z ich funkcjonowaniem. Mając to na uwadze, a także chcąc rozwijać się w sposób zrównoważony, m.st. Warszawa zadeklarowała redukcję emisji o 40% do roku 2030 oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej nie później niż w 2050 r.
Jednym z działań służących realizacji Zielonej Wizji Warszawy jest opracowanie i wdrożenie Warszawskiego Standardu Zielonego Budynku (WSZB). Został on wprowadzony 9 września 2024 r. zarządzeniem Prezydenta m.st. Warszawy nr 1520/2024. Standard stanowi system oceny zgodności projektów inwestycji miejskich z wymogami w nim zapisanymi i jednocześnie zawiera wskazówki do projektowania nowych budynków.
W mieście budują również inni inwestorzy, jest w nim także wiele budynków wymagających termomodernizacji. Te budynki mają różny standard energetyczny. Szymon Kościerzyński, główny specjalista w Biurze Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej Urzędu m.st. Warszawy, wyjaśnił, że miasto ma nadzieję, iż zielony standard miejski „będzie wpływał na sposób projektowania i realizowania inwestycji w sektorze prywatnym”. Jednocześnie zadeklarował, że miasto rekomenduje stosowanie wymagań zawartych w WSZB podczas modernizacji budynków i planuje dodatkowe opracowanie w tej kwestii.
Jako naturalny kolejny krok w ramach tej inicjatywy miasto planuje przygotować podobny dokument dotyczący budynków modernizowanych i termomodernizowanych - dodał.
Od kiedy Warszawski Standard Zielonego Budynku będzie obowiązkowy
Szymon Kościerzyński z Urzędu m.st. Warszawy wyjaśnia, że obecnie zgodność projektu z WSZB nie jest obowiązkowa. Od 1 lipca 2025 r. do wniosku o pozwolenie na budowę nowych budynków miejskich inwestorzy będą zobligowani dołączyć opinię w sprawie zgodności z Warszawskim Standardem Zielonego Budynku lub opinię o udzieleniu odstępstwa od stosowania standardu.
Oceny zgodności dokonywać będzie Biuro Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej Urzędu m.st. Warszawy. Opinię o udzieleniu odstępstwa będzie wydawać Dyrektor Koordynator ds. zielonej Warszawy.
Główne założenia Warszawskiego Standardu Zielonego Budynku
Wdrożenie zielonego standardu wymaga dużych zmian w projektowaniu. Nowe budynki miejskie powinny być ekologiczne i zrównoważone. Celem jest zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii, a także wspieranie zrównoważonego transportu. Drugą ważną zmianą jest projektowanie zielonych budynków – otoczonych roślinnością, wykorzystujących na miejscu wody opadowe i roztopowe. Nowością jest projektowanie inwestycji miejskich tak, żeby: „w jak największym stopniu ograniczyć negatywny wpływ budynku na środowisko oraz środowiska na budynek – od procesu projektu i budowy, poprzez eksploatację, aż do momentu rozbiórki” - podkreśla Szymon Kościerzyński.
System oceny nowych budynków miejskich
Warszawski Standard Zielonego Budynku zawiera system oceny projektów nowych budynków miejskich. Został on podzielony na 6 sekcji (obszarów oceny), w których wymieniono od 6 do 11 wymagań, czyli rozwiązań projektowych możliwych do zastosowania w budynkach i ich otoczeniu.
Obszary poddawane ocenie to:
- zieleń i zagospodarowanie działki,
- gospodarowanie wodą,
- efektywność energetyczna,
- zrównoważona mobilność,
- materiały i rozwiązania budowlane – elementy gospodarki o obiegu zamkniętym,
- zdrowie, komfort, bezpieczeństwo.
W pierwszych 3 sekcjach obligatoryjne jest spełnienie wskazanego wymogu. Są to odpowiednio:
- wskaźnik błękitno-zielonej infrastruktury,
- zagospodarowanie wód opadowych na działce,
- zapotrzebowanie na energię pierwotną.
W ostatnim obszarze oceny w odniesieniu do budynków oświaty obowiązkowe jest zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem energii.
Poza tym w każdej z sekcji należy spełnić 2 wymogi, których wybór zależy od projektantów. To ma umożliwić przygotowanie każdego projektu z uwzględnieniem specyfiki inwestycji i lokalnych uwarunkowań. W uzasadnionych przypadkach jest możliwe odstępstwo od wymogów standardu.
Zielono-błękitny standard
Wytyczne standardu mają na celu ograniczenie negatywnego wpływu budynku na środowisko, a jednocześnie zwiększenie komfortu mieszkańców przy maksymalnym zachowaniu istniejącej przyrody, w tym m.in. naturalnych siedlisk zwierząt. Szymon Kościerzyński podkreśla, że: "Warszawski Standard Zielonego Budynku to proklimatyczne podejście do przygotowania projektu inwestycji".Żeby spełnić go w kategoriach dotyczących zieleni i wody, wśród dodatkowych wymogów do wyboru są na przykład: zachowanie istniejących drzew i krzewów, wielowarstwowa struktura roślinności, rozwiązania retencyjne oparte na przyrodzie, wykorzystanie wód opadowych w instalacjach budynku.
Większe wymogi
Warszawski Standard Zielonego Budynku ma wskazywać kierunek zmian w projektowaniu nowych budynków. W niektórych kategoriach przyjęto większe wymogi niż obecnie obowiązujące prawo, na przykład odnośnie do efektywności energetycznej. Żeby spełnić standard, budynek powinien mieć o co najmniej 10% mniejsze zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną Ep w porównaniu do obowiązującej normy prawnej dla nowo wznoszonych budynków. Jest to wymóg obligatoryjny. W kategorii Zieleń i zagospodarowanie działki takim wymogiem jest odpowiednio wysoki wskaźnik błękitno-zielonej infrastruktury. Przyjęto, że musi być on o co najmniej 20% większy niż wartość wymaganego dla obszaru danej inwestycji udziału powierzchni biologicznie czynnej, wynikająca z zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
