Pozwolenie na budowę. Wzory wniosków, odstępstwo od przepisów budowlanych

Przez pozwolenie na budowę, zgodnie z definicją, zawartą w art. 3 pkt. 12) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowane (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 290) („Prawo budowlane”) należy rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych, innych niż budowa obiektu budowlanego.

Podkreślenia wymaga, iż roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem przypadków wskazanych w Prawie budowlanym.

Pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie osobie, która złożyła wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy, chyba że dla danego terenu obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, a także złożyła oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Pozwolenie na budowę, jak i pozwolenie na rozbiórkę mogą być wydane po uprzednim przeprowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 (o ile przeprowadzenie takiego postępowania jest wymagane), a także uzyskaniu wymaganych przepisami szczególnymi pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów. Warto przypomnieć, że stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.

Od wejścia w życie w dniu 28 czerwca 2015 r. nowelizacji ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw katalog obiektów, na których wybudowanie ustawodawca nakłada obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, został znacznie zmarginalizowany. Katalog budów zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę określają art. 29-31 Prawa budowlanego, jednak analiza poszczególnych przykładów zwolnień od obowiązku uzyskania decyzji była już przedmiotem wcześniejszego artykułu: https://www.muratorplus.pl/biznes/prawo/procedury-poprzedzajace-rozpoczecie-robot-budowlanych-aa-WgWJ-Vdm1-5tsm.html

Nowe wzory wniosków m.in. o pozwolenie na budowę i rozbiórkę

W dniu 16 września 2016 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 sierpnia 2016 r. w sprawie nowych wzorów:

• wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę,
• zgłoszenia budowy i przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
• oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
• oraz decyzji o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę („Rozporządzenie”).

Rozporządzenie co do zasady miało ułatwić inwestorom przebrnięcie przez zawiłe procedury, a wzory wniosków stały się maksymalnie uproszczone oraz bardziej czytelne. Dodatkowo, została dodana rubryka w której inwestor określi strony postępowania. W gestii organu pozostawiono jedynie uzupełnienie we wniosku informacji dotyczącej daty jego wpłynięcia wraz z numerem rejestru, oraz złożenie podpisu w rubryce osoby przyjmującej dokument. Z przedmiotowym Rozporządzeniem można zapoznać się po wejściu w link: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2016/1493.

Do wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę oraz zgłoszenia budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego złożonego przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe. Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli zacznie obowiązywać z dniem 17 grudnia 2016 r.

Wniosek o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę (B-1)

Na potrzeby niniejszego artykułu, przybliżymy zawartość wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę (B-1). Sam wniosek nie jest zbyt rozbudowany, objętościowo sam formularz zajmuje dwie strony, jednak lista koniecznych do dołączenia załączników w przypadku bardziej skomplikowanych inwestycji jest już pokaźna. Inwestor w celu wypełnienia wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę musi uzupełnić 8 punktów, stosunkowo precyzyjnie opisanych, takich jak m.in.: nazwa organu, do którego kierowany jest wniosek, dane inwestora, rodzaj i nazwę planowanej inwestycji oraz wskazać załączniki do wniosku.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 Prawa budowlanego do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć w szczególności:

• cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi;
• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
• decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
• umowę urbanistyczną, jeżeli jej zawarcie jest wymagane zgodnie z miejscowym planem rewitalizacji.

Należy pamiętać, że to złożenie prawidłowo wypełnionego i kompletnego wniosku powoduje wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie pozwolenia na budowę.

Zdarzyć się może, ze wniosek o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę posiada braki. Co wtedy zrobi organ rozpatrujący taki wniosek?

Pamiętajmy, że zgodnie z art. 35 ust. 3 Prawa budowlanego w razie stwierdzenia niezgodności rozwiązań projektowych, czy też niekompletności złożonego wniosku, właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę. W przypadkach braków formalnych, takich jak np. niewskazanie adresu planowanej inwestycji, organ powinien, w trybie art. 64 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, wezwać inwestora do uzupełnienia wniosku w ciągu siedmiu dni. W razie braku uzupełnienia powyżej wskazanych uchybień formalnych, sprawę pozostawia się bez rozpoznania.

Odstępstwo od przepisów techniczno–budowlanych

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 Prawa budowlanego w przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, określonych w art. 7 Prawa budowlanego. Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.

Wniosek o udzielenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych wraz z załącznikami wnioskodawca składa do organu administracji architektoniczno-budowlanej, która ma wydać pozwolenie na budowę. Organ ten przekazuje kompletny wniosek wraz z załącznikami do ministra, który ustanowił dane przepisy techniczno-budowlane (co do zasady Ministra Infrastruktury i Budownictwa). Minister dokonuje oceny wniosku, w przypadku gdy złożone przez organ dokumenty nie są wystarczające do przeprowadzenia oceny merytorycznej wniosku, właściwy minister wzywa do ich uzupełnienia. Jednocześnie może on uzależnić upoważnienie do wyrażenia zgody na odstępstwo od spełnienia dodatkowych warunków. W przypadku, gdy z analizy dokumentów wynika możliwość odstępstwa od obowiązujących przepisów, to upoważnia organ administracji architektoniczno-budowlanej do udzielenia zgody na odstępstwo. W przypadku, gdy minister w wyniku oceny przedłożonych dokumentów oceni, iż odstępstwo nie jest zasadne, to odmówi upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo od obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych.

Organ administracji architektoniczno-budowlanej ponownie dokonuje oceny przedłożonych dokumentów. W przypadku otrzymania upoważnienia ministra do udzielenia zgody na odstępstwo może zgodę udzielić, lub też odmówić w drodze postanowienia. Otrzymanie przez organ administracji architektoniczno-budowlanej upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo nie obliguje jednak do wydania postanowienia, na mocy którego udzielona zostanie zgoda. Organ administracji architektoniczno-budowlanej samodzielnie decyduje o tym, czy udzieli zgody czy też nie.

Przepisy nie przewidują możliwości odwołania od upoważnienia wydanego przez właściwego ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, a także od postanowienia o zgodzie lub odmowie zgody na odstępstwo od obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych. W przypadku wystąpienia o zgodę na odstępstwo w trakcie prowadzonego postępowania o wydanie pozwolenia na budowę można odwołać się dopiero po wydaniu decyzji o odmowie udzielenia pozwolenia na budowę.

Zapowiadane zmiany – nowy kodeks urbanistyczno-budowalny

Zgodnie z zapowiadanym przez resort infrastruktury i budownictwa kodeksem urbanistyczno-budowlanym pozwolenie na budowę i zgłoszenie zastąpi zgoda inwestycyjna. Będzie ona w swej materii posiadała wiele obecnych decyzji administracyjnych, w szczególności: warunki zabudowy, pozwolenie na budowę, o podziale nieruchomości, a także zgłoszenie budowy lub zmiany sposobu użytkowania. „Następczyni” pozwolenia na budowę będzie wydawana przez starostę, ewentualnie prezydenta miasta w przypadku miasta na prawach powiatu. W sprawach bardziej skomplikowanych zgodę inwestycyjną będzie wydawał wojewoda. Będzie ona wydawana w postaci decyzji administracyjnej, bądź też milczącej zgody.