Kodeks pracy a normy BHP na budowie

2017-01-26 12:44
praca na wysokości bhp
Autor: Honeywell

Kodeks pracy normuje przepisy BHP w dziale dziesiątym (przepisy od art. 207 do art. 237). Stosuje się go przede wszystkim do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Należy jednak podkreślić, że na podstawie art. 304 § 1 zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy odnoszą się także do osób działających na podstawie umowy zlecenia i innych umów cywilnoprawnych.

Przepisy BHP stosuje się także do osób prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą. Wszystkie te podmioty podlegają ochronie, jeżeli wykonują czynności w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Oznacza to, że obowiązki jakie nakłada Kodeks pracy na pracodawcę w zakresie przepisów BHP należy realizować nie tylko w stosunku do pracowników, ale i wyżej opisanych kategorii podmiotów.

Zgodnie z Kodeksem pracy, odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi pracodawca. W związku z treścią art. 304 § 1 k. p., odpowiedzialność taką ponosi również podmiot zlecający czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Odpowiedzialności tej nie wyłącza powierzenie wykonywania zadań służbie bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom zewnętrznym, na których ciąży obowiązek ochrony zdrowia i życia pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Kodeks pracy bardzo szczegółowo określa obowiązki w zakresie BHP. Wszelkie koszty z tym związane musi ponosić w całości pracodawca i nie może nimi obciążać pracowników. Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek udzielenia informacji o zagrożeniach na poszczególnych stanowiskach pracy oraz o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy (art. 2071). Jeżeli w tym samym miejscu pracę wykonują pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, to należy wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich osób pracujących w tym samym miejscu. Ponadto należy ustalić zasady współdziałania w zakresie przepisów BHP. Wyznaczenie koordynatora nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jeżeli w miejscu wykonywania robót budowlanych możliwe jest wystąpienie zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników to należy:
1) niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony;
2) niezwłocznie dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne.
W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest zobowiązany:
1) wstrzymać pracę i wydać pracownikom polecenie oddalenia się w miejsce bezpieczne;
2) do czasu usunięcia zagrożenia nie wydawać polecenia wznowienia pracy.

Kodeks pracy w zakresie BHP daje również określone prawa i obowiązki pracownikowi. Przykładowo, może on powstrzymać się od wykonywania pracy, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika. Pracownik może nawet oddalić się z miejsca zagrożenia jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie jest wystarczające dla zachowania bezpieczeństwa. Z tytułu przerwania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia pracownik nie może ponosić żadnych negatywnych dla niego konsekwencji. Działania te pozostają też bez wpływu na wynagrodzenie pracownika. Jedynym warunkiem jest tylko to, by pracownik powiadomił przełożonego o podjętych przez siebie czynnościach.

Obowiązki uczestników procesu budowlanego

Szczególne zasady dotyczące BHP na budowie określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowanych. Zgodnie z tym rozporządzeniem na uczestników procesu budowlanego nałożone zostały m.in. następujące obowiązki:
1. Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót budowalnych jest zobowiązany opracować instrukcję bezpiecznego ich wykonywania i zaznajomić z nią pracowników w zakresie wykonywanych przez nich robót (§2);
2. Wszyscy uczestnicy procesu budowlanego obowiązani są współdziałać ze sobą w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; 
3. W razie wykonywania robót na wysokości należy stosować środki ochrony zbiorowej w szczególności balustrady, siatki ochronne i siatki bezpieczeństwa. Jeżeli nie ma możliwości stosowania tych środków, konieczne jest używanie środków ochrony indywidualnej, takich jak szelki bezpieczeństwa (§6);
4. Osoba wykonująca roboty w pobliżu krawędzi dachu płaskiego lub dachu o nachyleniu do 20%, jest obowiązana posiadać odpowiednie zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości;
Osoba wykonująca roboty na dachu o nachyleniu powyżej 20%, jeżeli nie stosuje się rusztowań ochronnych, jest obowiązana stosować środki ochrony indywidualnej lub inne urządzenia ochronne;
5. Strefę w której istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów należy ogrodzić balustradą, której deska krawężnikowa ma wysokość 0,15 m, a poręcz ochronna umieszczona jest na wysokości 1,1 m;
6. Daszki ochronne muszą znajdować się na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m nad terenem w najniższym miejscu i być nachylone pod kątem 45° w kierunku zagrożenia. Pokrycie daszków powinno być szczelne i odporne na przebicie przez spadające przedmioty;
7. Na terenie budowy należy urządzić wydzielone pomieszczenia szatni na odzież roboczą i ochronną, umywalni, suszarni i ustępów. Jeżeli pracę wykonuje więcej niż 20 pracujących, to szatnia i jadalnia nie mogą znajdować się w jednym pomieszczeniu (§30 i §31).

Wymagania BHP dotyczące robót na wysokości uregulowane są w rozdziale 9 rozporządzenia. Wynikają z niego między innymi następujące obowiązki:

  • zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości osób przebywających na stanowiskach pracy, znajdujących się na wysokości co najmniej 1m od poziomu podłogi lub ziemi;
  • zabezpieczenia otworów w stropach, na których prowadzone są roboty lub do których możliwy jest dostęp ludzi przed możliwością wypadnięcia;
  • drabina bez pałąków, której długość przekracza 4 m, przed podniesieniem lub zamontowaniem powinna być wyposażona w prowadnicę pionową, umożliwiającą założenie urządzenia samohamującego, połączonego z linką bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa;
  • osoby korzystające z urządzeń krzesełkowych, drabin linowych lub ruchomych podestów roboczych powinny być dodatkowo zabezpieczone przed upadkiem z wysokości za pomocą prowadnicy pionowej, zamocowanej niezależnie od lin nośnych drabiny, krzesełka lub podestu.


Wyżej przytoczone zasady BHP to oczywiście nie wszystkie normy wynikające z obowiązujących przepisów prawnych. Należy mieć na uwadze, że im lepsza znajomość przepisów, tym większe prawdopodobieństwo uniknięcia wypadku podczas prac budowanych oraz związanej z tym ewentualnej odpowiedzialności karnej.

Autorką tekstu jest adwokat Marta Kawecka, www.legalnabudowa.pl
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej