Okna i drzwi – odporność na włamanie, klasy odporności na włamanie dla stolarki

Klasa odporności na włamanie wyrobów budowlanych, w tym przypadku okien i drzwi, informuje, jak długo dana przegroda stawi opór próbom włamania z użyciem siły i określonych narzędzi. Aby konstrukcje okien i drzwi zostały sklasyfikowane jako antywłamaniowe, muszą spełniać wymagania określonych norm.

Odnosząc się do policyjnych statystyk, najwięcej włamań do obiektów dokonywanych jest przez stolarkę otworową – głównie przez okna i drzwi balkonowe. Wynikiem tego jest coraz większe zainteresowanie wyrobami „antywłamaniowymi”. Okna antywłamaniowe i drzwi należy rozpatrywać jako całą konstrukcję. Zastosowanie samej szyby ochronnej czy okuć antywyważeniowych nie spowoduje, że stolarka automatycznie spełni założenia danej klasy odporności na włamanie. Odporność na włamanie wynika z konstrukcji okna, doboru odpowiednich materiałów i musi być potwierdzona odpowiednimi badaniami, których rezultatem jest uzyskanie określonej klasy odporności na włamanie (nie odnosi się ona do komponentów, ale do okna jako całości).

Okna o podwyższonej odporności na włamanie, tzw. okna antywłamaniowe, mają za zadanie utrudnić okazjonalnemu włamywaczowi dokonanie włamania. Zastosowane rozwiązania, niezależnie od klasy odporności na włamanie, mogą jedynie wydłużyć czas potrzebny na sforsowanie okna, a tym samym zniechęcić włamywacza. Z tego powodu klasy odporności na włamanie odnoszą się głównie do czasu, w jakim okno zostanie uszkodzone lub zniszczone, umożliwiając wejście do obiektu.

Normy z zakresu odporności na włamanie stolarki otworowej

W ramach Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego działa Komitet Techniczny CEN/CT 33 „Drzwi, okna, bramy, żaluzje, okucia budowlane i ściany osłonowe”, który zajmuje się normalizacją okien i drzwi. W ramach tego komitetu działa Grupa ds. Wyrobów o Podwyższonej Odporności na Włamanie, która zajmuje się analizą badań laboratoryjnych. Wynikiem wieloletnich prac komitetu jest opracowanie norm dotyczących metod badań odporności na włamanie oraz klasyfikacja wyrobów.

Normy PN-EN zostały wprowadzone w lipcu 2011 roku, w sposób kompleksowy odnoszą się one do zagadnień związanych z odpornością na włamanie. Znajdują się w  nich informacje na temat wymagań stawianych dla okien, drzwi, żaluzji i ścian osłonowych, ich klasyfikację pod względem odporności na włamanie oraz opis metodyki wykonywania badań.

• PN-EN 1627 Drzwi, okna ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Wymagania i klasyfikacja – zawiera informacje na temat wymagań stawianych dla okien, drzwi, żaluzji i ścian osłonowych, właściwości wyrobów oraz ich klasyfikację pod względem odporności na włamanie, klasy z oznaczeniem literowym RC.

• PN-EN 1628 Drzwi, okna ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia statyczne – zakres normy obejmuje szczegółowe wytyczne na temat przeprowadzania badań, które maja na celu ustalenie odporności wyrobu na obciążenia statyczne dla oceny  odporności na włamanie zestawów drzwiowych, drzwi, okien, fasad, krat i żaluzji.

• PN-EN 1629  Drzwi, okna ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenia dynamiczne  – również zawiera specyfikację przeprowadzania badań i ocenę właściwości antywłamaniowych, ale w odniesieniu do obciążeń dynamicznych.

• PN-EN 1630 Drzwi, okna ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego – metoda badania, która służy określeniu odporności  na na próby włamania ręcznego z użyciem określonych narzędzi.Ww. normy odnoszą się wyłącznie do wyrobów budowlanych, natomiast nie dotyczą sposobu ich montażu w przegrodach budowlanych oraz połączenia ze strukturą budynku. 

Klasy odporności na włamanie dla okien i drzwi

Klasy odporności na włamanie wyznacza norma PN-EN 1627:2012. Dzieli ona stolarkę na sześć kategorii według kryteriów różnych rodzajów ataków i zróżnicowanej wiedzy przestępców – od klasy 1, która oznacza najmniejszą możliwą odporność okna na włamanie,  do klasy 6 (stolarka najtrudniejsza do sforsowania).

Klasy odporności na włamanie mają dodatkowe oznaczenie literowe RC (resistance class) – wcześniej stosowano oznaczenie WK (widerstand klasse), spotykane głównie przy wyrobach niemieckich. Obowiązująca norma wprowadza dodatkowo nowe klasy odporności na włamanie: RC 1 N i RC 2 N, lecz nie ustanawia dla nich wymagań dotyczących szklenia, ponieważ w tych klasach mogą być stosowane przepisy krajowe. Zazwyczaj powszechnie są stosowane zestawy szklenia zespolonego, więc wystarczające jest, aby jedna tafla spełniała wymagania tej klasy odporności, o jaką ubiega się wyrób. W pozostałych klasach są określone wymagania dotyczące zarówno szklenia, jak i okuć.

Okna antywłamaniowe w klasach od 1 do 3 mają stanowić skuteczną ochroną dla przypadkowego lub okazjonalnego włamywacza. Przyjmuje się, że tego typu ataki są wynikiem sposobności samej w sobie, bez przewidywania specjalnych korzyści. Użyta siła nie jest zbyt wysoka, a narzędzia to najprawdopodobniej zwykłe ręczne lub do wyważania. Przewidziani w tych klasach włamywacze prawdopodobnie chcą uniknąć hałasu i zbędnego ryzyka. W związku z tym, że potencjalne ryzyko jest związane z czasem uzyskania dostępu, jest on ograniczony i zmienia się wraz z klasą. Wysoki poziom oporu często jest powodem niepowodzenia ataku.

Okna w klasach odporności od 4 do 6 powinny stawić opór tym zorganizowanym, profesjonalnym i dobrze przygotowanym włamywaczom, również zorganizowane grupy przestępcze. Mają oni większe nastawienie na osiągnięcie celu i wiedzę na temat ewentualnych korzyści. Próby włamania są zazwyczaj dobrze zaplanowane, a włamywacze posiadają wiedzę na temat wyrobów (okien, drzwi), które maja być sforsowane. Nie zwracają oni uwagi na powstały hałas, czy czas potrzebny dla osiągnięcia celu. Używają narzędzi dużych mocy.

Klasa odporności na włamanie RC 1 – przypadkowa próba włamania, bez przygotowania, z użyciem siły fizycznej (podnoszenie, wyrywanie, uderzenie barkiem) lub z użyciem prostych narzędzi. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, nie ma specjalnych informacji dotyczących poziomu odporności prezentowanego przez wyrób budowlany i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz, jest niski.

Klasa odporności na włamanie RC 2 – próba włamania z użyciem prostych narzędzi, np. śrubokręt, klin, obcęgi, młotek. Włamywacz słabo zna poziom odporności na włamanie, interesuje go zarówno czas, jak i poziom hałasu jaki generuje, a ryzyko jakie chciałby podjąć jest niskie. Prawdopodobnie nie ma wiedzy na temat korzyści z włamania.

Klasa odporności na włamanie RC 3 – próba włamania z użyciem takich narzędzi jak stalowy łom, dodatkowy śrubokręt, wbijaki,  mały młotek, mechaniczna wiertarka. Za pomocą łomu stalowego włamywacz ma możliwość przyłożenia zwiększonych sił, a za pomocą wiertarki jest w stanie atakować słabo zabezpieczone urządzenia zamykające. Tu również włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, ma pewną znajomość prawdopodobnego poziomu odporności i jest zainteresowany zarówno kwestia czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz, jest średni.

Klasa odporności na włamanie RC 4 – przygotowana próba włamania, oparta na doświadczeniu; włamywacz używa dodatkowo ciężkiego młotka, pił, przecinaka, dłut, siekiery, wiertarki akumulatorowej. Dodatkowe narzędzia dają włamywaczowi większą liczbę metod ataku. Złodziej przewiduje wymierne korzyści i w swych wysiłkach może być zdecydowany na uzyskanie dostępu. Jest on również mniej zainteresowany poziomem stwarzanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie większego ryzyka.

Klasa odporności na włamanie RC 5 – doświadczony włamywacz, który do sforsowania stolarki używa elektronarzędzi, np. wiertarki, wyrzynarki, pił czy szlifierek kątowych (maksymalna średnica tarczy 125 mm). Wykorzystanie szlifierki kątowej zwiększa skalę metod ataku i prawdopodobieństwo jego powodzenia. Włamywacz przewiduje wymierne korzyści, w swych wysiłkach jest zdecydowany na uzyskanie dostępu i jest dobrze zorganizowany. Jest on również mało zainteresowany poziomem generowanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie wysokiego ryzyka

Klasa odporności na włamanie RC 6 – przygotowana próba włamania przez doświadczonego włamywacza, który używa narzędzi dużej mocy (1050 W), np. wiertarki, wyrzynarki, szlifierki (maksymalna średnica tarczy 230 mm). Włamywacz przewiduje duże korzyści, w swych wysiłkach jest zdecydowany na uzyskanie dostępu i jest bardzo dobrze zorganizowany. Nie interesuje go poziom generowanego przez siebie hałasu i jest on przygotowany na podjęcie wysokiego ryzyka.