Klimatyzacja w bloku - czy można mieć klimatyzację w bloku? Przepisy i wskazówki montażowe

Klimatyzacja w bloku przydaje się coraz bardziej. Jakie warunki trzeba spełnić, aby zainstalować klimatyzację w mieszkaniu w bloku? Czy spółdzielnia lub wspólnota może zakazać klimatyzacji? W jakich przypadkach? Co trzeba wiedzieć o montażu klimatyzacji w bloku? Przepisy oraz wskazówki dotyczące montażu i użytkowania.

Spis treści

1. Klimatyzacja w bloku - czy potrzebna zgoda?
2. Klimatyzacja w bloku - formalności
3. Rodzaje klimatyzacji, które można zamontować w bloku
4. Na co zwrócić uwagę podczas wyboru klimatyzatora?
5. Ograniczenia montażowe klimatyzatora w mieszkaniu w bloku
6. Montaż klimatyzatora w bloku - przepisy
7. Klimatyzacja w bloku - wskazówki montażowe

Klimatyzacja w bloku - czy potrzebna zgoda?

Niektóre nowoczesne budynki mieszkalne są już wyposażone w instalację klimatyzacji, jednak nadal jest to rzadkość, m.in. ze względu na koszty. W związku z tym decyzja o założeniu klimatyzacji najczęściej pozostaje w gestii właściciela lokalu mieszkalnego. Warunki i formalności związane z instalacją będą się różniły w zależności od tego, jakie urządzenie wybierzemy oraz jakiego budynku to dotyczy.

Jeśli zdecydujemy się na klimatyzator przenośny, który składa się z jednego urządzenia i przewodu odprowadzającego ciepłe powietrze przez okno na zewnątrz – żadne pozwolenie nie jest konieczne. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku urządzeń typu split, a więc składających się z jednostki wewnętrznej oraz zewnętrznej. Montaż jest jak najbardziej możliwy, jednak po spełnieniu pewnych wymagań.

W budownictwie wielorodzinnym należy uzyskać zgodę na zastosowanie rozwiązań ingerujących w zewnętrzną elewację budynku lub mogących zakłócać spokój pozostałym mieszkańcom. Montaż klimatyzacji zalicza się do takich okoliczności ze względu na jednostkę zewnętrzną, którą trzeba umiejscowić poza mieszkaniem, a jej praca generuje hałas, ciepło, skropliny oraz może negatywnie wpływać na estetykę elewacji.

Klimatyzacja w bloku - formalności

W mieszkalnictwie wielorodzinnym właściciel mieszkania ma prawo do decydowania o swoim lokalu, ale zagospodarowanie części wspólnych, czyli m.in. elewacji, podlega już wspólnocie lub spółdzielni. W przypadku nowych osiedli do zamontowania jednostki zewnętrznej może być również konieczne uzyskanie zgody architekta.

Nieco trudniejsza sytuacja dotyczy kamienic, szczególnie tych pod ochroną konserwatorską. W takich okolicznościach do zaingerowania w elewację oprócz zgody administratora konieczne jest również uzyskanie pozwolenia lokalnego konserwatora zabytków. Jeśli budynek figuruje na liście obiektów zabytkowych, to montaż jednostki na zewnętrznej zdobionej elewacji kamienicy prawdopodobnie będzie niemożliwy – pozostaje wtedy ściana od strony podwórka, jeśli mieszkanie ma taką wystawę okien, lub montaż urządzenia na dachu (za zgodą konserwatora). Przy klimatyzatorach typu split zgodę na montaż jednostki zewnętrznej na elewacji budynku należy uzyskać od zarządcy nieruchomości – administratora, wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej.

Aktem regulującym zasady wprowadzania zmian w częściach wspólnych oddziałujących na innych mieszkańców jest uchwała. To na jej podstawie zarządca może wydać pozwolenie, jeśli wystąpimy z inicjatywą założenia klimatyzacji w mieszkaniu. Najlepiej zrobić to przez złożenie pisemnego wniosku z załączonym projektem (schematem) instalacji z zaznaczoną lokalizacją jednostki zewnętrznej oraz parametrami samego urządzenia, takimi jak: wielkość, moc, poziom hałasu i sposób mocowania. Może być także wymagane dołączenie zgody sąsiadów.

W przypadku otrzymania od administracji budynku odpowiedzi odmownej, np. ze względu na obawy o zniszczenie świeżo wyremontowanej elewacji, warto rozważyć montaż jednostki na balkonie, o ile mamy takie warunki. Wtedy powinniśmy uzyskać jedynie akceptację najbliższych sąsiadów. Możliwe jest również odwołanie się od negatywnej decyzji, a także w ostateczności wkroczenie na drogę sądową. Warto zapoznać się ze statutem danej spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej, aby dowiedzieć się, jakie mamy możliwości postępowania i do jakiego konkretnie podmiotu wystąpić lub się odwołać.

Zgodnie z obowiązującym Prawem budowlanym instalacja klimatyzatora nie wymaga pozwolenia na budowę ani zgłoszenia robót. Jednak o modernizacji instalacji elektrycznej (jeśli dotychczasowa nie przewiduje poboru energii, jakiej potrzebuje urządzenie) oraz ingerencji w instalację wodno-kanalizacyjną – w tym przypadku w celu odprowadzenia skroplin – warto poinformować spółdzielnię lub wspólnotę.

Odprowadzanie skroplin można realizować na kilka sposobów:

• grawitacyjnie do domowej instalacji kanalizacyjnej, zachowując minimalny spadek na długości ok. 1–2% na metr. Prawidłowo wykonana instalacja powinna mieć syfon, aby zapobiec przedostawaniu się nieprzyjemnych zapachów do mieszkania;
• za pomocą pompki skroplin – gdy utrzymanie spadku jest niemożliwe. Tego typu urządzenia mogą tłoczyć wodę na odległość od kilku do kilkunastu metrów, w zależności od wysokości podnoszenia. Należy pamiętać o zapewnieniu dostępu serwisowego do pompki, konieczności konserwacji oraz ewentualnej wymianie na nową;
• do specjalnego zbiornika zewnętrznego – dzięki temu można uniknąć prowadzenia przewodu odpływowego na duże odległości. Istotne jest tu jednak regularne opróżnianie pojemnika, szczególnie przy intensywnym korzystaniu z klimatyzacji. Dostępne są zbiorniki z czujnikiem poziomu wody, co znacznie ułatwia obsługę. To rozwiązanie możliwe jest do zastosowania dla posiadaczy ogródków lub balkonów, w innym przypadku będzie problematyczne. Przewody do instalacji odprowadzania skroplin powinny mieć gładkie ścianki od wewnątrz, co zapewni niskie opory przepływu oraz zapobiegnie powstawaniu osadów.

Przeczytaj również:

• Klimatyzator split czy multisplit - budowa, montaż, parametry pracy
• Na co zwrócić uwagę wybierając klimatyzator do mieszkania? Gdzie najlepiej umieścić jednostkę wewnętrzną klimatyzatora?

Rodzaje klimatyzacji, które można zamontować w bloku

Aby schłodzić powietrze w mieszkaniu podczas upałów, można zastosować jedno z następujących rozwiązań.

Klimatyzer lub klimator

Urządzenie wentylacyjne opierające działanie na schłodzonej wodzie albo kostkach lodu. Nie wymagają montażu ani odprowadzania ciepłego powietrza na zewnątrz, są stosunkowo tanie, ale także najmniej wydajne w chłodzeniu;

Klimatyzator przenośny (tzw. monoblok)

Jedno urządzenie umieszczane w mieszkaniu, z możliwością przenoszenia między pomieszczeniami. Jednostka wymaga podłączenia przewodu odprowadzającego ciepłe powietrze na zewnątrz. Realizuje się to zwykle przez zamontowanie w ramie okiennej szyby z tworzywa sztucznego, wycięcie w niej otworu o średnicy rury i wyprowadzenie przewodu na zewnątrz. Jest to rozwiązanie skuteczniejsze niż zastosowanie klimatyzera, ponieważ występują tu czynnik chłodniczy, skraplacz i parownik, a więc komponenty urządzenia klimatyzacyjnego. Wydajność tego produktu jest jednak umiarkowana. Zalety to brak wymaganych pozwoleń na zainstalowanie i możliwość transportowania urządzenia między pomieszczeniami;

Klimatyzator typu split lub multisplit

W tym wypadku mowa już o instalacji, ponieważ układ ten składa się z jednej (split) lub więcej (multi) jednostek wewnętrznych oraz jednostki zewnętrznej. Poza urządzeniami w skład tego układu wchodzą instalacja elektryczna do zasilania jednostek, instalacja czynnika chłodniczego oraz instalacja odprowadzania skroplin na zewnątrz. Klimatyzacja typu split to najefektywniejszy sposób chłodzenia do zastosowania w istniejących mieszkaniach. Produkowane obecnie klimatyzatory typu split to urządzenia charakteryzujące się coraz lepszymi parametrami pod względem zarówno poziomu emitowanego hałasu, mocy chłodzenia, jak i wyposażenia w dodatkowe funkcje. Możliwy jest wybór modelu o wysokiej klasie efektywności energetycznej, co w dobie rosnących kosztów energii elektrycznej jest niezwykle istotną kwestią. Nowoczesne klimatyzatory wyposażone są w filtry HEPA o wysokiej skuteczności filtracji (co szczególnie istotne dla alergików) czy funkcję jonizacji powietrza, która pomaga uporać się z roztoczami. Niektóre modele mają możliwość autoczyszczenia parownika (tzw. self-clean), dzięki czemu sami możemy dokonać prostej i szybkiej konserwacji. Również sposób nawiewu powietrza jest wciąż udoskonalany, w związku z czym dostępne jest m.in. rozwiązanie typu 3D – nawiew w kilku płaszczyznach ułatwiający cyrkulację i równomierny rozkład temperatury powietrza w pomieszczeniu.

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru klimatyzatora?

Hałas

Do uzyskania zgody na montaż klimatyzatora istotnym parametrem jest poziom hałasu emitowany przez jednostkę zewnętrzną. Jednak wybierając model, nie można zapominać o jednostce wewnętrznej, ponieważ długotrwałe przebywanie przy głośno pracującym urządzeniu nie należy do komfortowych.

Poziom hałasu jednostek wewnętrznych, w zależności od rodzaju, producenta i ceny, oscyluje w granicach 25–55 dB, a zewnętrznych wynosi ok. 50–65 dB. Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (DzU z 2007 r. nr 120, poz. 826) dopuszczalny hałas jednostki zewnętrznej klimatyzatora w zabudowie wielorodzinnej nie powinien przekraczać w ciągu dnia 55 dB, a w nocy 45 dB. Warto wiedzieć, że dźwięk w zakresie 35–70 dB może już wywoływać zmęczenie i utrudniać rozmowę.

Hałas może być wyrażany przez poziom ciśnienia akustycznego lub mocy akustycznej. Jako parametr hałasu emitowanego przez klimatyzator producenci zazwyczaj podają wartość ciśnienia akustycznego, którego wartość jest niższa od poziomu mocy akustycznej ze względu na sposób pomiaru (wynik zbliżony do ludzkiego ucha) opierający się na założeniu absorpcji dźwięku przez otaczające przedmioty, a także uwzględniający odległość od urządzenia. Wielkością bardziej obiektywną do porównania urządzeń jest moc akustyczna – niezależna od odległości od źródła emitowanego hałasu i innych czynników.

Czynniki chłodnicze

Najpopularniejszym czynnikiem wykorzystywanym w klimatyzatorach typu split jest obecnie R-32 (difluorometan). Charakteryzuje się on wysoką wydajnością chłodniczą i grzewczą oraz dużą pojemnością objętościową, dzięki czemu można go zastosować o ok. 20% mniej niż dotychczas stosowanego i wciąż popularnego R410A (mieszanina 50% difluorometanu i 50% pentafluoroetanu).

Sterowanie

Nowymi urządzeniami można sterować za pomocą telefonu przy użyciu wi-fi, a także podłączyć pod system smart home. Standardowym rozwiązaniem jest oczywiście sterowanie na pilota. Obecnie mamy już w niektórych modelach możliwość regulacji poszczególnych parametrów powietrza.

Moc

Moc klimatyzatora przekładać się będzie bezpośrednio na efektywność i powierzchnię chłodzenia/grzania, a także na hałas i pobór prądu. Dostępne na rynku są urządzenia o mocy od 2,2 kW do nawet 8 kW.

Temperatura

Klimatyzatory typu split charakteryzują się szerokim zakresem pracy przy temperaturach zewnętrznych:

• w trybie chłodzenia od –15 do 50ºC;
• w trybie ogrzewania od –25 do 30ºC.

Ograniczenia montażowe klimatyzatora w mieszkaniu w bloku

Ograniczenia mogą mieć charakter zarówno typowo techniczny, jak i formalny. Czasami montaż klimatyzatora w mieszkaniu wiąże się z większym remontem, np. ze względu na konieczność wymiany instalacji elektrycznej. Ograniczeniem w takim przypadku, poza niechcianym bałaganem i poświęconym czasem, mogą być także koszty.

Kolejna przeszkoda to brak miejsca na jednostkę zewnętrzną (brak balkonu, wysoka kondygnacja), co w połączeniu z brakiem formalnej zgody administratora budynku uniemożliwi instalację. Niektóre wspólnoty czy spółdzielnie nie pozwalają na ingerencję w elewację, co może skutecznie uniemożliwić zastosowanie klimatyzacji w mieszkaniu. Jednak nawet jeśli mamy balkon, możemy spotkać się z brakiem akceptacji takiego rozwiązania przez sąsiadów. Warto wtedy wybrać urządzenie o jak najlepszych parametrach emitowanego hałasu oraz zabezpieczyć elewację przed skroplinami, co może być istotnym argumentem w dyskusji.

Montaż klimatyzatora w bloku - przepisy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podczas montażu jednostki zewnętrznej na elewacji należy spełnić kilka warunków. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690) reguluje odległości wyrzutni powietrza wentylacyjnego i klimatyzacyjnego m.in. w odniesieniu do sąsiadujących okien czy krawędzi dachu, tj. np.:

• odległość od okien w tej samej ścianie co wyrzutnia powinna wynosić w poziomie minimum 3 m;
• wymagana odległość do ściany przeciwległego budynku wynosi minimum 8 m, a jeśli w tej ścianie znajdują się okna – 10 m;
• dolna krawędź wylotu powietrza powinna być min. 0,4 m powyżej linii łączącej najwyższe punkty w odległości do 10 m od wyrzutni (w rzucie poziomym);
• montując wyrzutnię na dachu, dolna krawędź otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza powinna znajdować się min. 0,4 m powyżej powierzchni, na której jest zamontowana.

Dodatkowo należy zapewnić trwałe osłonięcie wylotu od wiatru i zabezpieczyć przed opadami atmosferycznymi. W każdym przypadku lokalizacja urządzenia powinna być jak najmniej uciążliwa dla sąsiadów.

Klimatyzacja w bloku - wskazówki montażowe

Kwalifikacje osób uprawnionych do instalowania oraz serwisowania stałych urządzeń klimatyzacyjnych zawierających powyżej 5 t EqCO2 f-gazów reguluje tzw. ustawa f-gazowa. Wartość ta jest równa odpowiednio 1,28 kg czynnika R404A, 2,40 kg czynnika R410A i 2,82 kg czynnika R407C. Przepisy te zostały wprowadzone w celu stopniowego zmniejszania emisji gazów cieplarnianych (do których należą f-gazy, w tym czynniki klimatyzacyjne).

Regulacje mają na celu ograniczenie stosowania czynników chłodniczych o wysokim współczynniku GWP (Global Warming Potential), a także zapewnienie większej kontroli nad instalacją urządzeń przez ograniczenie dostępu serwisowania osobom niewykwalifikowanym i bez odpowiedniej wiedzy. Stąd wymagane jest uzyskanie przez serwisantów i monterów certyfikatu, zarówno personalnego, jak i dla przedsiębiorstw.

Rozporządzenie definiuje operatora urządzenia (zwykle to jego posiadacz) i nakłada na niego obowiązek rejestracji w Centralnym Rejestrze Operatorów (CRO). Gromadzone w CRO dane są niejawne. Ponadto, każde urządzenie zawierające ≥5 t EqCO2 f-gazów musi mieć Kartę Urządzenia założoną w terminie 15 dni roboczych od instalacji. Powinna to być data z protokołu rozruchu. W Karcie Urządzenia umieszczane są informacje również o konserwacji, naprawach, odzysku czynnika czy szczelności instalacji. Konieczna jest także stosowna informacja w przypadku likwidacji klimatyzatora. Operator ma obowiązek przechowywania kopii KU w formie elektronicznej. Za nieprzestrzeganie powyższych wymagań przewidziane są kary administracyjne.

Przed montażem warto sprawdzić, czy istniejąca instalacja elektryczna w mieszkaniu będzie w stanie zasilić nasze urządzenie. Starsze instalacje mogą nie być przygotowane na urządzenia o większej mocy. Moc klimatyzatora zależna jest od wielkości lokalu, a więc im większy metraż, tym większe zapotrzebowanie na energię.

Warto zwrócić uwagę, czy możliwe jest spełnienie zaleceń producenta urządzenia co do odległości między jednostkami zewnętrzną i wewnętrzną, zarówno w pionie, jak i w poziomie. Należy zachować też odpowiednie odstępy jednostki zewnętrznej od okien z powodu hałasu i wyrzutu ciepłego powietrza.

Jednostka zewnętrzna wymaga wolnej przestrzeni do zamontowania, a także odpowiedniego dostępu serwisowego. Montaż na ścianie elewacji – jeśli mieszkamy na wyższych piętrach – będzie się wiązać z koniecznością zamawiania podnośnika w celach serwisowych. Jeżeli to możliwe, lepiej umieścić jednostkę na balkonie. Jednostka wewnętrzna powinna być zamontowana w mieszkaniu w takim miejscu, by zapewnić swobodny przepływ powietrza w przestrzeni chłodzonej, przy zachowaniu odległości montażowych wymaganych przez producenta. Urządzenie powinno być zamontowane w taki sposób, by minimalizować drgania mogące wystąpić podczas pracy. Montaż warto zlecić doświadczonemu wykonawcy, który udzieli gwarancji na swoją usługę, a także w razie potrzeby będzie w stanie podjąć się konserwacji lub naprawy.