Czy pompa ciepła jest głośna? Czy może przeszkadzać sąsiadom? Jak zmniejszyć hałas pompy ciepła?

Pompa ciepła może pracować głośno i narazić nas na problemy z sąsiadami, a w skrajnych przypadkach karę grzywny do 5000 zł czy nawet areszt. Na hałas pompy ciepła są jednak sposoby. Jakich norm hałasu musimy przestrzegać? Co świadczy o tym, że pompa ciepła jest zbyt głośna? I co możemy zrobić, by nasze urządzenie pracowało w trybie cichym?

Spis treści

1. Jak głośno pracuje pompa ciepła?
2. Jakich norm hałasu musimy przestrzegać?
3. Co wpływa na hałas pompy ciepła i jak możemy go zmniejszyć?
4. Najczęstsze problemy z pompą ciepła
5. Jakie dźwięki w pompie ciepła są niepokojące?

Przy wyborze pompy ciepła kluczowym czynnikiem jest najczęściej cena. Zapomina się natomiast o jakości dostępnych urządzeń, zawartych w nich komponentach i parametrach pracy. A ma to duży wpływ na komfort domowników, a także sąsiadów - szczególną rolę odgrywa tu poziom głośności urządzenia. Dźwięk wydobywający się z pompy ciepła emitowany jest przez zasysający powietrze wirnik wentylatora. Im intensywniejsza praca kompresora pompy (zwłaszcza w okresie zimowym), tym głośniejsza praca pompy ciepła.

• Dlaczego pompy ciepła się psują? Co najczęściej psuje się w pompach ciepła?

Jak głośno pracuje pompa ciepła?

Hałas emitowany przez pompę ciepła wyrażany jest przede wszystkim przez dwie wielkości:

• poziom mocy akustycznej (Lw) - mierzy się w warunkach laboratoryjnych, a jej wartość podawana jest w katalogu producenta lub na etykiecie urządzenia, w którą od 2015 roku musi być zaopatrzona każda pompa. Tutaj umieszczane są dwie wartości – poziom hałasu emitowanego w czasie minimalnej oraz maksymalnej pracy pompy ciepła.
• poziom ciśnienia akustycznego (Lp), podawany w decybelach (dB) - wskazuje natężenie hałasu pompy ciepła w pewnej odległości od niej. Jest obliczany na podstawie poziomu mocy akustycznej lub mierzony bezpośrednio na miejscu, po zakończeniu instalacji urządzenia. Na wzrost ciśnienia może mieć wpływ np. odbicie dźwięku od otaczających powierzchni.

Nowoczesne, zoptymalizowane wentylatory w pompach ciepła nie emitują głębokich tonów, a dźwięk jaki wydają jest podobny do tykania zegara, który możemy usłyszeć z odległości 3 m (35 dB). W przypadku gorszej klasy urządzeń poziom głośności jednostek zewnętrznych może wynosić około 42 dB, co można porównać np. z dźwiękiem wydawanym przez zmywarkę.

Jakich norm hałasu musimy przestrzegać?

Zgodnie z przepisami Ministerstwa Środowiska i Klimatu, określającymi dopuszczalne wartości hałasu emitowanego do otoczenia, w terenie o zabudowie jednorodzinnej obowiązuje dopuszczalna górna granica wynosząca 50 dB w ciągu dnia i 40 dB w nocy. Za utrzymanie tych parametrów odpowiedzialny jest każdy właściciel instalacji.

W Polsce pomiary hałasu wykonuje się na podstawie następujących norm prawnych.

Co wpływa na hałas pompy ciepła i jak możemy go zmniejszyć?

Dzięki rozwojowi technologii nowoczesne pompy ciepła wysokiej jakości pracują bardzo cicho. Natomiast w instalacjach, które do najcichszych nie należą, hałas możemy zredukować.

Jakich zasad powinniśmy przestrzegać w poszczególnych przypadkach?

1. Jednostka zewnętrzna

• Pompę typu powietrze-woda umieść blisko domu w taki sposób, aby długość jej rur była wystarczająca. Minimalna odległość pompy od  budynku powinna wynosić co najmniej 30 cm.
• Pozostaw co najmniej 3 m wolnej przestrzeni przed wentylatorem.
• Nie umieszczaj pompy bezpośrednio pod pokojem dziennym ani pod oknami sypialni. Dotyczy to również okien sąsiednich domów.
• Unikaj instalacji w wąskich alejkach, pamiętając także o tym, żeby nie umieszczać urządzenia w wewnętrznych rogach lub wnękach.

2. Jednostka wewnętrzna

• Pamiętaj o odpowiednim położeniu sprężarki w pomieszczeniu technicznym. Weź pod uwagę to, jak blisko znajduje się sypialnia.

3. Pompa ciepła na gruncie

• Zastosuj podsypkę żwirową do izolacji listew fundamentowych, która może służyć do infiltracji kondensatu.
• Do mocowania pompy ciepła skorzystaj z gumowych podkładek antywibracyjnych (tzw. silentblock), które zapobiegają rozprzestrzenianiu się wibracji.

4. Pompa ciepła na ścianie (tylko w przypadku konstrukcji nośnej)

• Zastosuj elastyczne kompensatory – dzięki temu wyeliminujesz drgania przenoszone rurami.

5. Starsze, bardziej głośne pompy ciepła

• Wyposaż pompę w obudowę dźwiękochłonną.
• Zasiej trawę lub posadź krzewy w pobliżu jednostki zewnętrznej.
• Ustaw jednostkę zewnętrzną poziomo, tak aby strumień powietrza był skierowany do góry.

Najczęstsze problemy z pompą ciepła

Pompy ciepła są obecnie jednymi z najbardziej wydajnych i efektywnych energetycznie urządzeń do ogrzewania domu. Gdy aparatura ta nagle zaczyna wydawać dziwne dźwięki, może to być pierwszym niepokojącym sygnałem świadczącym o konieczności kontaktu z  instalatorem.

1. Problemy kompresorem

Nadmierny hałas oznacza zwykle, że pompa wymaga naprawy lub wymiany. Alarmujący może być efekt drgania, który często świadczy o niedziałającym silniku. Innym powszechnym zjawiskiem jest syczenie lub świszczenie, będące oznaką uszkodzonego zaworu.

Do najczęstszych niepokojących dźwięków możemy zaliczyć też grzechotanie luźnych części, brzęczenie lub wibracje pochodzące z kompresora. Mogą być one przenoszone na jego dalsze elementy i osłony, wzmacniając w ten sposób dźwięk, jaki wydaje. Wibracje mogą pojawić się również w rurach lub na powierzchniach, na których pompa ciepła jest umieszczona.

Dlatego kluczem do uzyskania cichej pracy pompy ciepła jest optymalne dobranie wymiarów urządzenia względem zabudowy mieszkalnej, a także poprawnie zaprojektowana i precyzyjnie wykonana konstrukcja, z wykorzystaniem odpowiednich elementów oraz materiałów łączących i tłumiących.

2. Szumy w przewodach

Skrzypienie lub trzeszczenie w przewodach wentylacyjnych może wskazywać na brak tłumienia drgań. Również gwiżdżący dźwięk z przewodów sugeruje, że są one uszkodzone.

3. Zakłócenia w urządzeniach do oczyszczania powietrza w pomieszczeniach

Głośne odgłosy z jednostki wewnętrznej powietrza są zwykle spowodowane starzeniem się systemu lub jego nieprawidłową instalacją. Jednostka ta może wymagać naprawy lub wymiany, jeśli jest to starszy system. Dźwięk klikania może z kolei oznaczać uszkodzone wentylatory, paski, tłoki, zawory, pręty, termostat lub wał korbowy. Jeśli urządzenie wydaje z siebie brzęczący lub grzechoczący hałas, może to oznaczać wyciek czynnika chłodniczego, co jest niekorzystne dla naszego systemu HVAC. Ponadto narażenie na wyciek czynnika chłodniczego jest szkodliwe dla zdrowia i może prowadzić do zatrucia.

Jakie dźwięki w pompie ciepła są niepokojące?

• Gwiżdżący hałas wewnątrz urządzenia podczas pracy
• Grzechotanie przy urządzeniu
• Dźwięk metalu uderzającego o metal
• Wibracje
• Brzęczenie
• Syczenie
• Powtarzające się odgłosy bulgotania
• Głośne piszczenie podczas pracy silnika

Konsekwentne przestrzeganie zasad użytkowania pomp ciepła może być niewystarczające do uchronienia się przed nadmiernym hałasem, jeśli zdecydujemy się na zakup tańszych, jednak bardziej wadliwych urządzeń. Szczególnie ryzykowne są tu zakupy od tych producentów, którzy w naszym kraju nie mają struktur serwisowych - co znacznie wydłuża czas koniecznej naprawy.

Przed podjęciem decyzji warto więc dokładnie sprawdzić warunki gwarancji i dokumentację techniczną, aby upewnić się, że w przypadku problemów z urządzeniem będziemy mieli zapewniony szybki serwis i kontakt z instalatorem.

Cennym narzędziem, które pomoże uniknąć ryzykownego zakupu jest Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów, opracowana przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy. Lista ZUM, dostępna na stronie www.lista-zum.ios.edu.pl, to pomoc dla wnioskodawców programu Czyste Powietrze i Moje Ciepło w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Co ważne, jest ona współtworzona przez sprawdzonych i wiarygodnych producentów z historią realizacji na polskim rynku. Każda pompa ciepła dostępna na liście zawiera pełną dokumentację techniczną, etykietę energetyczną oraz opis parametrów pracy urządzenia.